Pytania o rozstrzygnięcie
Poziom łatwy
Pytania o rozstrzygnięcie
Pytania o rozstrzygniecie to pytania, w których orzeczenie rozpoczyna zdanie.
Bezpośrednio po orzeczeniu występuje podmiot.
Takie pytania zaczynają sie w języku polskim zwykle od słówka „czy”.
Przykłady:
Kommen Sie aus Polen? Czy pani pochodzi z Polski?
Kommen - orzeczenie Sie - podmiot
Liebst du mich? (Czy) kochasz mnie?
Liebst - orzeczenie du - podmiot
Budowanie pytań do zdań:
Pytania o rozstrzygnięcie buduje się przez inwersję, czyli zamianę miejscami podmiotu z orzeczeniem.
Przykłady:
Er kocht eine Suppe. On gotuje zupę.
Czy on gotuje zupę? Kocht er eine Suppe?
Sie lernen Deutsch. Oni uczą się niemieckiego.
Czy oni uczą sie niemieckiego? Lernen sie Deutsch?
Przy budowaniu pytań o rozstrzygnięcie należy uważać na logiczną zamianę podmiotu.
Przykłady:
Wir trinken Kaffee. Pijemy kawę.
Czy wy pijecie kawę? Trinkt ihr Kaffee?
Komentarz: Zamiana podmiotów: my - wir, na wy - ihr
Ich wohne in Berlin. Meszkam w Berlinie.
Czy mieszkasz w Berlinie? Wohnst du in Berlin?
Komentarz: Zamiana podmiotów: ja - ich, na ty - du
Uwaga! Zwróć uwagę, że orzeczenie zawsze dopasowuje się do podmiotu.
Przykłady:
wir trinken - ihr trinkt
ich wohne - du wohnst
Więcej informacji na temat orzeczenia znajdziesz w zakładce czasownik
- odmiana regularna czasownika: http://niemiecki.co/str/gramatyka/relc/6/relp/35.html
Pytania szczegółowe - W-Fragen
Poziom łatwy
Pytania z zaimkiem pytającym.
Pytania z zaimkiem pytającym, są pytaniami szczegółowymi i wymagają pełnej odpowiedzi.
Przykłady:
Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz?
Ich wohne in Warschau. Mieszkam w Warszawie.
Warum kommst du nicht? Dlaczego nie przyjdziesz?
Ich habe keine Zeit. Nie mam czasu.
Zaimki pytające w języku niemieckim zaczynają się z reguły na literę „w”,
stąd inna nazwa na pytania szczegółowe to W-Fragen.
W pytaniach z zaimkiem pytającym należy zachować następującą kolejność:
|
zaimek pytający |
orzeczenie |
podmiot |
reszta zdania |
tłumaczenie |
|
Wo |
steht |
das Auto? |
|
Gdzie stoi samochód? |
|
Woher |
kommt |
ihr? |
|
Skad pochodzicie? |
|
Wann |
schreibst |
du |
die Klassenarbeit? |
Kiedy pisesz klasówkę? |
|
Warum |
geht |
das Kind |
nicht in die Schule? |
Dlaczego to dziecko nie idzie do szkoły? |
Uwaga!
W pytaniach o podmiot zachowana jest następująca kolejność:
|
zaimek pytający |
orzeczenie |
reszta zdania |
tłumaczenie |
|
Wer |
kommt |
heute zu Besuch? |
Kto przyjdzie dzisiaj w odwiedziny? |
|
Wer |
steht |
in der Mitte? |
Kto stoi na środku? |
Zdania ze spójnikami: und, aber, denn, oder, sondern
Poziom łatwy
To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:
Ćwiczenia / Składnia / Zdania złożone współrzędnie, spójniki: und, oder, sondern, denn, deshalb, sonst, trotzdemĆwiczenia / Składnia / Szyk prosty po: und, aber, oder, sondern, dennTesty / Średnio trudne / Zdania złożone, spójniki różne, tematyka - szkołaTesty / Średnio trudne / Kolejność w zdaniach złożonych. Spójniki - różneQuizy / Średnio trudne / Rozumiesz spójniki?Wykłady / Składnia / Zdania złożone współrzędnie, w których występuje szyk prosty
Spójniki, które nie zmieniają kolejności w zdaniu
und, aber, denn, oder, sondern nie zmieniają kolejności w zdaniu
Przykład zdania prostego w czasie teraźniejszym
|
… und er geht schon nach Hause.
|
… a / i on idzie już do domu.
|
|
… aber er geht schon nach Hause.
|
… ale on idzie już do domu.
|
|
… denn er geht schon nach Hause.
|
… bo / ponieważ / gdyż on idzie już do domu.
|
|
… oder er geht schon nach Hause.
|
… albo on idzie już do domu.
|
|
… sondern er geht schon nach Hause.
|
… lecz on idzie już do domu.
|
Przykład zdania z czasownikiem modalnym
|
… und er muss schon nach Hause gehen.
|
… a / i on musi iść już do domu.
|
|
… aber er muss schon nach Hause gehen.
|
… ale on musi iść już do domu.
|
|
… denn er muss schon nach Hause gehen.
|
… bo / ponieważ / gdyż on musi iść już do domu.
|
|
… oder er muss schon nach Hause gehen.
|
… albo on musi iść już do domu.
|
|
… sondern er muss schon nach Hause gehen.
|
… lecz on musi iść już do domu.
|
Przykład zdania w czasie przeszłym Perfekt
|
… und er ist schon nach Hause gegangen.
|
… a / i on poszedł już do domu.
|
|
… aber er ist schon nach Hause gegangen.
|
… ale on poszedł już do domu.
|
|
… denn er ist schon nach Hause gegangen.
|
… bo / ponieważ / gdyż on poszedł już do domu.
|
|
… oder er ist schon nach Hause gegangen.
|
… albo on poszedł już do domu.
|
|
… sondern er ist schon nach Hause gegangen.
|
… lecz on poszedł już do domu.
|
Po und, aber, denn, oder, sondern, zachowana jest kolejność zdania prostego, tzn. orzeczenie znajduje się na drugim logicznym miejscu.
Chcesz się sprawdzić? Wejdź do ćwiczeń, do zakładki składnia!
Zdania ze spójnikami: trotzdem,sonst, deshalb (deswegen darum)
Poziom łatwy
To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:
Ćwiczenia / Składnia / Zdania złożone współrzędnie, spójniki: und, oder, sondern, denn, deshalb, sonst, trotzdemĆwiczenia / Składnia / Spójniki szyku przestawnego: dann, trotzdem, außerdem, deshalb, sonstTesty / Średnio trudne / Zamiana zdań okolicznikowych celu na zdania z deshalbTesty / Średnio trudne / Zdania złożone, spójniki różne, tematyka - szkołaTesty / Średnio trudne / Kolejność w zdaniach złożonych. Spójniki - różneQuizy / Średnio trudne / Rozumiesz spójniki?Quizy / Średnio trudne / Spójniki szyku przestawnego - Który spójnik pasuje?Wykłady / Składnia / Spójniki, po których występuje szyk przestawnyWykłady / Różne / Zdania przyzwalające - obwohl, trotzdem
Spójniki, które zamieniają miejscami podmiot z orzeczeniem
trotzdem, sonst, deshalb (deswegen darum)
Przykład zdania w czasie teraźniejszym z jednym czasownikiem
|
… trotzdem lernt sie drei Fremdsprachen.
|
… mimo to ona uczy się trzech języków.
|
|
… sonst lernt sie drei Fremdsprachen.
|
… w przeciwnym razie ona uczyć się będzie trzech języków.
|
|
… deshalb lernt sie drei Fremdsprachen.
|
… dlatego ona uczy się trzech języków.
|
Przykład zdania z czasownikiem modalnym
|
… trotzdem will sie drei Fremdsprachen lernen.
|
… mimo to ona chce się uczyć trzech języków.
|
|
… sonst will sie drei Fremdsprachen lernen.
|
… w przeciwnym razie ona chce się uczyć trzech języków.
|
|
… deshalb will sie drei Fremdsprachen lernen.
|
… dlatego ona chce się uczyć trzech języków.
|
Przykład zdania w czasie przeszłym Perfekt
|
… trotzdem hat sie drei Fremdsprachen gelernt.
|
… mimo to ona uczyła się trzech języków obcych.
|
|
… sonst (nie występuje)
|
|
|
… deshalb hat sie drei Fremdsprachen gelernt.
|
… dlatego ona uczyła się trzech języków obcych.
|
Spójniki trotzem, sonst, deshalb (deswegen darum) zamieniają miejscami podmiot z orzeczeniem
|
|
er schreibt …
|
|
trotzdem / sonst / deshalb schreibt er …
|
|
|
er will …
|
|
trotzdem / sonst / deshalb will er
|
|
|
er hat … gelernt.
|
|
trotzdem / sonst / deshalb hat er … gelernt.
|
Zdania warunkowe z wenn
Poziom średnio trudny
Zdania z wenn
wenn znaczy kiedy, jeśli
Wenn zaczyna zdanie poboczne, tzn. że po wenn jest podmiot, a na końcu zdania jest orzeczenie
Wenn er mich besucht, ... Kiedy on mnie odwiedzi, ...
Wenn man nach Hause zurückkommt, ... Kiedy wraca się do domu, ...
Wenn wir gesund bleiben wollen, ... Kiedy chcemy pozostać zdrowi, ...
Zdania z wenn występują głównie w czasie teraźniejszym.
W czasie przeszłym zwykle podkreśla się, że czynność wykonywana była wielokrotnie.
Immer wenn ich meine Oma besucht habe, ... Zawsze kiedy odwiedzałem moją babcię, ...
Wenn występuje często w zdaniach warunkowych.
Przyjrzyj się kolejności w zdaniach warunkowych.
Ich freue mich, wenn ich gute Noten bekomme.
Wenn ich gute Noten bekomme, freue ich mich.
Ich muss sparen, wenn ich mir ein neues Kleid kaufen will.
Wenn ich mir ein neues Kleid kaufen will, muss ich sparen.
Poszukaj ćwiczeń w zakładce ćwiczenia
Zdania czasowe z als i wenn Temporalsätze mit den Konjunktionen als i wenn
Poziom średnio trudny
Zdania czasowe ze spójnikami als i wenn - Temporalsätzte mit als i wenn
Przykłady zdań:
Wenn er zu mir kommt, wartet die ganze Familie. Kiedy on do mnie przychodzi, czeka cała rodzina.
Als er mich gestern besuchte, gab er mir einen schönen Nelkenstrauß. Kiedy on wczoraj mnie odwiedził, dał mi piękny bukiet goździków.
Żeby poprawnie budować zdania czasowe z wenn i als trzeba znać:
-
kolejność w tych zdaniach,
-
i rozróżniać sytuacje, w których użyjemy als, a w których wenn.
Zasady użycia als i wenn
|
zasada |
spójnik |
przykład: |
|
przeszłość - czynność jednorazowa |
als |
Als ich mein Bein gebrochen habe, …
Kiedy złamałem nogę, ...
|
|
przeszłość - czynność powtarzana |
wenn |
Immer wenn ich Kopfschmerzen hatte, …
Zawsze kiedy bolała mnie głowa, ...
|
|
teraźniejszość |
wenn |
Wenn ich mich kämme, …
Kiedy się czeszę, ...
|
|
przyszłość |
wenn |
Wenn er nächste Woche zurückkommt, …
Kiedy on w następnym tygodni wróci, ...
|
Kolejność w zdaniach czasowych
Temporalsätzte mit als i wenn są zdaniami pobocznymi, tzn., że orzeczenie (odmieniony czasownik) jest zawsze na końcu zdania.
Kolejność po als i wenn, przykłady:
Wenn du am Wochenende einkaufst, … Kiedy w weekend robisz zakupy, …
Wenn du am Wochenende einkaufen willst, … Kiedy chcesz w weekend robić zakupy, …
Wenn du jedes Mal eingekauft hast, … Kiedy za każdym razem robiłeś zakupy, …
Als du letztens eingekauft hast, … Kiedy ostatnio robiłeś zakupy, …
Komentarz: Odmieniny czasownik jest zawsze na końcu zdania.
Zdanie z als i wenn może stać na początku zadania, lub po zdaniu głównym.
Przykłady:
Wir werden uns schon auf Mallorca sonnen, wenn er nächste Woche zurückkommt.
Będziemy się już opalać na Majorce, kiedy on wróci w następnym tygodniu.
Wenn er nächste Woche zurückkommt, werden wir uns schon auf Mallorca sonnen.
Kiedy on wróci w następnym tygodniu, będziemy się już opalać na Majorce.
Ich brauche einen Spiegel, wenn ich mich kämme.
Potrzebuję lustra, kiedy się czeszę.
Wenn ich mich kämme, brauche ich einen Spiegel.
Kiedy się czeszę, potrzebuję lustra.
Ich musste große Einkäufe machen, wenn meine Bekannten mich immer besuchen wollten.
Musiałem robić duże zakupy, kiedy moi znajomi chcieli mnie odwiedzić.
Wenn meine Bekannten mich immer besuchen wollten, musste ich große Einkäufe machen.
Kiedy moi znajomi chcieli mnie odwiedzić, musiałem robić duże zakupy.
Ich habe vor Freude geweint, als er mich unerwartet besucht hat.
Płakałam z radości, kiedy on mnie nieoczekiwanie odwiedził.
Als er mich unerwartet besucht hat, habe ich vor Freude geweint.
Kiedy on mnie nieoczekiwanie odwiedził, płakałam z radości.
Zdania czasowe z nachdem Temporalsätze mit nachdem
Poziom średnio trudny
W zdaniach z użyciem nachdem (po tym jak, skoro) występuje następstwo czasów.
Następstwo czasów
|
czynność wcześniejsza |
czynność późniejsza |
|
Perfekt |
Präsens (Futur I) |
|
Plusquamperfekt |
Präteritum (Perfekt) |
Za pomocą czasu Plusquamperfekt wyrażamy czynność, która miała miejsce wcześniej niż inna czynność również wykonywana
w przeszłości.
Za pomocą czasu Perfekt wyrażamy czynność, która miała miejsce wcześniej niż inna czynność wykonywana
w teraźniejszości lub w przyszłości.
Przyklady:
Nachdem du den Kaffee mit Zitrone getrunken hast, wirst du dich besser fühlen. (Perfekt - Futur I)
Po tym jak wypiłeś kawę z cytryną, poczujesz się lepiej.
Nachdem wir im Lotto gewonnen haben, reisen wir durch die ganze Welt. (Perfekt - Präsens)
Po tym jak wygraliśmy w lotka, podróżujemy po całym świecie.
Nachdem wir den Wettbewerb gewonnen hatten, jubelten wir die ganze Nacht. (Plusquamperfekt - Präteritum)
Po tym jak wygraliśmy konkurs, świętowaliśmy całą noc.
Zwróć uwagę na kolejność w zdaniach z nachdem.
Nachdem wprowadza zdanie złożone podrzędnie, tzn., że orzeczenie jest na końcu zdania.
Zdanie z nachdem może stać zarówno przed jak i po zdaniu głównym.
Przykłady:
Nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte, wurde er berühmt.
Po tym jak zagrał główną rolę w filmie, stał się sławny.
Er wurde berühmt, nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte.
Stał się sławny, po tym jak zagrał główną rolę w filmie.
Nachdem wir die Monatskarten gekauft haben, fahren wir umsonst mit allen öffentlichen Verkehrsmitteln.
Po tym jak kupiliśmy bilety miesięczne, jeździmy za darmo wszystkimi publicznymi środkami transportu.
Wir fahren umsonst mit allen öffentlichen Verkehrsmitteln, nachdem wir die Monatskarten gekauft haben.
Jeździmy za darmo wszystkimi publicznymi środkami transportu, po tym jak kupiliśmy bilety miesięczne.
Zdanie czasowe z seitdem
Poziom średnio trudny
"Seitdem" znaczy od kiedy
W zdaniu rozpoczynającym się od „seidem” orzeczenie stoi na końcu zdania.
Przykłady:
Seitdem ich Deutsch lerne, … Od kiedy uczę sie niemieckiego, …
Seitdem ich Deutsch lernen will, … Od kiedy chcę uczyć się niemieckiego, …
Seitdem ich nach Deutschland gefahren bin, … Od kiedy pojechałem do Niemiec, …
Kolejność w zdaniu.
Porównaj dwa zdania:
Er ist ganz anderer Mensch, seitdem er eine neue Arbeit hat.
Seitdem er eine neue Arbeit hat, ist er ganz anderer Mensch.
Od kiedy on ma nową pracę, jest całkiem innym człowiekiem.
Jeśli rozpoczynamy zdanie od „seitdem“, wówczas zamieniamy kolejność w zdaniu głównym nie: "er ist" …, tylko: "ist er"
Zdania dopełnieniowe z dass
Poziom średnio trudny
Zdania dopełnieniowe
Niemieckie dass to polskie że.
Dass wprowadza zdanie podrzędne, tzn., że czasownik (orzeczenie) jest na końcu zdania.
Bezpośrednio po dass jest rzeczownik (podmiot)
Wzór przekształcania zdań:
Zdanie z czasownikiem regularnym:
Du liebst mich.
Ich weiß, dass du mich liebst. (Wiem, że mnie kochasz.)
Zdanie z czasownikiem rozdzielnie złożonym:
Du lädst mich ein.
Ich hoffe, dass du mich einlädst. (Man nadzieję, że mnie zaprosisz.)
Zdanie z czasownikiem modalnym:
Wir müssen so lange in der Schule bleiben.
Wir sind unzufrieden, dass wir so lange in der Schule bleiben müssen. (Jesteśmy niezadowoleni, że tak długo musimy zostać w szkole.)
Zdanie w czasie Perfekt:
Markus ist vor drei Tagen nach Deutschland geflogen.
Er hat gehört, dass Markus vor drei Tagen nach Deutschland geflogen ist. (On słyszał, że Markus przed trzema dniami poleciał do Niemiec.)
Zdania okolicznikowe celu damit / um...zu
Poziom średnio trudny
Um … zu i damit :
-
znaczą to samo: żeby/ ażeby/ aby, ponadto damit tłumaczymy w zależności od osoby żebym, żebyś, żebyśmy, żebyście.
-
tworzą zdania okolicznikowe celu tzn., że wyrażają cel lub zamiar.
Różnice w budowie zdań:
..., um die besten Noten zu haben. ... żeby mieć najlepsze oceny.
..., damit er die besten Noten hat. ... żeby on miał najlepsze oceny.
..., um sich gut auf die Prüfung vorzubereiten. ... żeby przygotować się dobrze do egzaminu.
..., damit du dich gut auf die Prüfung vorbereitest. ... żebyś przygotował się dobrze do egzaminu.
..., um schnell ins Zentrum zu kommen. ... żeby szybko dotrzeć do centrum.
..., damit ihr schnell ins Zentrum kommt. ... żebyście szybko dotarli do centrum.
..., um weite Reisen machen zu können. ... żeby móc robić dalekie podróże.
..., damit du weite Reisen machen kannst. ... żebyś mógł robić dalekie podróże.
W konstrukcji um … zu nie ma podmiotu, zu jest zawsze przedostatnie, poprzedza czasownik w bezokoliczniku (w czasownikach rozdzielnie złożonych stoi między przedrostkiem, a czasownikiem głównym).
Porównanie zdań z damit i um ... zu:
Halt dich fest, damit du nicht fällst! Trzymaj się mocno, żebyś nie upadł.
Halt dich fest, um nicht zu fallen! Trzymaj się mocno, żeby nie upaść.
Er soll sich die wichtigen Informationen aufschreiben, damit er sie nicht vergisst.
On powinien zapisać sobie najważniejsze inforacje, żeby on ich nie zapamniał.
Er soll sich die wichtigen Informationen aufschreiben, um sie nicht zu vergessen.
On powinien zapisać sobie najważniejsze inforacje, żeby ich nie zapomnieć.
Uwaga!
Zdań, w których występują dwa różne podmioty nie da się wyrazić za pomocą konstrukcji um … zu
Meine Mutter arbeitet schwer, damit wir besser haben. (mama pracuje / my mamy lepiej)
Du musst dich beeilen, damit wir uns nicht verspäten. (ty musisz się pospieszyć/ my się nie spóźnimy)
Konstrukcję um … zu stosuje się wyłącznie wtedy, gdy zdania główne i poboczne mają ten sam podmiot.
|
różne podmioty
Ich gehe aus, damit du Ruhe hast.
Wychodzę, żebyś miał spokój.
|
damit |
|
ten sam podmiot
Ich kaufe Gemüse, damit ich estwas Gesundes esse.
Kupuję warzywa, żebym zjadł coś zdrowego.
Ich kaufe Gemüse, um etwas Gesundes zu essen.
Kupuję warzywa, żeby zjeść coś zdrowego.
|
damit
um ... zu
|
Zdania okolicznikowe przyczyny z weil
Poziom średnio trudny
Niemieckie weil to polskie ponieważ.
Weil wprowadza zdanie podrzędne, tzn., że czasownik (orzeczenie) jest na końcu zdania.
Bezpośrednio po weil jest rzeczownik (podmiot)
Wzór przekształcania zdań:
Zdanie z czasownikiem regularnym:
Ich liebe dich.
Ich bin glücklich, weil ich dich liebe. (Jestem szczęśliwy, ponieważ cię kocham.)
Zdanie z czasownikiem rozdzielnie złożonym:
Ich räume meine Wohnung auf.
Ich habe heute keine Zeit, weil ich meine Wohnung aufräume. (Nie mam dzisiaj czasu, poniweaż sprzątam mieszkanie.)
Zdanie z czasownikiem modalnym:
Wir müssen so lange in der Schule bleiben.
Wir sind böse, weil wir so lange in der Schule bleiben müssen. (Jesteśmy źli, ponieważ tak długo musimy zostać w szkole.)
Zdanie w czasie Perfekt:
Sie hat sich vorgestern das linke Bein gebrochen.
Meine Mutter liegt im Bett, weil sie sich vorgestern das linke Bein gebrochen hat. (Moja mama leży w łóżku, ponieważ przedwczoraj złamała sobie lewą nogę.)
Pytania zależne ze spójnikiem „ob”.
Poziom łatwy
Pytania zależne ze spójnikiem „ob.”
Tworzenie pytań za pomocą spójnika "ob" - czy
Przyjrzyj się przykładom:
Er: Geht deine Schwester ins Kino?
Er fragt, ob meine Schwester ins Kino geht?
On pyta, czy moja siostra idzie do kina.
Er: Darf deine Schwester ins Kino gehen?
Er fragt, ob meine Schwester ins Kino gehen darf?
On pyta, czy moja siostra może iść do kina.
Er: Ist deine Schwester ins Kino gegangen?
Er fragt, ob meine Schwester ins Kino gegangen ist?
On pyta, czy moja siostra poszła do kina.
Przyjrzyj się kolejności w zdaniu pytającym zależnym:
Kommst du morgen?
Sag mir, ob du morgen kommst.
Powiedz mi, czy jutro przyjdziesz.
Räumt er schon auf?
Weißt du, ob er schon aufräumt?
Czy wiesz, czy on już sprzata?
Könnt ihr mir helfen?
Sagt mir bitte, ob ihr mir helfen könnt?
Powiedz mi proszę, czy wy mi możecie pomóc?
Hast du mit ihm gesprochen?
Kannst du mir sagen, ob du mit ihm gesprochen hast.
Czy możesz mi powiedzieć, czy z nim rozmawiałeś?
Podsumowanie:
Pytania zależne mają szyk poboczny,
tzn., że orzeczenie (odmieniony czasownik) jest na końcu zdania.
Zdania wprowadzające są różne.
Przykłady:
Powiedz mi … - Sag mir …
Czy wiesz … - Weißt du …
On mnie pyta … - Er fragt mich …
Uwaga!
Pytania zależne mogą również zaczynać się od zaimka pytającego.
Porównaj:
Gest du ins Kino? Sag mir, ob du ins Kino gehst.
Wann gehst du ins Kino? Sag mir, wann du ins Kino gehst.
Pytania zależne rozpoczynają się od spójnika „ob”, jeśli pytanie proste nie zaczyna się od zaimka pytającego, czyli jest pytaniem o rozstrzygnięcie.
Pytanie o rozstrzygnięcie:
Hast du einen Bruder? Czy masz brata? (odp.: tak- nie)
Pytanie zależne:
Sag mir bitte, ob du einen Bruder hast. Powiedz mi, czy masz brata?
Więcej o pytaniach zależnych z zaimkami pytającymi:
http://niemiecki.co/str/gramatyka/relc/7/relp/29.html
Zdania pytające zależne
Poziom łatwy
Zdania pytające zależne.
Przykłady:
|
Pytania
|
Zdania pytające zależne
|
|
Was machst du heute?
Co dzisiaj robisz?
|
Sag mir, was du heute machst.
Powiedz mi,co dzisiaj robisz.
|
|
Wann stehst du auf?
Kiedy wstajesz?
|
Ich möchte wissen, wann du aufstehst.
Chciałbym wiedzieć, kiedy wstajesz.
|
|
Wer kann gut Deutsch sprechen?
Kto potrafi dobrze mówić po niemiecku?
|
Ich frage euch, wer gut Deutsch sprechen kann.
Pytam was, Kto potrafi dobrze mówić po niemiecku.
|
|
Was hat das Auto gekostet?
Ile kosztował samochód?
|
Weißt du, was das Auto gekostet hat?
Czy wiesz, ile kosztował samochód?
|
W zdaniach pytających zależnych zaimki pytające np. was, wann, wer … wprowadzają zdania poboczne, w których orzeczenie występuje na końcu zdania.
Zdania okolicznikowe przyzwolenia (obwohl, trotzdem)
Poziom średnio trudny
Zdania okolicznikowe przyzwolenia, są zdaniami złożonymi, w których występuje spójnik obwohl (obgleich, obschon) albo trotzdem
Znaczenie:
obwohl - chociaż, mimo że
trotzdem - mimo to
Przyjrzyj się kolejności w zdaniu:
… trotzdem lerne ich Deutsch. ... mimo to uczę się niemieckiego.
… trotzdem will ich Deutsch lernen. ...mimo to chcę uczyć się niemieckiego.
… trotzdem habe ich Deutsch gelernt. ...mimo to uczyłem się niemieckiego.
… obwohl ich Deutsch lerne. ... chociaż (mimo że) uczę sie niemieckiego.
… obwohl ich Deutsch lernen will. ... chociaż (mimo że) chcę uczyć się niemieckiego.
… obwohl ich Deutsch gelernt habe. ... chociaż (mimo że) uczyłem się niemieckiego.
Przyjrzyj się przykładowym zdaniom:
Ich habe kein Geld, trotzdem gehe ich ins Einkaufszentrum. Nie mam pieniędzy mimo to idę do centrum handlowego.
Obwohl ich kein Geld habe, gehe ich ins Einkaufszentrum. Chociaż, (mimo że) nie mam pieniędzy, idę do centrum handlowego.
Ich gehe ins Einkaufszentrum, obwohl ich kein Geld habe. Idę do centrum handlowego, chociaż, (mimo że) nie mam pieniędzy.
Sprawdź się w praktyce, w zakładce ćwiczenia, składnia, zdania okolicznikowe przyzwolenia
Zdania przydawkowe (względne) der Attributsatz (Relativsatz)
Poziom trudny
Zdania przydawkowe względne
Zdania przydawkowe, określają rzeczownik w zdaniu głównym.
Przykład:
Der Hund, der hier läuft, ist noch jung. Pies, który tu biegnie, jest jeszcze młody
Funkcję spójnika (który, która, które) pełnią zaimki względne:
Odmiana:
|
|
męski
|
żeński
|
nijaki
|
liczba mnoga
|
|
Nominativ
|
der
|
die
|
das
|
die
|
|
Genitiv
|
dessen
|
deren
|
dessen
|
deren
|
|
Dativ
|
dem
|
der
|
dem
|
denen
|
|
Akkusativ
|
den
|
die
|
das
|
die
|
O wyborze rodzajnika (pion)decyduje rzeczownik
O wyborze przypadku (poziom)decyduje czasownik lub czasownik z przyimkiem
Das Buch, das auf meinem Tisch liegt, ist lesenswert. Książka, ktora leży na moim stole, jest warta przeczytania.
Buch – das - pion - rodzaj nijaki
liegt – Nominativ - poziom - leży kto? co?
Der Mann, dem ich geholfen habe, war alt. Mężczyzna, któremu pomogłem, był stary.
Mann – der – pion – rodzaj męski
geholfen – Dativ - poziom – pomagać komu? czemu?
Przykład: czasownik + przyimek
Meine Tante, an die ich so oft denke, wohnt jetzt im Ausland. Moja ciocia, o której tak często myślę, mieszka teraz za granicą.
Tante – die – pion – rodzaj żeński
denken an – Akkusativ - poziom – an +Akk. (wynika z rekcji czasownika)
Jeśli w zdaniu względnym występują dwa rzeczowniki obok siebie, stosujemy wówczas Genitiv.
Przykład:
Die Frau, deren Mann gestorben ist, ist unglücklich. Kobieta, której mąż zmarł, jest nieszczęśliwa.
Das Buch, dessen Titel ich vergessen habe, ist spannend. Ksiązka, której tytuł zapomniałam, jest ciekawa.
Sprawdź swoją wiedzę w testach - zakładka dla zaawansowanych.
Zdania ze spójnikami dwuczłonowymi
Poziom trudny
Zdania ze spójnikami wieloczłonowymi.
Należy zwrócić uwagę na:
-
znaczenie spójników
-
miejsce spójnika w zdaniach
-
miejsce czasowników w zdaniach
-
konieczność stawiania przecinka
Poniżej podano przykłady zdań
einerseits … , andererseits … (z jednej strony …, z drugiej strony …)
Einerseits möchte ich Fremdsprachen lernen, andererseits habe ich keine Zeit dafür. Z jednej strony chciałbym uczyć się języków obcych, z drugiej nie mam na to czasu.
Ich möchte einerseits Fremdsprachen lernen, andererseits habe ich keine Zeit dafür.
Sie will einerseits um die Welt reisen, spart aber andererseits kein Geld dafür. Z jednej strony ona chce podróżować dookoła świata, z drugiej nie oszczędza na to pieniędzy.
zwar …, aber … (wprawdzie …., ale)
Karl ist zwar erkältet, aber er geht zur Schule. Karl jest wprawdzie przeziębiony, ale idzie do szkoły.
Zwar ist Karl erkältet, (er) geht aber zur Schule.
nicht nur …, sondern auch … (nie tylko …, lecz także …)
Sie ist nicht nur eine gute Schülerin, sonder auch ein schönes Mädchen. Ona jest nie tylko dobrą uczennicą, lecz także piękną dziewczyną.
Nicht nur lügt er wie gedruckt, sondern er ist auch frech. On nie tylko kłamie jak z nut, lecz także jest bezczelny.
Er lügt nicht nur wie gedruckt, sondern (er) ist auch frech.
entweder … oder … (albo … albo …)
Wir fahren entweder nach Sevilla oder (wir) verbringen unseren Urlaub in der Tatra. Albo jedziemy do Sevilii albo spędzimy nasz urlop w Tatrach.
Entweder fahren wir nach Sevilla oder (wir) verbringen unseren Urlaub in der Tatra.
sowohl … als auch … (zarówno …, jak także …)
Sowohl geht sie mit mir einkaufen als auch kocht sie für mich. Ona zarówno idzie ze mną na zakupy, jak również ugotuje dla mnie.
Sowohl ich als auch meine Schwester spielen Klavier. Zarówno ja, jak także moja siostra gramy na fortepianie.
Wir machen heute sowohl Ordnung in unserer Wohnung als auch helfen (wir) unseren Nachbarn im Garten. My zrobimy dzisiaj zarówno porządek w naszym mieszkaniu, jak i pomożemy naszym sąsiadom w ogrodzie.
weder … noch … (ani … ani …)
Weder putzt er die Zähne noch wäscht er die Ohren. On ani nie czyści zębów ani nie myje uszu.
Er putzt weder die Zähne noch wäscht er die Ohren.
Weder du noch ich dürfen ausgehen. Ani ty ani ja nie możemy wyjść.
Er war weder in Bern noch in Wien. On nie był ani w Bernie ani w Wiedniu.
Er will weder arbeiten noch studieren. On nie chce ani pracować ani studiować.
Podsumowanie:
|
Entweder
|
hilfst
|
du
|
mir
|
oder
|
ich |
brauche
|
dich nicht mehr.
|
|
|
Zwar
|
ist
|
er
|
reich,
|
aber
|
er
|
ist
|
leider geizig.
|
|
|
Er
|
ist
|
nicht nur
|
krank,
|
sondern
|
er
|
hat
|
auch
|
finanzielle Probleme.
|
|
Er
|
bleibt
|
weder
|
zu Hause
|
noch
|
geht
|
er
|
zur Arbeit.
|
|
|
Einerseits
|
liebe
|
ich
|
dich,
|
andererseits
|
fürchte
|
ich
|
vor Enttäuschung.
|
|
|
Der Lehrer
|
arbeitet
|
sowohl
|
in der Schule
|
als auch
|
muss
|
er
|
sich zu Hause
|
für den Unterricht vorbereiten.
|
Zdania porównawcze so ... wie / als / je ...desto (umso)
Poziom łatwy
Zdania porównawcze ze spójnikami: so … wie (jak) / als (niż) / je ... desto, je ... umso (im ... tym)
Przykłady zdań:
Sie ist so fleißig wie du. Ona jest tak pilna jak ty.
Es regnet so stark, wie die Meteorologen es vorhergesagt haben. Pada tak mocno, jak przewidywali meteorolodzy.
so … wie (tak … jak) używamy do porównań w stopniu równym.
Sie ist fleißiger als du. Ona jest pilniejsza niż ty.
Es regnet stärker, als die Meteorologen es vorhergesagt haben. Pada mocniej, niż przewidywali meteorolodzy.
als (niż) - używamy do porównań w stopniu wyższym.
je ... desto, je ... umso (im ... tym)
Kolejność w daniach porównawczych z je ... desto, je ... umso (im ... tym)
Je fleißiger du lernst, desto bessere Noten bekommst du.
Je schneller er das Auto führt, desto gefährlicher ist die Fahrt.
Po je występuje przymiotnik w stopniu wyższym i kolejność zdania pobocznego, tzn. że czasownik jest na końcu, tuż przed przecinkiem. Przyjrzyj się teraz kolejności po desto (umso)
Przykłady przedstawiajace kolejność po desto (umso)
Die Fahrt ist gefährlich.
... desto gefährlicher ist die Fahrt.
Ich verstehe ihn gut.
... desto besser verstehe ich ihn.
Du hast viel Zeit gehabt.
... desto mehr Zeit hast du gehabt.
Ich kann die grammatischen Regeln gut erklären.
... umso besser kann ich die grammatischen Regeln erklären.
Po desto (umso) występuje przymiotnik w stopniu wyższym, czasownik, rzeczownik i reszta zdania.
Jeśli zrozumiałeś zasady poćwicz w zakładce ćwiczenia - składnia i testy trudne
menu
