Polub nas na facebooku
Polub nas na YouTube
Zdania zależne pytające z ob - ważne wskazówki - Niemiecki krótko i na temat
Kiedy używamy Akkusativ (biernik) w zadaniach - Ściąga - Niemiecki dla początkujących
niemiecki.olsztyn.pl

Zakładka gramatyka to zestaw opracowań najważniejszych zagadnień gramatycznych. Zagadnienia gramatyczne staraliśmy się wytłumaczyć w przejrzysty sposób, dlatego większość problemów umieszczono w tabelach, podano przykłady użycia w zwrotach i zdaniach. Użyliśmy wytłuszczeń i kolorów, by w sposób jak najbardziej zrozumiały wytłumaczyć zawiłe zagadnienia gramatyczne. Do każdej kwestii gramatycznej umieściliśmy linki, odsyłające do ćwiczeń, quizów, testów i wykładów, powiązanych tematycznie. Nie zapłacisz ani złotówki, wszystkie materiały dostępne są za darmo w trybie online. Nie musisz kupować dodatkowych książek. Jeśli chcesz pokonać szkolne problemy z niemieckim albo nauczyć się tego języka w stopniu komunikatywnym, to gratulujemy Ci, że trafiłeś na właściwe miejsce o właściwej porze. Po prostu - Witamy Cię! Życzymy Ci skutecznej nauki i przyjemnie spędzonego czasu w zakładce gramatyka. Praktyczne wskazówki:

Zagadnienia gramatyczne umieszczone są w spisie treści: rodzajnik, rzeczownik, zaimek, przyimek, przymiotnik, czasownik, składnia, czasy. Kliknięcie na którekolwiek z zagadnień spowoduje dalsze rozwinięcie i prowadzi do konkretnego zagadnienia gramatycznego. Doskonałym uzupełnieniem do zagadnień gramatycznych są wykłady.

 

Chcesz się uczyć z nami? Zapisz się do grupy: Niemiecki w szkole łatwo i przyjemnie.

Facebook 

Codziennie nowa lekcja i nowa zabawa 

 

 

E-BOOK

Poziom A1b - Repetytorium gramatyczne z ćwiczeniami Poziom

Już dostępny E-book A1-b autorstwa Agnieszki Gębskiej.

Część druga - A1-b zawiera tabele gramatyczne, ćwiczenia oraz słowniczki tematyczne.

 ZAMÓW E-BOOK 

Poniżej dostępny spis treści.

 

tyta1b 

 ZAMÓW E-BOOK 

Poziom A1a - Repetytorium gramatyczne z ćwiczeniami Poziom

Niemiecki w 10 minut - za darmo Poziom

Specjalnie dla osób, które uczą się języka niemieckiego za pomocą kursu "Niemiecki w 10 minut"  udostępniamy darmowy e-book.

E-book zawiera słownictwo, którego uczysz się podczas kursu.

Rodzajnik

Odmiana rodzajników tabela Poziom średnio trudny

Rodzajnik

obejrzyj film

Rodzajnik sprawia Polakom wiele trudności,ponieważ jest to część mowy, która nie występuje w języku polskim.

Rodzajnik występuje przed rzeczownikiem i określa jego rodzaj i przypadek.

 

Rozróżniamy rodzajniki:

określone (der - rodzaj męski, die - żeński  das - nijaki)  

nieokreślone (ein - rodzaj męski, eine - żeński ein - nijaki).

 

Odmiana rodzajników we wszystkich rodzajach i przypadkach

 

 

 Przypadek

 Pytanie

 

męski

żeński

nijaki

l.mn.

 Nominativ

 (mianownik)

 wer? was?

 kto? co?

 der / ein       

 die / eine

 das  / ein        

 die / -

 Genitiv

 (dopełniacz)

 wessen?

 czyj?  kogo?  czego?

 des / eines

 der / einer

 des / eines

 der / -

 Dativ

 (celownik)

 wem?

 komu?

 dem / einem

 der/ einer

 dem  / einem

 den / -

 Akkusativ

 (biernikik)

 wen? was?

 kogo? co?

 den / einen

 die / eine

 das  / ein       

 die / -

 

Rzeczowników niemieckich należy się uczyć zawsze z rodzajnikiem. 

Rodzajnik określony

  • występuje w liczbie pojedynczej i mnogiej, 
  • używany jest do rzeczowników, które są w jakiś sposób określone lub już znane z wcześniejszego kontekstu.

 

Rodzajnik nieokreślony:

  • występuje tylko w liczbie pojedynczej, 
  • używany jest do rzeczowników, które  występują po raz pierwszy i nic bliższego o nich nie wiemy.

 

Przykłady:

Das ist eine Frau.  (To jest kobieta. Rzeczownik wymieniamy pierwszy raz, nic bliższego nie wiemy o kobiecie.)

Die Frau ist sehr nett.  (Ta, konkretna) kobieta jest miła.

Hier stehen Kinder. (Tu stoją dzieci. Brak rodzajnika, ponieważ nie ma rodzajnika nieokreślonego w l.mn.)

Die Kinder spielen zusammen. (Te dzieci, (wiadomo, o które chodzi), bawią się razem)

 

Uwaga!:

W języku niemieckim  rzeczownik w większości nie zmienia swojej formy podczas odmiany przez przypadki (wyjątek: np. Genitiv). Funkcję tę przejmuje rodzajnik, dlatego znajomość odmiany rodzajnika jest niezwykle ważna.

Przykład:

Wyraz: Vater  może znaczyć zarówno ojciec, ojcu, ojca

ale:

der Vater

ojciec

dem Vater

ojcu

den Vater

ojca

 

Ucz się rzeczowników z rodzajnikami! - Warto! ;-)

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - rodzajnik 

Rzeczownik

Odmiana rzeczownika Poziom średnio trudny

Odmiana rzeczownika

obejrzyj film

W języku niemieckim wyróżniamy cztery przypadki.

 

Nominativ 

mianownik

wer? was?

kto? co?

Genitiv 

dopełniacz

wessen?

kogo? czego?

czyj? czyja? czyje?

Dativ 

celownik

wem?

komu? czemu?

Akkusativ 

biernik

wen? was?

kogo? co?

 

Niemal wszystkie rzeczowniki odmieniają się według przykładów w tabeli

 

 

 

męski

żeński

nijaki

l.mn.

Nominativ

wer? was?

der / ein Mann      

die / eine Frau

das / ein Kind        

die / - Kinder

           Frauen

           Männer

Genitiv

wessen?

des/eines Mannes

der / einer Frau

des / eines Kindes

der / - Kinder

           Frauen

           Männer

Dativ

wem?

dem/einem Mann

der / einer Frau

dem / einem Kind

den / - Kindern

           Frauen

           Männern

Akkusativ

wen? was?

den /einen Mann

die / eine Frau

das / ein Kind

die / - Kinder

           Frauen

           Männer

                                  

UWAGA!

Rzeczowniki rodzaju męskiego (der) i nijakiego (das) otrzymują w Genitiv (dopełniacz) liczby pojedynczej końcówkę -(e)s, a w Dativ (celownik) liczby mnogiej wszystkie rodzaje otrzymują końcówkę (jeśli jej nie posiadają) -n:

 

Das ist das Haus des Vaters. To jest dom ojca. (G - dopełniacz l. poj.)

Das ist das Spielzeug des Kindes. To jest zabawka dziecka. (G - dopełniacz l. poj.)

Der Lehrer hilft den Schülern. Nauczyciel pomaga uczniom. (D - celownik l.mn.)

 

UWAGA!

  • Genitiv omówiono w sposób szczegółowy w osobnej zakładce (TU)
  • Liczbę mnogą w języku niemieckim tworzy się na wiele różnych sposobów, dlatego rzeczowników powinno się uczyć z rodzajnikiem i formą liczby mnogiej

     

 

Jest kilka ważnych rzeczowników rodzaju przeważnie męskiego, które w liczbie mnogiej, oraz w liczbie pojedynczej (oprócz mianownika) mają końcówkę -(e)n.

Przykład odmiany:

der Held (‑en, ‑en) – bohater

 

 

 

 

Plural ( l.mn.)

Nominativ

wer? was?

der / ein         Held

die / -  Helden

Genitiv

wessen?

des / eines     Helden

der / -  Helden

Dativ

wem?

dem / einem  Helden

den / - Helden

Akkusativ

wen? was?

den / einen    Helden

die /-   Helden

 

Przykład zdań:

Der Junge (‑n, ‑n) – chłopiec, chłopak

Das ist der Vater des Jungen. To jest ojciec chłopca. (G - dopełniacz).

Sie hilft dem Jungen. Ona pomaga chłopcu. (D - celownik).

Im Geschäft gab es viele Frauen und Jungen. W sklepie było dużo kobiet i chłopców. (A - biernik).

 

Ważniejsze rzeczowniki tej odmiany to:

 

der Affe

małpa

der Bär  

niedźwiedź

der Bauer

rolnik

der Experte

ekspert

der Graf

hrabia

der Hase

zając

der Held

bohater

der Junge

chłopiec

der Kamerad

kolega

der Knabe

chłopiec

der Kollege

kolega

der Löwe

lew

der Mensch

człowiek         

der Nachbar

sąsiad

der Neffe

bratanek/siostrzeniec

der Pate

chrzestny

der Prinz

książę

der Rabe

kruk

der Soldat

żołnierz

der Zeuge

świadek

 

Ponadto wszystkie rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone naand, -ant, -ent, -ist                            

der Doktorand

doktorant

der Elefant

słoń

der Student

student

der Präsident

prezydent       

der Musikant

muzyk

der Produzent

producent

der Lieferant

dostawca

der Journalist

dziennikarz

der Polizist

policjant

der Terrorist

terrorysta

                                   

Ponadto rzeczowniki rodzaju męskiego, określające najczęściej zawody zapożyczone z greckiego:

 

der Biologe

der Soziologe

der Demokrat

der Bürokrat

der Diplomat

der Automat

der Fotograf

der Architekt

der Philosoph

der Katolik

           

Szczególna odmiana rzeczowników

Genitiv ma końcówkę ns

 

Nominativ

 

der Buchstabe

litera

der Gedanke

pomysł

der Name

nazwisko/ nazwa

Genitiv

 

des Buchstabens

des Gedankens

des Namens

Plular

 

die Buchstaben

die Gedanken

die Namen

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - rzeczownik 

Rzeczowniki złożone Poziom średnio trudny

Rzeczowniki złożone

Rzeczowniki złożone składają się z kilku (części) wyrazów, z których ostatni jest rzeczownikiem

Przykłady:

der Buntstift  kredka bunt  kolorowy + der Stift ołówek (przymiotnik + rzeczownik)

die Stillstandszeit czas przestoju still spokojny, cichy + der Stand stan + s + die Zeit czas (przymiotnik + rzeczownik + s+ rzeczownik)

die Reihenfolge kolejność die Reihe szereg, rząd + + die Folge skutek, konsekwencja (rzeczownik +n+ rzeczownik)

die Suchmaschine wyszukiwarka  suchen szukać + die Maschine (częśc czasownika suchen + rzeczownik)

das Standesamt urząd stanu cywilnego der Stand stan + es +das Amt urząd (rzeczownik + es + rzeczownik)

 

 

Uwagi:

Poszczególne części rzeczownika złożonego połączone są  bezpośrednio albo z  użyciem  (najczęściej) -s, -n –es.

Nie ma jednoznacznych zasad czy i kiedy wstawiamy jakie łączniki, dlatego rzeczowników złożonych nie da się samemu złożyć, trzeba uczyć się ich na pamięć.

Rzeczownik złożony ma taki rodzajnik jak ostatni rzeczownik w złożeniu

die Jahreskarte bilet roczny das Jahr + es + die Karte = die Jahreskarte

Genitiv Poziom trudny

 

 Genitiv - przypadek rzadko stosowany w języku niemieckim

obejrzyj film

Znaczna większość rzeczowników buduje Genitiv w następujący sposób:

Zwróć uwagę na końcówki rzeczownika. 

 

 

 

męski

żeński

nijaki

l.mn.

 Nominativ

 wer? was?

kto?  co?

 der/ein Mann       

 die/eine Frau

 das/ein Kind         

 die/- Kinder

 Genitiv

 wessen?

czyj? czyja? czyje?

 des / eines Mannes

 der / einer Frau

 des / eines Kindes

 der / - Kinder

 

Analogicznie

 

Genitiv

 wessen?

 czyj? 

 czyja? 

 czyje?

 des / eines

 meines 

 deines

 seines

 ihres

 unseres

 euers

 keines

 der / einer

 meiner 

 deiner

 seiner

 ihrer

 unserer

 eurer

 keiner

 des / eiens

 meines 

 deines    

 seines

 ihres

 unseres

 euers

 keines

 der / -

 meiner 

 deiner

 seiner

 ihrer

 unserer

 eurer

 keiner

 

Przykłady:

Wessen Haus ist das? Czyj to jest dom?

Das ist das Haus des VatersTo jest dom ojca.

Das ist das Haus meines VatersTo jest dom mojego ojca.

 

Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego otrzymują w dopełniaczu liczby pojedynczej końcówkę -(e)s,

 

Das ist das Auto des Sportlers. To jest samochód sportowca.

Das ist das Spielzeug des Kindes. To jest zabawka dziecka

 

 

-es

Kindes, Mannes, Landes,

Kurses, Freundes, Staates
 

Uwaga! Bywają wyjątki np.: Chef

 rzeczowniki r.m i r.n jednosylabowe

-s

 Va-ters, Mäd-chens, Leh-rers

 

 rzeczowniki r.m i r.n więcej niż jedna sylaba    

 

 

Formy Genitiv imion własnych

 

Należy dodać do imienia lub nazwiska końcówkę –s (bez względu na rodzaj rzeczownika)

 

Peters Auto / Peter Hellers Auto

Annas Blume / Anna Meiers Blume

 

Genitiv występuje po przyimkach:

  • statt - zamiast 
  • während - podczas
  • wegen- z powodu
  • trotz - mimo

 

Przykłady:

 

statt deiner Komplimente - zamiast twoich komplementów (die Komplimente l.mn. )

während des Regens - podczas deszczu (der Regen r.m.)

wegen der Verspätung - z powodu spóźnienia (die Verspätung r.ż.)

trotz des Gesprächs - mimo rozmowy (das Gespräch r.n.)

 

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - rzeczownik 

Zaimek

Zaimek osobowy - odmiana Poziom łatwy

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Ćwiczenia / Zaimek / Zaimek osobowy - zamiana rzeczownika zaimkiem - wpisywanie
Ćwiczenia / Ćwiczenia do wykładów / Zaimki osobowe w celowniku (w Dativie)
Ćwiczenia / Zaimek / Dobierz odpowiednie zaimki osobowe w bierniku (Akkusativ)
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimek osobowy - dobieranie odpowiednich zaimków
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimki osobowe po przyimkach
Ćwiczenia / Zaimek / Wpisz odpowiedni czasownik i zaimek osobowy w celowniku.
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimki osobowe po przyimkach - dopasowywanie tłumaczeń
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimki osobowe - Nominativ
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimek osobowy - Zamiana rzeczownika zaimkiem
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimek osobowy - zamiana w zdaniach
Ćwiczenia / Zaimek / Zaimek osobowy Nominativ, Akkusativ, Dativ
Ćwiczenia / Przyimek / Przyimki z zaimkami osobowymi
Gramatyka / Zaimek / Zamiana rzeczownika zaimkiem osobowym
Gramatyka / Zaimek / Zaimek osobowy - odmiana
Testy / Dla zaawansowanych / Zaimki osobowe
Testy / Średnio trudne / Czasowniki z zaimkami osobowymi w Dativ-ie
Testy / Łatwe / Tłumaczenie zaimków osobowych - Nominativ
Testy / Średnio trudne / Zaimki osobowe - odmiana
Testy / Średnio trudne / Przyimki miejsca auf, an, über ...+ Dativ + Akkusativ - Wechselpräpositionen
Testy / Średnio trudne / Zaimki osobowe po przyimkach
Wykłady / Różne / Podstawowe zwroty - niemiecki dla początkujących
Wykłady / Zaimek / Zaimki osobowe
Wykłady / Zaimek / Zaimki osobowe - odmiana

Zaimki osobowe   

obejrzyj film

Zaimki osobowe zastępują rzeczownik, i tak jak on mają swój rodzaj i przypadek.

Oto przykłady odmiany zaimków rodzaju męskiego i żeńskiego.

 

Der Hund (er) ist groß. (wer? - er, N) Pies (on) jest duży.

Ich spiele mit dem Hund (mit ihm).  (mit wem? – mit ihm, D) Bawię się z psem (z nim).

Ich sehe den Hund (ihn).  (wen? - ihn, Akk) Widzę psa (go).

 

Die Tochter (sie) ist groß.  (wer? - sie, N) Córka (ona) jest duża.

Ich spiele mit der Tochter (mit ihr).  (mit wem? – mit ihr, D) Bawię się z córką ( z nią).

Ich sehe die Tochter (sie). (wen? - sie, Akk) Widzę córkę (ją).

 

Odmiana wszystkich zaimków osobowych (nie uwzględniono G - dopełniacza, ponieważ jest bardzo rzadko stosowany):

 

 

 Nominativ

 

wer? was?

 

kto? co? 

 

ich

du

er

sie

es

wir

ihr

sie

Sie

Dativ

 wem?

 komu? czemu?

 m.in. po  przyimkach:

 von, aus, bei,  mit, nach,  seit, zu …

mir

dir

ihm

ihr

ihm

uns

euch

ihnen

Ihnen

Akkusativ

 wen? was?

 kogo?  co?

 m.in.po  przyimkach:

 für, ohne,  durch, um …

mich

dich

ihn

sie

es

uns

euch

sie

Sie

                       

 

O tym, w jakim przypadku należy użyć zaimka osobowego decyduje czasownik lub przyimek.

Przykłady:

lieben kochać, mögen  lubić, brauchen potrzebować, sehen widzieć …. wen? was? kogo? co? + Akkusativ (mich, dich, ihn ….)

zeigen pokazywać, helfen pomagać, geben dawać,  sagen mówić wem? komu? czemu? + Dativ (mir, dir, ihm …)

für, ohne, durch, um … + Akkusativ (mich, dich, ihn ….)

von, aus, bei, mit, nach, seit, zu …  + Dativ (mir, dir, ihm …)

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - zaimek 

Zaimek dzierżawczy - odmiana Poziom średnio trudny

Zaimek dzierżawczy

obejrzyj film

W języku niemieckim każda osoba ma swój zaimek dzierżawczy.

 

ich

du

er / es

sie

wir

ihr

sie

Sie

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

 

Przykłady:

Das ist sein Onkel. To jest jego wujek.

Hier steht mein Fernseher. Tu stoi mój telewizor.

 

Każdy z tych zaimków dzierżawczych odmienia się przez przypadki.

 W liczbie pojedynczej tak jak rodzajnik nieokreślony, a w liczbie mnogiej jak rodzajnik określony.

 

Tabela ilustrująca odmianę zaimków dzierżawczych

 

męski

żeński

nijaki

liczba mnoga

N. wer? was?

ein Mann

eine Frau

ein Kind

die Eltern

 

kto?

co?

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

G. wessen?

eines Mannes

einer Frau

eines Kindes

der Eltern

 

czyj?

czyja?

czyje?

meines

deines

seines

ihres

unseres

eures

ihres

Ihres

meiner

deiner

seiner

ihrer

unserer

eurer

ihrer

Ihrer

meines

deines

seines

ihres

unseres

eures

ihres

Ihres

meiner

deiner

seiner

ihrer

unserer

eurer

ihrer

Ihrer

D. wem?

einem Mann

einer Frau

einem Kind

den Eltern

 

komu?

czemu?

meinem

deinem

seinem

ihrem

unserem

eurem

ihrem

Ihrem

meiner

deiner

seiner

ihrer

unserer

eurer

ihrer

Ihrer

meinem

deinem

seinem

ihrem

unserem

eurem

ihrem

Ihrem

meinen

deinen

seinen

ihren

unseren

euren

ihren

Ihren

A.wen? was?

einen Mann

eine Tochter

ein Kind

die Eltern

 

kogo?

co?

meinen

deinen

seinen

ihren

unseren

euren

ihren

Ihren

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

 

Przykłady:

Ich liebe (A.) meinen Mann, meine Tochter und ihre Kinder. Kocham mojego męża, moją córkę i jej dzieci.

Er hilft (D.) meinem Onkel, seiner Frau und ihren Eltern. On pomaga mojemu wujkowi, jego / swojej żonie i ich rodzicom.

Uwaga: W języku polskim mamy "uniwersalny" zaimek dzierżawczy swój, który używamy w odniesieniu do wszystkich osób

Ich suche meinen Hund. Szukam swojego (mojego) psa.

Er liebt seine Frau, und sie liebt ihren Mann. On kocha swojego (jego) żonę, ona kocha swojego (jej)męża.

W języku niemieckim nie mamy niestety uniwersalnego zaimka dzierżawczego, dlatego musimy uczyć się poszczególnych zaimków na pamięć. 

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - zaimek 

Zaimek nieosobowy - man Poziom łatwy

 

MAN - zaimek nieosobowy

obejrzyj film

Zaimka nieosobowego man używamy, gdy ważna jest sama czynność, a nie jej sprawca.

 

Man lernt Deutsch. Uczy się niemieckiego.

Am Samstag macht man Ordnung. W soboty robi się porządek.  

 

Man wymaga czasownika odmienionego w 3 os. l. poj

 

man küsst całuje się

man liebt kocha się

man vermisst tęskni się

 

Man w zdaniu stoi w miejscu podmiotu, orzeczenie jest zawsze na drugim logicznym miejscu, stąd następująca kolejność:
 

Man hört hier Musik. Tu się słucha muzyki.

Hier hört man Musik. Tu się słucha muzyki.

Hört  man hier Musik? Czy tutaj słucha sie muzyki?

Wo hört manoft Musik? Gdzie słucha się muzyki?

 

Man samodzielnie nie ma znaczenia, man tłumaczymy tylko z czasownikami jako się lub bezosobowo

 

man trinkt pije się

man sagt mówi się

man bezahlt płaci się

man hat schon viel gemacht Juz dużo zrobono.

man soll należy

 

Man używa się dość powszechnie z czasownikami modalnymi

 

Man darf nicht spicken. Nie wolno ściągać.

Man will Deutsch lernen. Chce się uczyć niemieckiego.

Man muss das machen, was die Lehrerin will. Trzeba robić to, czego chce nauczycielka.

 

Man nie zastępuje w zdaniu się

 

Man freut sich sehr. Cieszy się.

Man verspätet sich nicht. Nie spóźnia się.

Man fürchtet sich bei Gewitter. Boi się w czasie burzy.

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - zaimek 

 

Zaimki pytające W-Fragen Poziom łatwy

Zaimki pytające

obejrzyj film

Zaimki pytające w języku niemieckim zaczynają się o litery W.

Z tego powodu pytania szczegółowe w języku niemieckim nazywane są W-Fragen

 

Budowa pytania z zaimkiem pytającym

 

Wann beginnen die Sommerferien? Kiedy zaczynają się wakacje?

Wie machst du das? Jak to robisz?

Wen siehst du da? Kogo tam widzisz?

Wer ist das? Kto to jest?

*Wie viel Geld brauchst du? Ile potrzebujesz pieniędzy?

*Wessen Auto steht in unserer Garage? Czyj samochód stoi w naszym garażu?

 

Na pierwszym miejscu jest zaimek pytający, po nim orzeczenie, czyli czasownik w formie osobowej, a następnie pozostała część zdania

*Wie viel Geld i Wessen Auto stanowią całość nie można rozdzielić zaimka od rzeczownika (pytamy ile pieniędzy i czyj samochód)

 

Wybrane zaimki pytające

 

Pytania o:

 

osobę

wer - kto? wem - komu? wen - kogo? mit wem - z kim?

rzecz

was - co?

cechę

wie - jaki?

ilość

wie viel - ile?

czas, częstotliwość

wann - kiedy? wie lange - jak długo? wie oft - jak często?

miejsce

wo - gdzie?

kierunek

wohin - dokąd? woher - skąd?

przyczynę

warum - dlaczego?

sposób

wie - jak? auf welche Weise - w jaki sposób? 

Sprawdź swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia - zaimek 

Zamiana rzeczownika zaimkiem osobowym Poziom średnio trudny

 

Zamiana rzeczownika zaimkiem

 

Każdy rzeczownik można zastąpić zaimkiem osobowym.

 

Tabela przedstawia zamianę rzeczowników zaimkami osobowymi  rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego oraz rzeczowników w liczbie mnogiej.

Nie uwzględniono Genitiv, ponieważ używa się go niezwykle rzadko.

 

 

 

męski

żeński

nijaki

liczba mnoga

N. wer? was?

ein Mann

eine Frau

ein Kind

die Eltern

 

kto?

co?

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

 

er

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

 

sie

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

 

es

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

 

sie

D. wem?

einem Mann

einer Frau

einem Kind

den Eltern

 

komu?

czemu?

meinem

deinem

seinem

ihrem

unserem

eurem

ihrem

Ihrem

 

ihm

meiner

deiner

seiner

ihrer

unserer

eurer

ihrer

Ihrer

 

ihr

meinem

deinem

seinem

ihrem

unserem

eurem

ihrem

Ihrem

 

ihm

meinen

deinen

seinen

ihren

unseren

euren

ihren

Ihren

 

ihnen

A.wen? was?

einen Mann

eine Tochter

ein Kind

die Eltern

 

kogo?

co?

meinen

deinen

seinen

ihren

unseren

euren

ihren

Ihren

 

ihn

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

 

sie

mein

dein

sein

ihr

unser

euer

ihr

Ihr

 

es

meine

deine

seine

ihre

unsere

eure

ihre

Ihre

 

sie

 

Przykłady:

 

Mein Mann liebt unser Kind. Er liebt es.

Mój mąż kocha nasze dziecko. On kocha je.

 

Unsere Eltern geben deinem Mann viel Geld. Sie geben ihm viel Geld.

Nasi rodzice dają twojemu mężowi dużo pieniędzy. Oni dają jemu dużo pieniędzy.

 

Meine Frau kauft ihren Eltern und ihrer Schwester Blumen. Sie kauft ihnen und ihr Blumen.

Moja żona kupuje swoim rodzicom i swojej siostrze kwiaty. Ona kupuje im i jej kwiaty.

Zaimki pytające welcher, welche, welches Poziom średnio trudny

 

Zaimki pytające welcher, welche, welches

 

 

r. męski

r. żeński

r. nijaki

l. mn.

Nominativ

wer? was?

der

welcher Mann

die

welche Frau

das

welches Kind

die

welche Frauen

Genitiv

wessen?

des

welches Mannes

der

welcher Frau

des

welches Kindes

der

welcher Frauen

Dativ

wem?

dem

welchem Mann

der

welcher Frau

dem

welchem Kind

den

welchen Frauen

Akkusativ

wen? was?

den

welchen Mann

die

welche Frau

das

welches Kind

die

welche Frauen

 

 

Użycie formy zaimka Welch zależy:

  • rodzaju rzeczownika,

 

r. męski

Welcher Hund?

Który pies?

r. żeński

Welche Katze?

Który kot?

r. nijaki

Welches Heft?

Który zeszyt?

l. mnoga

Welche Kinder?

Które dzieci?

 

 

  • od przypadka,

 

 

rodzaj męski

 

N

Welcher Hund ist größer?

Który pies jest większy?

G

Welches Hundes ist die Leine?

Którego psa jest ta smycz?

D

Helchem Hund soll man Futter geben?

Któremu psu trzeba dać karmę?

A

Welchen Hund findest du besser?

Którego psa uważasz za lepszego?

 

 

 

  • od przyimka, np.:

 

für welche Katze – dla którego kota? (po für – zawsze Akkusativ)

mit welcher Katze – z którym kotem? (po mit – zawsze Dativ)

 

 

Was für ein - zaimek pytający Poziom średnio trudny

 

Zaimek pytający: Was für ein…?

 

  • Pytanie: Was für ein…? używamy, jeśli pytamy o cechę, właściwość rzeczy lub osoby.

                                  

 Np.: 

Was für ein Auto möchtest du dir kaufen? Jaki samochód chciałbyś sobie kupić?

Ich möchte mir ein sportliches Auto kaufen. Chciałbym kupić sobie sportowy samochód.

 

  • Was für ein…? odmienia się tak jak rodzajnik nieokreślony.

 

Was für ein - odmiana
 

rodzaj męski

rodzaj żeński

rodzaj nijaki

l. mn.

Nominativ

was für ein

was für eine

was für ein

was für

Genitiv

was für eines

was für einer

was für eines

was für

Dativ

was für einem

was für einer

was für einem

was für

Akkusativ

was für einen

was für eine

was für ein

was für

 

  • W odpowiedzi na pytanie Was für ein używamy rodzajnika nieokreślonego.

Np.:

Was für einen Wein möchten Sie bestellen? Jakie wino chciałby pan zamówić?

Einen trockenen Weißwein. Wytrawne białe.

 

  • Zwrotu: Was für ein…! Używamy często by wyrazić zdziwienie, zaskoczenie.

Np.:

Was für eine Überraschung! Co to za niespodzianka!

Was für eine tolle Idee! Co za świetny pomysł!

 

  • Użycie odpowiedniej formy ein… w zwrocie: Was für ein zależy od:

 

•       rodzaju rzeczownika

 

Was für ein Buch ist das? Co to jest za książka? (das Buch – rodzaj nijaki)

Was für eine Überraschung ist das? Co to za niespodzianka? (die Überraschung – rodzaj żeński)

 

•       przypadka, który użyty jest w zdaniu

 

Was für ein Wagen ist das? Co to jest za samochód? (Czasownik sein (ist) wymaga użycia Nominativ-u)

Mit was für einem Wagen fahren wir? Jakim samochodem jedziemy? (Po mit występuje zawsze Dativ)

Was für einen Wagen möchtest du dir kaufen? Jaki samochód chciałbyś sobie kupić? (Czasownik kaufen wymaga dopełnienia w Akkusativ-ie)

 

 

Zaimek einander Poziom średnio trudny

Zaimek einander wyraża stosunek wzajemności, wzajemnego oddziaływania względem siebie.  ( np. ja ciebie - ty mnie)

Przykład:

Wir brauchen einander. Potrzebujemy się wzajemnie. (ja ciebie, ty mnie)

Zamiast: Sie lieben sich. Oni kochają się.

Możemy powiedzieć: Sie lieben einander. Oni kochają się wzajemnie.  /Podkreślamy wówczas stosunek wzajemności/

 

Zaimek einander często występuje w połączeniu z przyimkami, brzmi wtedy np.:

miteinander, zueinander, gegeneinander, füreinander …

Przykład:

Wir sprechen miteinander.

O tym, jakiego przyimka należy użyć decyduje zawsze czasownik np.:

denken an 

Meine Eltern denken oft aneinander. Moi rodzice często myślą o sobie na wzajem.

 

Jeśli czasownik zwrotny wymaga dopełnienia z przyimkiem np. sich verabschieden von  żegnać się z

Wówczas zaimek zwrotny sich musi pozostać

Sie verabschieden sich schon voneinander. Oni się już ze sobą żegnają.

 

 

Przyimek

Przyimki po których występuje Dativ albo / lub Akkusativ Poziom średnio trudny

Przyimki z Dativem (celownik)

 

aus – z, ze środka, z zewnątrz      

bei – u, przy, koło        

gegenüber – naprzeciwko, w porównaniu, wobec

mit – z          

nach – po, do, według    

seit – od w znaczeniu czasowym    

von – od, z, o        

zu – do

 

Przyimki z Akkusativem (biernik)

 

durch – przez   

für – dla, za   

gegen – przeciwko, około   

ohne – bez    

um – wokół, dookoła, o

entlang – wzdłuż

 

Tabela przedstawiająca odmianę rodzajników i zaimków osobowych w Dativie i Akkusativie

Nominativ

der

die

das

die

 

ich

du

er

sie

es

wir

ihr

sie

Sie

Dativ

dem

der

dem

den - n

 

mir

dir

ihm

ihr

ihm

uns

euch

ihnen

Ihnen

Akkusativ

den

die

das

die

 

mich

dich

ihn

sie

es

uns

euch

sie

Sie

 

Przykłady:

 

aus der Schublade z szuflady

ohne die Schublade bez szuflady

gegenüber dem Bahnhof naprzeciwko dworca 

um den Bahnhof wokół dworca

zu dir do ciebie

für dich dla ciebie

mit dem Garten z ogrodem

durch den Garten przez ogród

 

(Sprawdź wiedzę w testach - zakładka średnio trudne)

 

 

Przyimki wymagające dopełnienia w Akkusativie lub Dativie (biernik, celownik)

 

Po następujących przyimkach rzeczownik występuje w bierniku lub w celowniku:

 

an - przy, na / inw/ unter pod/ aufna/ nebenobok/ vorprzed/ hinterza/ über nad/ zwischen - pomiędzy

 

 

Użycie odpowiedniego przypadka po tych zaimkach zależy od postawionego do niego pytania:

wohin? - dokąd? (oznacza ruch) przyimek + Akkusativ

wo? - gdzie? (oznacza spoczynek, stan) przyimek + Dativ

 

Przykład:

Ich lege das Buch auf den Tisch. Wohin legst du das Buch? Dokąd kładziesz książkę?

legen- kłaść oznacza ruch auf + biernik

Das Buch liegt auf dem Tisch. Wo liegt das Buch? Gdzie leży książka?

liegen- leżeć oznacza spoczynek auf + celownik

 

Zobaczmy, jakie czasowniki związane są z ruchem, a jakie ze spoczynkiem.

 

 

Wohin? przyimek + biernik

Wo? przyimek + celownik

stellen stawiać

stehen stać

legen kłaść

liegen leżeć

setzen sadzać

sich setzen siadać

sitzen siedzieć

hängen wieszać

hängen wisieć

gehen iść

sein być

stecken wkładać

stecken tkwić

                       

 

Jeżeli czasownik oznacza ruch (odpowiada na pytanie wohin?), to po wymienionych wyżej przyimkach rzeczownik występuje w bierniku (A).

Jeżeli czasownik oznacza spoczynek lub stan (odpowiada na pytanie wo?), to po wymienionych przyimkach rzeczownik występuje w celowniku (D).

UWAGA! W języku polskim najczęściej w obu przypadkach pytamy: gdzie?

Najlepiej przyjrzeć się przykładom:

 

Ich gehe ins ( in das) Kino.  Idę do kina ( ruch/ biernik) Wohin gehst du? Gdzie idziesz? W języku niemieckim tylko Wohin?

Ich bin im (in dem) Kino. Jestem w kinie. ( stan/ celownik) Wo bist du? Gdzie jesteś? Wo?

 

 

 

 

 

Przyimki łączące się z biernikiem i celownikiem Wechselpräpositionen Poziom średnio trudny

 

Przyimki wymagające dopełnienia w bierniku lub celowniku

Zastanów się, czy in die Schule i in der Schule znaczy to samo?

Otóż: 

in die Schule znaczy do szkoły

in der Schule znaczy w szkole

Po następujących przyimkach rzeczownik występuje w bierniku (Akkusativ) lub w celowniku (Dativ):

 

an

in

unter

auf

neben

vor

hinter

über

zwischen

przy, na

w

pod

na

obok

przed

za

nad

pomiędzy

 

Jeśli czasownik wyraża ruch, używamy biernik (Akkusativ), jeśli spoczynek celownik (Dativ)

wohin? - dokąd? (oznacza ruch) przyimek + Akkusativ

wo? - gdzie? (oznacza spoczynek, stan) przyimek + Dativ

 

Przykładowa odmiana rzeczowników przez przypadki:

 

 

 

męski

żeński

nijaki

l.mn.

 

Nominativ

der Tisch

die Wand

das Fenster

die Stühle

wo? - gdzie?

Dativ

dem Tisch

der Wand

dem Fenster

den Stühlen

wohin? - dokąd?

Akkusativ

den Tisch

die Wand

das Fenster

die Stühle

                                  

Przykład:

 

Ich lege das Buch auf den Tisch.

Wohin legst du das Buch? Dokąd kładziesz książkę?

legen- kłaść oznacza ruch auf + biernik

 

Das Buch liegt auf dem Tisch.

Wo liegt das Buch? Gdzie leży książka?

liegen- leżeć oznacza spoczynek auf + celownik

 

Przykłady czasowników związanych z ruchem i spoczynkiem.

 

Wo?

przyimek + celownik

dem der dem den

stehen

stać

liegen

leżeć

sitzen

siedzieć

hängen

wisieć

sein

być

stecken

tkwić

Wohin? przyimek + biernik

den die das die

 

stellen

stawiać

legen 

kłaść

 

setzen

sadzać

sich setzen

siadać

hängen

wieszać

gehen

iść

stecken

wkładać

 

                       

Jeżeli czasownik oznacza ruch (odpowiada na pytanie wohin?), to po wymienionych wyżej przyimkach rzeczownik występuje w bierniku (A).

Przykłady: auf den Tisch na stół, auf die Kommode na komodę,  ans Meer nad morze,  in die Berge w góry

Jeżeli czasownik oznacza spoczynek lub stan (odpowiada na pytanie wo?), to po wymienionych przyimkach rzeczownik występuje w celowniku (D).

Przykłady: auf dem Tisch na stole, auf der Kommode na komodzieam Meer nad morzem,  in den Bergen w górach

 

UWAGA! W języku polskim najczęściej w obu przypadkach pytamy: gdzie?

 

Ich gehe ins ( in das) Kino.  Idę do kina ( ruch/ biernik) Wohin gehst du? Gdzie idziesz? W języku niemieckim tylko Wohin?

Ich bin im (in dem) Kino. Jestem w kinie. ( stan/ celownik) Wo bist du? Gdzie jesteś? Wo?

Czasami zamiast  in das jest ins, zamiast in dem jest  im

Są to tak zwane formy ściągnięte. Inne przykłady:

  aufs,  am, ans ...

 

 

 

Przyimki po których występuje Genitiv Poziom trudny

Przyimki łączące się z Genitivem

 

Najczęściej występujące: 

 

statt - zamiast  während - podczas  wegen- z powodu  trotz - mimo

 

 

Nominativ

der Mann

die Frau

das Kind

die Kinder

statt, während, wegen,trotz …

Genitiv

des Mannes

der Frau

des Kindes

der Kinder

 

 

 

 

 

 

 

Uwaga! Istnieje pewna grupa rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, które zamiast końcówki - es będą miały końcówkę -en. Np. des Patienten, des Kunden, des Menschen (Najważniejsze rzeczowniki z tej grupy znajdziesz w zakładce gramatyka - rzeczownik - Genitiv)

 

Przykłady:

zamiast dyrektora     statt des Direktors (r. m.)

mimo choroby      trotz der Krankheit (r. ż)

z powodu bardzo złej pogody wegen des Unwetters (r. n.)

podczas prac budowlanych     während der Bauarbeiten (l. mn.)

 

W Genitiv rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego przyjmują końcówki:

 

  • Rzeczowniki r.m. i r.n. jednosylabowe będą miały końcówkę – es

przykłady: Kindes, Mannes, Landes, Kurses, Freundes, Staates …  

       

  • Pozostałe  rzeczowniki otrzymują końcówkę- s

przykłady: Va-ters, Mäd-chens, Leh-rers, Ver-spre-chens

Uwaga! Istnieją wyjątki: des Chefs

 

Inne przyimki, po których występuje Genitiv:

 

anlässlich   z okazji

anlässlich  Ihres sechzehnten Geburtstages z okazji pańskich sześćdziesiątych urodzin

außerhalb  poza

außerhalb meiner Pflichten poza moimi obowiązkami

bezüglich odnośnie, co się tyczy

bezüglich Ihres Angebots co się tyczy pańskiej oferty

betreffs  odnośnie, w sprawie

betreffs Ihres Schreibens w sprawie pańskiego pisma

hinsichtlich  odnośnie do czegoś, co do

hinsichtlich des Vertrags co do umowy

infolge  na skutek, z powodu

infolge des Autounfalls na skutek wypadku samochodowego

innerhalb  wewnątrz, w obrębie, w ciągu

innerhalb der Stadt wewnątrz miasta,  

innerhalb eines Monats w ciągu jednego miesiąca

seitens  ze strony, z punktu widzenia

seitens der diplomatischen Vertretung  z punktu widzenia przedstawicielstwa dyplomatycznego

zugunsten   na korzyść, na rzecz

zugunsten des Kronzeugens na korzyść świadka koronnego

 

 

Formy ściągnięte Poziom średnio trudny

 

Formy ściągnięte, to połączenia przyimków z rodzajnikami.

Takie polaczenia występują zarówno w celowniku (Dativ) jak i bierniku (Akkusativ).

am = an dem

ans = an das

aufs = auf das

fürs = für das

beim = bei dem

durchs = durch das

ins = in das

im = in dem

vom = von dem

zur = zu der

zum = zu dem

 

Formy ściągnięte tłumaczymy tylko w zestawieniu z rzeczownikami.

am Anfang na początku, am Montag w poniedziałek, am Telefon przy telefonie

Przymiotnik / Przysłówek

Stopniowanie przymiotników i przysłówków Poziom łatwy

   

Stopniowanie przymiotników

 

W języku niemieckim wyróżniamy trzy stopnie: równy, wyższy i najwyższy.

 

stopień równy

 

Przykład:  Meine Mutter ist jung. Moja mama jest młoda.

 

Do porównywania używamy spójników so...wie (tak...jak) i genauso … wie (tak samo …  jak)

 

Er ist so dumm wie sie. On jest tak głupi jak ona.

Meine Mutter ist genauso nett wie dein Vater. Moja mama jest tak samo miła jak twój tata.

 

stopień wyższy

Stopień wyższy tworzymy dodając do stopnia równego końcówkę -er

 

Przykład: Mein Hund ist kleiner. Mój pies jest mniejszy.

 

Do porównań w stopniu wyższym używamy spójnika als(niż)

Sie ist hübscher als ich. Ona jest ładniejsza niż ja.

 

stopień najwyższy

 

Stopień najwyższy tworzymy dodając do formy podstawowej przymiotnika słówko am i końcówkę -sten

 

klein -  am kleinsten    mały - najmniejszy

teuer - am teuersten  drogi - najdroższy

ruhig - am ruhigsten   spokojny - najspokojniejszy

 

Uwaga!

Przymiotniki zakończone na: (t, d, s, sch, ß, x, z) w stopniu najwyższym mają końcówkę - esten

 

süß - am süßesten  słodki - najsłodszy

hübsch - am hübschesten  ładny - najładniejszy

bekannt - am bekanntesten sławny - najsławniejszy

 

Przykład: Der Tisch ist am modernsten.   Stół jest najnowocześniejszy.

                  Dein Auto ist am lautesten.  Twój samochód jest najgłośniejszy.

 

Do porównań w stopniu najwyższym używamy  zwrotu von allen

 

Du bist am sportlichsten von allen. Jesteś najbardziej wysportowany ze wszystkich.

 

Stopniowanie regularne przykłady:

 

stopień równy

stopień wyższy

stopień najwyższy

tłumaczenie

 klein

 kleiner

 am kleinsten

 mały - mniejszy - najmniejszy

 sonnig

 sonniger

 am sonnigsten

 słoneczny - słoneczniejszy - najsłoneczniejszy

schön

 schöner

 am schönsten

 piękny - piękniejszy - najpiękniejszy

 schnell

 scheller

 am schnellsten

 szybki - szybszy - najszybszy

 

Uwaga!

Przymiotniki jednosylabowe, z głoskami: a, o, u otrzymują często przegłos:

 

 alt

 älter  am ältesten  stary - starszy - najstarszy

 kalt

 kälter

 am kältesten

 zimny - zimniejszy - najzimniejszy

 kurz

 kürzer

 am kürzesten

 krótki - krótszy - nakrótszy

 groß

 größer

 am größten

 duży - większy - największy

 

Uwaga!

W przymiotnikach zakończonych na –el  lub –er w stopniu wyższym  wypada litera -e                 

 

Przykłady:                     

 

dunkel - dunkler - am dunkelsten    ciemny - ciemniejszy - najciemniejszy

teuer - teurer - am teuersten    drogi - droższy - najdroższy

 

Istnieje pewna grupa przymiotników i przysłówków, które stopniują się nieregularnie.

Warto zapamiętać:

 

viel

mehr

am meisten

dużo - więcej - najwięcej

gut

besser

am besten

dobrze - lepiej - najlepiej

gern

lieber

am liebsten

chętnie - chętniej - najchętniej

nah

näher

am nächsten

blisko - bliżej - najbliżej

oft

häufiger

am häufigsten

często - częściej - najczęściej

hoch

höher

am höchsten

wysoko - wyżej - najwyżej

 

Dla zaawansowanych!

Przymiotnik może stać przed rzeczownikiem, wówczas trzeba pamiętać o końcówkach deklinacyjnych.  

Stosowanie przymiotników w takiej formie wymaga dobrej znajomości języka niemieckiego.

Przykłady:

Hier siehst du meine liebe Mutter. Tutaj widzisz moją kochaną mamę.

Ich trinke lieber den kälteren Tee. Wypiję chętniej zimniejszą herbatę.

Er geht mit dem schönsten Mädchen der Welt. On chodzi z najpiękniejszą dziewczyną świata.

 

 

Odmiana przymiotnika Poziom średnio trudny

 

    Odmiana przymiotnika

 

Przymiotnik odpowiada na pytanie: wie? (jaki, jaka, jakie).

Występuje jako:

  • orzecznik, w formie nieodmiennej:

Diese Frau ist schön. Ta kobieta jest piękna.

  • przydawka, stoi wtedy przed rzeczownikiem (pomiędzy rodzajnikiem a rzeczownikiem) i odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki

Das ist eine schöne Frau. To jest piękna kobieta.(e końcówka deklinacyjna Nominativ, rodzaj żeński)

 

W zależności od tego, czy przed przymiotnikiem stoi rodzajnik określony, nieokreślony, czy nie stoi żaden, przymiotnik przybiera różne końcówki.

 

Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym

 

Schemat końcówek przymiotnika po rodzajniku określonym:

 

 

męski (m)

żeński (f)

nijaki (n)

liczba mnoga (Pl)

Nominativ

-e

-e

-e

-en

Genitiv

-en

-en

-en

-en

Dativ

-en

-en

-en

-en

Akkusativ

-en

-e

-e

-en

                                              

 

Tak jak po rodzajniku określonym odmieniamy przymiotnik również po: dieser, jeder, beide, alle, oraz w liczbie mnogiej po zaimkach dzierżawczych i przeczeniach :

 

Przykłady:

 

Sie kaufte sich den schönen Mantel. (A, m) Ona kupiła sobie piękny płaszcz.

Er hilft der alten Frau. (D, f) On pomaga starszej pani.

Das ist das neue Haus. (N, n) To jest nowy dom.

Ich lese alle interessanten Bücher.(A, Pl) Czytam wszystkie interesujące książki.

Das ist der Herr dieses dummen Hundes. (G, m) To jest pan tego głupiego psa.

Was kosten deine neuen Schuhe? (N,Pl) Ile kosztują twoje nowe buty?

In dieser Klasse gibt es keine fleißigen Schüler. W tej klasie nie ma żadnych pilnych uczniów

 

Odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym

 

Schemat końcówek przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym:

 

 

męski (m)

żeński (f)

nijaki (n)

liczba mnoga (Pl)

Nominativ

-er

-e

-es

 

Genitiv

-en

-en

-en

 

Dativ

-en

-en

-en

 

Akkusativ

-en

-e

-es

 

 

UWAGA: W liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony nie występuje, dlatego ostatnia kolumna jest pusta.

 

Tak jak po rodzajniku nieokreślonym odmieniają się również przymiotniki po: kein, oraz po zaimkach dzierżawczych w liczbie pojedynczej.

 

Przykłady:

 

Wo gibt es hier ein gutes Restaurant? (N, n) Gdzie tutaj jest jakaś dobra restauracja?

Sie war gestern mit einem guten Freund zusammen. (D, m) Ona wczoraj była z dobrym przyjacielem.

Wie findest du ihre neue Bluse? (A, f) Jak ci się podoba jej nowa bluzka?

 

 

Odmiana przymiotnika bez rodzajnika

 

Schemat odmiany przymiotnika bez rodzajnika:

 

 

męski (m)

żeński (f)

nijaki(n)

liczba mnoga (Pl)

Nominativ

-er

-e

-es

-e

Genitiv

-en

-er

-en

-er

Dativ

-em

-er

-em

-en

Akkusativ

-en

-e

-es

-e

 

Tak jak bez rodzajnika odmienia się przymiotnik po: viele, einige, wenige, andere:

 

Przykłady:

Die Kinder waschen sich mit kaltem Wasser. (D, n) Dzieci myją się zimną wodą.

Ich würde gern schwarzen Kaffee trinken. (A, m) Chętnie napiłbym się czarnej kawy.

In dieser Stadt sah ich viele alte Burgen. (A, Pl) W tym mieście widziałem wiele starych zamków.

 

Końcówki przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym i bez rodzajnika, zebrane w jedną tabelę

 

 

 

męski (m)

żeński (f)

nijaki (n)

liczba mnoga (Pl)

N

wer? was?

der

-e

die

-e

das

-e

die

-en

ein

-er

eine

-e

ein

-es

 

 

 

-er

 

-e

 

-es

 

-e

G

wessen?

 des

-en

 der

-en

des

-en

der

-en

eines

-en

einer

-en

eines

-en

 

 

 

-en

 

-er

 

-en

 

-er

D

wem?

dem

-en

der

-en

dem

-en

den

-en

einem

-en

einer

-en

einem

-en

 

 

 

-em

 

-er

 

-em

 

-en

A

wen? was?

den

-en

die

-e

das

-e

die

-en

einen

-en

eine

-e

ein

-es

 

 

 

-en

 

-e

 

-es

 

-e

 

Przydatne porady:

 

Żeby poprawnie stosować końcówki przymiotnika, należy najpierw nauczyć się odmiany rodzajników.

Żeby sprawnie posługiwać się tabelą z końcówkami należy znać rodzaj rzeczownika i rozpoznać przypadek, w którym rzeczownik jest użyty. Na przecięciu obu linii; rodzajnik - pion, przypadek - poziom, znajdujemy potrzebną końcówkę.

O tym, w jakim przypadku użyty jest rzeczownik i przymiotnik decyduje czasownik lub przyimek.

Przykłady:

Auf dem kleinen Tisch steht ein leckerer Kuchen. ( auf + wo = Dativ stehen wer? was? = Nominativ)

Ich backe einen leckeren Kuchen. (backen wen? :-) was? + Akkusativ)

Ohne den leckeren Kuchen schmeckt der Tee nicht so gut. (ohne + Akkusativ)

Mit dem leckeren Kuchen empfangen wir unsere Gäste. (mit + Dativ)

 

Okoliczniki czasu używane z przyimkami in i an, wymagają zawsze Dativ-u

am kommenden Montag w przyszły poniedziałek

an einem sonnigen Sonntag w pewną słoneczną niedzielę

an dem frostigen Morgen w mrożny poranek

im nächsten Jahr w następnym roku

in der dunklen Nacht w ciemną noc

 

Okoliczniki miejsca w zależności od czasownika używa się w Akkusativ- ie (czasownik ruchu) lub Dativ-ie (czasownik spoczynku)

in dem neuen Park faulenzen leniuchować w nowym parku Dativ

in den neuen Park gehen iść do nowego parku Akkusativ

in einem luxuriösen Haus wohnen mieszkać w luksusowym domu Dativ

in ein luxuriöses Haus einziehen wprowadzić się do luksusowego domu Akkusativ

in der schönen Türkei Urlaub verbringen spędzać urlop w pięknej Turcji Dativ

In die schöne Türkei fahren jechać do pięnej Turcji Akkusativ

 

Zauważ także, że


-en to najczęściej występująca końcówka, zwróć uwagę w których przypadkach najczęściej występuje.

 

 

Rekcja przymiotnika Poziom trudny

Rekcja przymiotnika

Wybrane przymiotniki z przyimkami

abhängig von + Dat -zależny od

Ich bin vom Geld meiner Eltern abhängig.

allergisch gegen + Akk - mieć alergię na

Wogegen bist du allergisch?

angewiesen auf + Akk - zdany na

Die Kranken sind auf Hilfe der Krankenschwester angewiesen.

arm an + Dat - ubogi, biedny w

Sind Süßigkeiten arm an Mineralstoffen?  

begeistert von + Dat - oczarowany czymć

Ich bin von deiner Idee sehr begeistert.

bekannt für + Akk - znany z

Das Topmodel Waris Dirie war für ihre Enthüllung bekannt.  

beliebt bei + Dat - lubiany wśród

Herr Radke unser Mathelehrer ist bei allen Schülern sehr beliebt.

beschäftigt mit + Dat - zajęty czymć

Womit seid ihr beschäftigt?

beteiligt an + Dat - zaangażowany w coś, brać udzial w czymś

Warst du an dem Unfall auch beteiligt?

beunruhigt über + Akk - zaniepokojony z powodu, czymś

Sind Sie auch über die Nebenwirkungen des Medikaments beunruhigt?

blass vor + Dat - blady z powodu

Mein Chef ist ganz blass vor Neid geworden.

blind auf + Dat - niewidomy na

Mein Hund ist auf dem linken Auge blind.

böse auf + Akk - zły na

Bist du auf mich böse?

dankbar für + Akk - wdzięczny za

Du sollst ihr dafür dankbar sein.

eifersüchtig auf + Akk - zazdrosny o

Er war eifersüchtig auf die Arbeitskollegen seiner Frau.

einverstanden mit + Dat - zgadzać się z

Ich bin mit deiner Entscheidung nicht einverstanden.

entfernt von + Dat - oddalony od

Wie weit ist dein Haus von der Schule entfernt?

entscheidend für + Akk - decydujący o

Der Elfmeter war für unseren Sieg entscheidend.

entsetzt über + Akk - przerażony czymś

Ich war über seine Frechheit entsetzt.

enttäuscht von + Dat - rozczarowany czymś

Er ist immer noch von mir enttäuscht.

erstaunt über + Akk - zdziwiony z

Ich war über seinen Leichtsinn sehr erstaunt.

fähig zu + Dat zdolny do, być w stanie do

Sie ist zur Integration nicht fähig.

fertig mit + Dat - być gotowym z, (skończyć coś)

Seid ihr schon mit der Aufgabe fertig?

froh über + Akk - zadowolony z  

Die Eltern waren über meine bestandene Prüfung sehr froh.

gebunden an + Akk - związany z

Die dreifache Mutter ist ans Haus sehr gebunden.

geeignet für + Akk - nadawać sie do

Bist du für den Beruf geeignet?

gespannt auf + Akk - oczekiwać czegoś w napięciu

Ich bin auf das Ergebnis gespannt.

glücklich über + Akk - szczęśliwy z powodu

Bist du über meinen Besuch glücklich?

gut in + Dat - dobry w

Klaus ist in Fremdsprachen sehr gut.

gut zu + Dat - dobry dla

Sei bitte gut zu meinen Kindern!

interessiert an + Dat - zainteresowany czymś

Er ist an meinem Angebot interessiert.

müde von + Dat - zmęczony czymś

Ich war von dem leeren Gerede meiner Mutter müde.

neidisch auf + Akk - zazdrosny o

Alle Arbeitskollegen waren auf meine Erfolge neidisch.

nett zu + Dat - miły dla

Du bist so nett zu mir.

neugierig auf + Akk - ciekawy czegoś

Wir sind auf den Gerichtsentschied neugierig.

reich an + Dat - bogaty w

Gemüse ist reich an Vitaminen.

rot vor + Dat - czerwony z

Mein Sohn war rot vor Scham.

schuld an + Dat - winny czegoś

Du bist selbst an dem Unfall schuld.

stolz auf + Akk - dumny z

Ich bin stolz auf alle meine Leistungen.

taub auf + Dat - niesłyszący na

Er ist auf beiden Ohren taub.

überzeugt von + Dat - przekonany o

Bist du von ihrer Unschuld überzeugt?

verliebt in + Akk - zakochany w

Meine Freundin ist in einen Italiener verliebt.

verrückt nach + Dat - zwariowany na punkcie

Mein Freund ist verrückt nach mir.  

vorteilhaft für+ Akk - korzystny dla

Die Preise sind lediglich für Unternehmen vorteilhaft.

wütend auf + Akk - wściekły na

Ist er immer noch wütend auf dich?

zufrieden mit + Dat - zadowolony z

Ich bin mit meinen Leistungen zufrieden.

zuständig für+ Akk - odpowiedzialny za

Meine Freundin ist für Rechnungen von Lieferanten zuständig.



                                                

Czasownik

Odmiana regularna czasownika Poziom łatwy

 W języku niemieckim czasowniki odmieniają się przez osoby.

Poniżej przedstawiam odmianę regularną czasowników w czasie teraźniejszym

Żeby odmienić czasownik, należy:

  • Oddzielić końcówkę (pozostanie temat czasownika).
  • Do tematu czasownika dodać odpowiednią końcówkę osobową.

Przykład:

Oddzielam końcówkę malen (malować)

Do tematu czasownika mal  dodaję końcówki osobowe według wzoru:

 

 ich – e

 male

 du – st 

 malst 

 er – t

 malt

 sie – t

 malt

 es – t

 malt

 wir – en

 malen

 ihr – t

 malt

 sie – en

 malen

 Sie – en

 malen

 

Przykłady:

 

 zaimek

 niemiecki /  polski

 machen

 robić

 fragen

 pytać

 arbeiten*

 pracować

 heißen**

 nazywać

 angeln***

 wędkować

 ich 

 ja

 mache

 frage

 arbeite

 heiße

 ang( )le

 du

 ty

 machst

 fragst

 arbeitest

 heißt

 angelst

 er

 on

 macht

 fragt

 arbeitet

 heißt

 angelt

 sie

 ona

 macht

 fragt

 arbeitet

 heißt

 angelt

 es

 ono

 macht

 fragt

 arbeitet

 heißt

 angelt

 wir

 my

 machen

 fragen

 arbeiten

 heißen

 angeln

 ihr

 wy

 macht

 fragt

 arbeitet

 heißt

 angelt

 sie

 oni, one

 machen

 fragen

 arbeiten

 heißen

 angeln

 Sie

 pani, pan,  panie,  panowie,państwo

 machen

 fragen

 arbeiten

 heißen

 angeln

 

 

*Według tego schematu odmieniają się czasowniki, których temat kończy się na –t,  –d i zbitki spółgłoskowe zakończone na –m, -n. Przykłady: baden, bilden, bitten heiraten, finden, gründen atmen, zeichnen  

** Według tego schematu odmieniają się czasowniki, których temat kończy się na –s, -ß, -x -z  Przykłady: reisen, mixen, reizen

 

*** Według tego schematu odmieniają się czasowniki, których bezokolicznik kończy się nie na –en lecz na –eln Przykłady: klingeln,  lächeln, sammeln

 

Więcej informacji w zakładce gramatyka, czasownik: Präsens czas teraźniejszy - czasownik odmiana

Wykonaj ćwiczenia w zakładce ćwiczenia - czasownik

Czasowniki modalne: znaczenie, odmiana, użycie w zdaniu Poziom łatwy

Czasowniki modalne

 

Znaczenie czasowników modalnych

wollen - chcieć

sollen – mieć powinność

müssen - musieć

können - móc, umieć, potrafić

dürfen - mieć pozwolenie na zrobienie czegoś

mögen - lubić

möchte - chciałbym

 

Odmiana czasowników modalnych

 

W liczbie pojedynczej nie mają przegłosu, 1 i 3 osoba l. poj. są jednakowe.(Wyjątek stanowi czasownik möchte...)

W liczbie mnogiej wszystkie czasowniki modalne odmieniają się regularnie.

 

 

wollen

sollen

müssen

können

dürfen

möchten

mögen

ich

will

soll

muss

kann

darf

möchte

mag

du

willst

sollst

musst

kannst 

darfst

möchtest

magst

er/ sie/es

will

soll

muss   

kann

darf

möchte

mag

wir

wollen

sollen

müssen

können

dürfen

möchten

mögen

ihr

wollt

sollt

müsst  

könnt

dürft

möchtet

mögt

sie

wollen

sollen

müssen

können

dürfen

möchten

mögen

 

Czasowniki modalne występują w zdaniach z reguły z bezokolicznikiem innego czasownika.

Czasownik modalny stoi na drugiej pozycji w zdaniu, a bezokolicznik innego czasownika stoi na końcu zdania.

 

Ich will ins Ausland fahren. Chcę jechać za granicę.

Er kann gut Französisch sprechen. On umie dobrze mówić po francusku.

Sie darf nicht ins Kino gehen. Nie wolno jej iść do kina.

Wann sollst du den Arzt besuchen? Kiedy powinieneś iść do lekarza?

Uwaga:

Czasownik modalny stoi na pierwszej pozycji w zdaniu, ale tylko w pytaniach o rozstrzygnięcie.

Przyklad:

Willst du Deutsch lernen?  Czy chcesz się uczyć niemieckiego?  Na takie pytanie odpowiadamy ja lub nein. 

 

Czasowniki rozdzielnie złożone Poziom średnio trudny

Czasowniki rozdzielnie złożone

 

Czasowniki rozdzielnie złożone składają się z:

przedrostka i czasownika głównego np. aufmachen otwierać

lub z dwóch czasowników np. schlafen gehen iść spać

 

Rozdzielnie złożone są czasowniki z przedrostkami:

 

ab-, an-, auf-, aus-, bei-, ein-, fort-, hin-, her-, los-, mit-, nach-, statt-, teil-, vor-, weg-, zu-, zurück-, zusammen-

 

Przedrostki czasowników rozdzielnie złożonych są zawsze akcentowane

i zmieniają znaczenie czasownika podstawowego:

 

machen- robic   zumachen  - zamykać

geben – dawać   ausgeben - wydawać

setzen- sadzać   fortsetzen - kontynuować

 

 

Czasowniki rozdzielnie złożone odmiana

 

 

anrufen dzwonić

mitkommen towarzyszyć

teilnehmen brać udział

ich

rufe … an

komme … mit

nehme … teil

du

rufst … an

kommst … mit

nimmst … teil

er/sie/es

ruft … an

kommt … mit

nimmt … teil

wir

rufen … an

kommen … mit

nehmen … teil

ihr

ruft … an

kommt … mit

nehmt … teil

sie / Sie

rufen … an

kommen … mit

nehmen … teil

 

Czasowniki rozdzielnie złożone mogą być równocześnie nieregularne i zwrotne.

 

losfahren Warum fährst du nicht los? Dlaczego jeszcze nie wyjeżdżasz?

sich anziehen Wann ziehst du dich endlich an? Kiedy się w końcu ubierzesz?

 

W zdaniach przedrostek czasownika wędruje na koniec zdania.

 

fernsehen

Ich sehe abends sehr gern fern. Wieczorami bardzo chętnie oglądam telewizję.

abfahren

Fährt der Zug um 7 Uhr ab? Czy pociąg odjeżdża o godz.7?

aufstehen

Steh sofort auf! Natychmiast wstawaj!

 

Jeżeli w zdaniu występuje też czasownik modalny, to stoi on na drugiej pozycji,

a czasownik złożony w bezokoliczniku na końcu zdania.

 

Ich muss noch das Formular ausfüllen. Muszę jeszcze wypełnić formularz.

Wer will an dem Wettbewerb teilnehmen? Kto chce wziąć udział w konkursie?

 

W czasie Perfekt, imiesłów czasu przeszłego otrzymuje przedrostek ge

pomiędzy przedrostkiem a czasownikiem głównym.

 

Letztens habe ich 5 Kilo abgenommen. Ostatnio schudłam 5 kilogramów.

Warum habt ihr den kleinen Jungen ausgelacht? Dlaczego wyśmialiście tego małego chłopca?

 

W zdaniach podrzędnie złożonych czasownik rozdzielnie złożony występuje na końcu zdania,

 jest odmieniony i pisze się go łącznie.

 

Man weiß nicht, ob er mich einlädt. Nie wiadomo, czy on mnie zaprosi.

Ich schlage vor, dass du schon aufstehst. Proponuję, żebyś już wstał.

Czasowniki rozdzielnie złożone, które warto zapamiętać:

 

abfahren

odjeżdżać

abnehmen

chudnąć

absagen

odmówić

ankommen

przybywać

anrufen

telefonować

aufhören

przestawać

aufpassen

uważać

aufräumen

sprzątać

aufstehen

wstawać

aufwachen

budzić się

einkaufen

robić zakupy

einladen

zapraszać

fernsehen

oglądać telewizję

losgehen

rozpoczynać, ruszać w drogę

mitgehen

iść z kimś

mithelfen

wspierać

mitmachen

współuczestniczyć

mitnehmen

brać ze sobą

nachholen

nadrabiać

vorhaben

mieć zamiar

vorlesen

czytać na głos

wegfahren

wyjeżdżać

weggehen

wychodzić

wegnehmen

zabrać

wegwerfen

wyrzucać

zubereiten

przygotowywać

zuhören

przysłuchiwać się

zumachen

zamykać

zunehmen

przybierać

zurückgeben

oddawać

zusammenpassen

pasować do siebie

zustimmen

zgadzać się

 

 

 

 

Czasowniki regularne w czasach Präsens, Präteritum i Perfekt Poziom łatwy

Czasowniki nieregularne ze zmianą samogłoski rdzennej Poziom średnio trudny

Czasowniki nieregularne

Istnieje pewna grupa czasowników, które zmieniają samogłoskę rdzenną w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej. 

 

 

Przykłady odmiany czasowników nieregularnych

 

 fahren

 jechać

 schlafen

 spać

 lassen

kazać,  pozwalać

 laufen

 biegać

 sprechen

 mówić

 treffen

 spotykać

 nehmen

 brać

 helfen

 pomagać

 sehen

 widzieć, oglądać

 ich

 fahre

 schlafe

 lasse

 laufe

 spreche

 treffe

 nehme

 helfe

 sehe

 du

 fährst

 schläfst

 lässt

 läufst

 sprichst

 triffst

 nimmst

 hilfst

 siehst

 er/sie/es

 fährt

 schläft

 lässt

 läuft

 spricht

 trifft

 nimmt

 hilft

 sieht

 wir

 fahren

 schlafen

 lassen

 laufen

 sprechen

 treffen

 nehmen

 helfen

 sehen

 ihr

 fahrt

 schlaft

 lasst

 lauft

 sprecht

 trefft

 nehmt

 helft

 seht

 sie/ Sie

 fahren

 schlafen

 lassen

 laufen

 sprechen

 treffen

 nehmen

 helfen

 sehen

 

 

Pamiętaj, że zmiana samogłoski tematycznej dotyczy wyłącznie 2 i 3 osoby liczby pojedynczej (du, er, sie, es).

Dla pozostałych zaimków osobowych czasowniki te odmieniają się regularnie, tzn. nie następuje zmiana samogłoski rdzennej.

 

Zmiana samogłoski może dotyczyć tylko samogłosek a i e

 

Samogłoska tematyczna a zmienia się w ä (schlafen - spać - er schläft)

Samogłoska tematyczna e zmienia się w ie  (lesen - czytać - er liest, empfehlen - polecać - er empfiehlt)

lub w  i (geben - dawać - er gibt, vergessen - zapominać –er vergisst)

 

Czasowniki haben, sein, wissen, werden odmieniają się nieregularnie (według własnych zasad) i warto się ich nauczyć na pamięć.

 

Odmiana czasowników haben i sein
  haben - mieć sein - być
ich habe bin
du hast bist
er, sie,es hat ist
wir haben sind
ihr habt seid
sie, Sie haben sind

 

Warto zapamiętać odmianę czasowników wissen i werden, które również odmieniają się nieregularnie.

wissen - wiedzieć werden - stawać się

 

Odmiana czasowników wissen i werden
  wissenwiedzieć werdenstawać się
ich weiß werde
du weißt wirst
er, sie, es weiß wird
wir wissen werden
ihr wisst werdet
sie, Sie wissen werden

 

Czasowniki zwrotne Poziom łatwy

Czasowniki zwrotne

 

Czasowniki zwrotne występują z zaimkiem zwrotnym sich (się). W języku polskim zaimek zwrotny ma jedną formę niezależnie od osoby, w języku niemieckim zaimek zwrotny odmienia się przez osoby.

 

Odmiana:

 

 

ich

mich

du

dich

er, sie, es

sich

wir

uns

ihr

euch

sie, Sie

sich

 

 

Nie zawsze czasownik, który jest zwrotny w języku polskim, jest również zwrotny w języku niemieckim i na odwrót.

Przykłady:  

 

 

siadać

sich setzen

odpoczywać

sich erholen

nazywać się

heißen

śmiać się

lachen

 

 

 

Przykład odmiany czasownika zwrotnego:

sich kämmen (czesać się)  

 

 

ich  kämme mich

wir – kämmen uns

du  kämmst dich

ihr – kämmt euch

er,sie,es  kämmt sich

sie, Sie – kämmen sich

 

 

Przykłady czasowników zwrotnych:

 

sich interessieren (interesować się)

sich freuen (cieszyć się)

sich unterhalten (rozmawiać)

sich verspäten (spóźniać się)

sich aufregen (denerwować się)

sich benehmen (zachowywać się)

sich fühlen (czuć się)

sich beeilen (spieszyć się)

sich waschen (myć się)

sich streiten (kłócić się)

 

Czasowniki ruchu i miejsca liegen, legen, ... Poziom łatwy

Czasowniki ruchu i miejsca

 

W języku niemieckim występują czasownik, które ze względu na podobne lub takie same  brzmienie sprawiają Polakom dużo trudności, są to następujące czasowniki:

 

legen (sich)- kłaść (się)

 

stellen - stawiać,

stellen sich - stawać

 

hängen - wieszać

 

setzen - sadzać

setzen sich - siadać

 

stecken - wkładać

 

liegen - leżeć

 

stehen - stać

 

hängen - wisieć

 

sitzen - siedzieć

 

stecken - tkwić

 

 

 

Czasowniki legen (sich), stellen (sich), setzen (sich), hängen (sich), stecken są czasownikami ruchu, gdyż opisują czynności i łączą się po przyimkach z biernikiem (Akkusativ) oraz odpowiadają na pytanie dokąd? (wohin?).

 

Przykłady:

 

Ich lege mich ins Bett. Kładę się do łóżka.

Wohin willst du dich legen? Gdzie (Dokąd) chcesz sie położyć?

lege mich – kładę się – czasownik ruchu

ins Bett – do łóżka (ins = in + das) biernik (Akkusativ)

 

Er hängt das Bild an die Wand. On wiesza obraz na ścianę.

Wohin hängt er das Bild? Gdzie (Dokąd) on wiesza obraz?

hängt – wiesza – czasownik ruchu

an die Wand   na ścianę  biernik (Akkusativ)

 

Czasowniki liegen, stehen, sitzen, hängen, stecken są czasownikami spoczynku (miejsca), gdyż opisują miejsce gdzie coś lub ktoś leży, stoi, siedzi, itd. Czasowniki te odpowiada na pytanie gdzie? (wo?)i łączą się z celownikiem (Dativ).

 

Przykłady:

 

Ich liege im Bett. Leżę w łóżku.

Wo liegst du? Gdzie leżysz?

liege – leżę – czasownik spoczynku

im Bett – w łóżku (im = in +dem) celownik (Dativ)

 

Das Bild hängt an der Wand. Obraz wisi na ścianie.

Wo hängt das Bild? Gdzie wisi obraz?

hängt – wisi – czasownik spoczynku

an der Wand   na ścianie – celownik (Dativ)

 

Nominativ

die Wand

das Bett

Dativ (wo?)

(an) der Wand

(im) in dem Bett

Akkusativ (wohin?)

(an) die Wand

(ins ) in das Bett

 

Czasownik lassen Poziom średnio trudny

lassen

Polacy mają kłopot z poprawnym użyciem czasownika lassen ponieważ:

 

  • Nie mamy jednego odpowiednika tego czasownika w języku polskim. Czasownik lassen ma wiele znaczeń.

W uproszczeniu czasownik lassen znaczy:  kazać, pozwalać, zostawiać, dać się (zrobić)

 

  • lassen wymaga najczęściej dopełnienia w bierniku (Akkusativ). (W języku polskim, w znaczeniu kazać pozwalać w celowniku)

 

Przykłady zdań

zostawiać:

Lass das!  Zostaw to!

Lass  mich in Ruhe!  Zostaw mnie w spokoju!    

Wo habe ich nur meine Brille gelassen Gdzie ja zostawiłem okulary?

Ich habe mein Deutschbuch im Bus liegen lassen.  Zostawiłem w autobusie swoją książkę do niemieckiego. 

Er ließ seine Frage offen.  Zostawił swoje pytanie bez odpowiedzi.

 

pozwalać:

Die Eltern lassen die Kinder nicht  fernsehen.  Rodzice nie pozwalają dzieciom oglądać telewizji.   

Ich lasse meinen Hund frei laufen. Pozwalam mojemu psu swobodnie biegać.

 

kazać:

Er ließ dich grüßen.  On kazał cię pozdrowić.

Die Lehrerin lässt die Schüler den Text übersetzen. Nauczycielka każe dzieciom przetłumaczyć tekst.

 

dać się:

Ich lasse mich dazu nicht zwingen!  Nie dam się do tego zmusić!

Das lässt  sich machen.  To się da zrobić.

 

Inne przykłady użycia czaasownika lassen

Lass  doch das Gejammer!  Przestań biadolić!

Lass warmes Wasser in die Badewanne!  Napuścić ciepłej wody do wanny!

Heute lasse ich mir die Haare schneiden. Dzisiaj zetnę sobie włosy.

 

 

Odmiana  czasownika lassen w czasach

 

 

Präsens

Präteritum

Perfekt*

ich  

lasse

ließ

habe   gelassen

habe spielen lassen

du  

lässt

ließt

hast   gelassen

hast spielen lassen

er/ sie/es 

lässt

ließ

hat   gelassen

hat spielen lassen

wir 

lassen

ließen

haben   gelassen

haben spielen lassen

ihr  

lasst

ließt

habt   gelassen

habt spielen lassen

sie/ Sie  

lassen

ließen

haben   gelassen

haben spielen lassen

 

Perfekt*

Wo hast du den Mantel gelassen? Gdzie zostawiłeś płaszcz? (lassen występuje samodzielnie)

Ich habe meine Kinder im Auto spielen lassen. Pozwoliłem dzieciom bawić się w samochodzie. (lassen występuje z innym czasownikiem)

 

  • Warto wiedzieć

 

lassen występuje często z innymi czasownikami. Po lassen nie wstawiamy zu

Er ließ mich das Fenster aufmachen. On kazał mi otworzyć okno.

 

  • Warto znać budowę zdania z czasownikiem lassen w czasie przeszłym Perfekt

 

Die Mutter hat ihren Sohn das Brot kaufen lassen. Mam kazała synowi kupić chleb.(dwa bezokoliczniki - lassen występuje z innym czasownikiem)

 

 

Imiesłów czasu teraźniejszego - przydawka imiesłowowa Poziom średnio trudny

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Ćwiczenia / Czasownik / Imiesłowy czasu teraźniejszego

Imiesłów czasu teraźniejszego

 

Imiesłów czasu teraźniejszego budujemy od bezokolicznika, poprzez dodanie "d".

warten – wartend - czakający,

denken – denkend - myślący

sich waschen – sich waschenmyjący się

 

Imiesłów czasu teraźniejszego występuje zwykle jako przydawka, nazywamy go wtedy przydawką imiesłowową.

Przydawka imiesłowowa stoi przed rzeczownikiem i jest deklinowana jak przymiotnik.

die wartende Frau - czekająca kobieta,

der denkende Junge - myślący chłopak

mit der wartenden Frau - z czekającą kobietą,  

für den denkenden Jungen - dla myślącego chłopaka

 

Przydawki imiesłowowe mogą być rozszerzane o dodatkowe informacje, które umieszczane są między rodzajnikiem , a rzeczownikiem. W ten sposób zdanie może zawierać wiele informacji.

Rozszerzone przydawki imiesłowowe występują głównie w języku pisanym.

 

Die ungeduldig auf den Arzt wartende Frau - kobieta niecierpliwie czekająca na lekarza

Der an die Zukunft denkende Junge - chłopak myślący o przyszłości

 

Przydawka imiesłowowa czynna oznacz proces, który przebiega równocześnie z innym procesem, przy czy przydawka imiesłowowa ma zawsze aktywne znaczenie, stąd jej nazwa przydawka imiesłowowa czynna.

Die ungeduldig auf den Arzt wartende Frau sah immer wieder auf die Uhr.

Niecierpliwie czekająca na lekarza kobieta patrzyła wciąż na zegarek.

Die Frau wartete ungeduldig auf den Arzt. Sie sah immer wieder auf die Uhr.

Kobieta czekała niecierpliwie na lekarza. Ona patrzyła wciąż na zegarek.

 

Der an die Zukunft denkende Junge saß stundenlang im Dunkeln.

Myślący o przyszłości chłopak siedział godzinami w ciemności.  

Der Junge dachte an die Zukunft. Er saß stundenlang im Dunklen.

Chłopak myślał o przyszłości. On siedział godzinami w ciemności. 

 

Czasowniki z przyimkami (rekcja) Poziom średnio trudny

 

Czasowniki mogą łączyć się z dopełnieniem za pomocą określonego przyimka,

który łaczy się z odpowiednim przypadkiem.

Przykład:

        Ich träume von einem Urlaub.

Marzę o urlopie.

czasownik     träume   

przyimek      von    

dopełnienie w odpowiednim przypadku (Dativ) einem Urlau

 

Pytania o rzeczy:

Zaczynamy od wo + przyimek

Wovon träumst du? O czym marzysz?

Inne przykłady pytań o rzeczy: woran, womit, wofür, wozu, worum, wovor

(jeśli przyimek rozpoczyna się od samogłoski, poprzedzamy go literą r)

 

Pytania o osoby:

Ich träume von dem schönen Mädchen. Marzę o pięknej dziewczynie.

Von wem träumst du? O kim marzysz?

Pytania o osoby zaczynamy od przyimka,

następnie wpisujemy wem, (jeśli przyimek łączy się z Dativem),

lub wen, (jeśli przyimek łączy się z Akkusativem)

 

Inne przykłady pytań o osoby:

an wen, mit wem, für wen, zu wem, über wen, bei wem

 

W zdaniach twierdzących zamiast wo wpisujemy da.

Ich träume davon. Marzę o tym.

 

Wybrane czasowniki z przyimkami

 

auf + Akk

an + Akk

achten auf

uważać na

anpassen sich an

dostosowywać,

antworten auf

odpowiadać na

denken an

myśleć o

aufpassen auf

uważać na

erinnern sich an

przypominać sobie o

freuen sich auf

cieszyć się na

glauben an

wierzyć w

rechnen auf

liczyć na

schreiben an

pisać do

verlassen sich auf

zdać się, polegać na

an + Dat

verzichten auf

rezygnować z

arbeiten an

pracować nad

warten auf

czekać na

leiden an

cierpieć na

auf + Dat

rächen sich an

mścić się na

basieren auf

opierać się na

teilnehmen an

brać udział w

bestehen auf

obstawać przy

in+ Akk

bei

geraten in

wpaść, popaść w

helfen bei

pomagać przy / w

verlieben sich in

zakochać się w

wohnen bei

mieszkać u

mit

für

aufhören mit

przestawać kończyć

danken für

dziękować za

befassen sich mit

zajmować się czymś

eignen sich für

nadawać się,

być zdatnym do

 

rechnen mit

 

liczyć się z

entscheiden sich für

decydować się na

telefonieren mit

telefonować z

interessieren  sich für

interesować się czymś

treffen sich mit

spotykać się z

kämpfen für/ um

walczyć o

verabreden sich mit

umawiać się z

sorgen für

dbać, troszczyć się o

versorgen mit

zaopatrywać w

über+ Akk

verstehen sich mit

rozumieć się z

 

 

ärgern sich über

złościć się, denerwować z powodu

um

aufregen sich über

denerwować się irytować na

bitten um

prosić o

beklagen sich über

użalać się, uskarżać na

bemühen sich um

starać się, zabiegać o

beschweren sich

uskarżać się

beneiden um

zazdrościć czegoś

diskutieren über

dyskutować o

fürchten um

obawiać się o

freuen sich über

cieszyć się z

kümmern sich um

troszczyć się, dbać martwić

streiten sich über

kłócić się o

sorgen sich um

martwić się o

verfügen über

dysponować, zarządzać

von

vor

abhängen von

zależeć od

fürchten sich vor

bać się czegoś

halten von

sądzić o

schützen (sich) vor

chronić przed

träumen von

marzyć o

nach

überzeugen sich von

przekonywać o

duften nach

pachnieć czymś

verabschieden sich von

żegnać się z

fragen nach

pytać o

zu

greifen nach

sięgać po

dienen zu

służyć do

riechen nach

pachnieć czymś

gratulieren zu

składać życzenia z okazji

 

Czasowniki użyte w prezentacji na temat rekcji czasownika:

 

https://www.youtube.com/watch?v=dpr5axGALmk 

 

antworten auf + Akk.  

odpowiadać na

sich freuen auf + Akk. / über + Akk.

cieszyć się na coś, co będzie / z czegoś, co jest lub było

arbeiten mit, an+ Dat.

pracować z , nad

helfen bei

pomóc przy

beginnen mit

rozpoczynać coś

sich interessieren für

interesować się kimś, czymś

bitten um

prosić o

kümmern sich um

troszczyć się o

danken für

dziękować za

sprechen mit, über + Akk.

rozmawiać z kimś, o czymś

einladen zu

zapraszać na

sich verlieben in + Akk

zakochać się w

erzählen über + Akk.

opowiadać o

warten auf + Akk.

czekać na

fragen nach

pytać o

zahlen für

acić za 

 

Tryb rozkazujący- budowa Poziom łatwy

 

Tryb rozkazujący

 

Tak łatwo zapamiętasz budowę trybu rozkazującego

 

 

du gehst – Geh!

 

Aby utworzyć rozkaz do du należy odmienić czasownik następnie skreślić du i końcówkę -st

 

 

machen

Du machst das nicht.

Ty tego nie robisz.            

 

Mach das!

Rób to!

arbeiten

Du arbeitest nicht.

Ty nie pracujesz.                 

 

Arbeite!

Pracuj!

sprechen

Du sprichst zu leise.

Mówisz za cicho.                

 

Sprich lauter!

Mów głośniej!

anrufen

Du rufst mich nicht an.

Nie dzwonisz do mnie.   

 

Ruf mich an!

Zadzwoń do mnie!

fahren

Du fährst zu schnell.

Jedziesz za szybko.            

 

Fahr langsamer!

Jedź wolniej!

sich waschen

Du wäschst dich nicht.

Nie myjesz się.         

 

Wasch dich!

Umyj się!

sein

Du bist frech. Jesteś bezczelny.
 

Sei bitte nett!

Bądź miły!

 

Uwaga!

Czasowniki nieregularne pozostają nieregularne.

(lesen) Lies!

(nehmen) Nimm!

Wyjątek stanowią czasowniki otrzymujące w odmianie Umlaut, w trybie rozkazującym tracą go.

(schlafen) du schläfst ale Schlaf!

(fahren) du fährst ale Fahr!

Czasowniki rozdzielnie złożone, pozostają rozdzielnie złożone.

Räum auf!  sprzątnij! Kommt zurück!  Wróćcie! Stehen Sie bitte auf!  Niech Pani wstanie!

Czasowniki zwrotne pozostają zwrotne

Setz dich! Freut euch! Regen Sie sich nicht auf!

 

ihr geht - Geht!

 

     

 

Aby utworzyć rozkaz do ihr należy odmienić czasownik następnie skreślić ihr

 

 

machen

Ihr macht das nicht.

Wy tego nie robicie.            

 

Macht das!

Róbcie to!

arbeiten

Ihr arbeitet nicht.

Wy nie pracujecie.                 

 

Arbeitet!

Pracujcie!

sprechen

Ihr sprecht zu leise.

Mówicie za cicho.                

 

Sprecht lauter!

Mówcie głośniej!

anrufen

Ihr ruft mich nicht an.

Nie dzwonicie do mnie.   

 

Ruft mich an!

Zadzwońcie do mnie!

fahren

Ihr fahrt zu schnell.

Jedziecie za szybko.            

 

Fahrt langsamer!

Jedźcie wolniej!

sich waschen

Ihr wascht euch nicht.

Nie myjecie się.       

 

Wascht euch!

Umyjcie się!

sein

Ihr seid frech. Jesteście bezczelni.
 

Seid bitte nett!

Bądźcie mili!

    

 

 

      Sie gehen – Gehen Sie!

 

Aby utworzyć rozkaz do Sie należy odmienić czasownik, następnie zamienić miejscami Sie i czasownik.

 

 

machen

Sie machen das nicht.

Pani/Pan tego nie robi.            

 

Machen Sie das!

Niech pan/ pani zrobi to!

arbeiten

Sie arbeiten nicht.

Pani/Pan nie pracuje.                  

 

Arbeiten Sie!

Niech pan/ pani pracuje!

sprechen

Sie sprechen zu leise.

Pani/Pan mówi za cicho.

 

Sprechen Sie lauter!

Niech pan/ pani mówi głośniej!

anrufen

Sie rufen mich nicht an.

Pani/Pan nie dzwoni do mnie.

 

Rufen Sie mich an!

Niech pan/ pani zadzwoni do mnie!

fahren

Sie fahren zu schnell.

Pani/Pan jedzie za szybko. 

 

Fahren Sie langsamer!

Niech pan/ pani jedzie wolniej!

sich waschen

Sie waschen sich nicht.

Pan/ pani się nie myje.

 

Waschen Sie sich!

Niech pan/ pani się umyje!

sein Sie sind frech! Pani jest bezczelna.
  Seien Sie bitte nett! Niech pani będzie miła!

 

Zauważ, że:

Tylko w rozkazie grzecznościowym pozostawiamy rodzajnik.

Lieben Sie mich!  Niech Pani mnie kocha!

W rozkazach do ty i wy nie ma rodzajników.

Lieb mich! Kochaj mnie!

Liebt mich! Kochajcie mnie!

 

 

  

Tryb przypuszczający Konjunktiv II + Konditional I Poziom średnio trudny

    

Konjunktiv II Präteritum - tryb przypuszczający

 

  • Budowa trybu przypuszczającego (Konjunktiv Präteritum) czasowników nieregularnych:

 

Przypomnij sobie czasownik möchte… (chciałbym …)

 ich

 möchte

 wir

 möchten

 du

 möchtest

 ihr

 möchtet

 er/ sie/ es

 möchte

 sie / Sie

 möchten

 

Czasownik möchte … pochodzi od formy Präteritum czasownika mögen.  
 

Präsens: mögen - Präteritum: mochte - Perfekt: gemocht

Jak budować i odmieniać czasowniki w trybie przypuszczającym?

 

Do formy czasownika w czasie Präteritum dodaję umlaut (głoski a,o,u) i samogłoskę e (jeśli czasownik jej nie posiada) oraz końcówki osobowe

 

Inne przykłady:

Budowa form trybu przypuszczającego
bezokolicznik Präteritum tryb przypuszczający znaczenie
haben hatte hätte miałbym
sein war wäre byłbym
können konnte könnte mógłbym
müssen musste müsste musiałbym
fahren fuhr führe pojechałbym

 

Odmiana czasowników w trybie przypuszczającym:

 

 

 miałbym

 byłbym

 mógłbym

 musiałbym

 pojechałbym

 zostałbym

 myślałbym

 ich

 hätte

 wäre

 könnte

 müsste

 führe

 bliebe

 dächte

 du

 hättest

 wärest

 könntest

 müsstest

 führest

 bliebest

 dächtest

 er, sie, es

 hätte

 wäre

 könnte

 müsste

 führe

 bliebe

 dächte

 wir

 hätten

 wären

 könnten

 müssten

 führen

 blieben

 dächten

 ihr

 hättet

 wäret

 könntet

 müsstet

 führet

 bliebet

 dächtet

 sie, Sie

 hätten

 wären

 könnten

 müssten

 führen

 blieben

 dächten

 

Powyższy sposób tworzenia trybu przypuszczającego stosuje się wyłącznie do czasowników nieregularnych (mocnych).

 

  • Tryb przypuszczający czasowników regularnych

 

 

würde + Infinitiv

 

Tę strukturę nazywa się Konditional I

 

 

zrobiłbym …

zapytałbym …

cieszyłbym się

nauczyłbym się

telefonowałbym …

powiedziałbym

śmiałbym się

ich

würde machen

würde fragen

würde mich freuen

würde lernen

würde telefonieren

würde sagen

würde lachen

du

würdest machen

würdest fragen

würdest dich freuen

würdest lernen

würdest telefonieren

würdest sagen

würdest lachen

er, sie, es

würde machen

würde fragen

würde sich freuen

würde lernen

würde telefonieren

würde sagen

würde lachen

wir

würden machen

würden fragen

würden uns freuen

würden lernen

würden telefonieren

würden sagen

würden lachen

ihr

würdet machen

würdet fragen

würdet euch freuen

würdet lernen

würdet telefonieren

würdet sagen

würdet lachen

sie, Sie

würden machen

würden fragen

würden sich freuen

würden lernen

würden telefonieren

würden sagen

würden lachen

 

Konditional I jest używany często, dotyczy to również czasowników nieregularnych.

Przykłady:

zamiast  gäbe spotyka się formy würde geben

zamiast  führe spotyka się formy würde fahren 

 

Najczęstsze zastosowanie Konjunktiv II i Konditional I, przykłady zdań:

 

  • zwroty grzecznościowe

Könnten Sie mir bitte helfen? Czy może mi pani pomóc?  

  • życzenia możliwe do spełnienia

Wenn ich nur eine feste Freundin hätte! Gdybym miał dziewczynę! 

  • zdania warunkowe, w których warunek możliwy jest do spełnienia

Ich wäre glücklich, wenn du mich lieben würdest. Byłbym szczęśliwy, gdybyś mnie kochała. 

  • zdania porównawcze nierzeczywiste

Er benimmt sich, als ob er nichts davon wüsste.  On się zachowuje, jakby nic o tym nie wiedział. 

  • wyrażanie przypuszczenia lub zdziwienia

Du hast keine Zeit? Ich war sicher, du würdest mich besuchen. Nie masz czasu? Byłem pewien, że mnie odwiedzisz

Ihr habt kein Geld? Ich dachte, ihr wäret reich. Nie macie pieniędzy? Myślałam, że jesteście bogaci. 

Formy czasowników, których wartonauczyć się na pamięć znajdziecie w quizlecie
https://quizlet.com/373257008/tryb-przypuszczajacy-flash-cards/

 

Tryb przypuszczający - Konjunktiv Plusquamperfekt Poziom trudny

Konjunktiv Plusquamperfekt używamy, jeśli mówimy o sytuacji, która miała miejsce w przeszłości.

Przykładowe formy:

wäre gefahren pojechałbym hätte gegessen zjadłbym

 

Budowa  Konjunktiv Plusquamperfekt  różni się od czasu Plusquamperfekt formami czasowników posiłkowych. Zamiast hatte używamy hätte zamiast war wäre.

 

Konjunktiv Plusquamperfekt używany jest często:

 

- w zdaniach warunkowych nierzeczywistych;

Wenn ich damals nicht krank gewesen wäre, hätte ich Fußball mitgespielt.

Gdybym wtedy nie był chory, grałbym z wami w piłkę nożną.

 

- w zdaniach życzeniowych niemożliwych do spełnienia;

Wäre das Kind gesund auf die Welt gekommen!

Gdyby to dziecko przyszło na świat zdrowe!

 

w zdaniach porównawczych nierzeczywistych;

Du warst zu mir so frech, als ob du mich gehasst hättest.

Byłaś w stosunku do mnie tak bezczelna, jakbyś mnie nienawidziła.  

 

Konjunktiv I - mowa zależna Poziom trudny

Mowa zależna i użycie Konjunktiv I

 

Mowę zależną stosujemy, przekazując wypowiedzi innych osób,

w szczególności gdy podkreślamy dystans w stosunku do przekazywanych treści.

 

Przykłady zdań:

 

„Wir sind mit unseren Noten zufrieden”

Sie sagten, dass sie mit ihren Noten zufrieden seien.

Oni powiedzieli, że są zadowoleni ze swoich ocen.

 

"Ich kann auf meine Kinder stolz sein."

Er meint, dass er auf seine Kinder stolz  sein könne.

On sądzi, że może być dumny ze swoich dzieci.     

 

"Ich habe mich über alle Geschenke gefreut."

Sie sagte, dass sie sich über alle Geschenke gefreut habe.

Ona powiedziała, że cieszyła się ze wszystkich prezentów.

 

W mowie zależnej używamy Konjunktiv I:

Do zdań:

w czasie przyszłym - Konjunktiv Futur

w czasie teraźniejszym - Konjunktiv Präsens

w czasie przeszłym - Konjunktiv Perfekt

Uwaga!

W praktyce stosuje się w mowie zależnej również Konditional I, Konjunktiv Präteritum i Konjunktiv Plusquamperfekt

 

Przykładowa odmiana czasowników w Konjunktiv I:

 

Konjunktiv Futur

ich werde kommen

wir werden kommen

du werdest kommen

ihr werdet kommen

er werde kommen

sie werden kommen

 

Konjunktiv Präsens

ich sei, habe

wir seien, haben

du sei(e)st, habest

ihr sei(e)t, habet

er sei, habe

sie seien, haben

 

Konjunktiv Perfekt

ich sei gefahren, habe gelesen

wir seien gefahren, haben gelesen

du sei(e)st gefahren, habest gelesen

ihr sei(e)t gefahren,  habet gelesen

er sei gefahren, habe gelesen

sie seien gefahren, haben gelesen

 

Zamiana mowy niezależnej na zależną

Zdanie w trybie oznajmującym

Mowa zależna

W przypadku pokrywania się form z trybem oznajmującym

Futur I

Konjunktiv Futur

Konditional I

Präsens

Konjunktiv Präsens

Konjunktiv Präteritum, Konditional I

Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt

Konjunktiv Perfekt

Konjunktiv Plusquamperfekt

 

Przyjrzyj się przykładom zdań.

Zdanie

w trybie oznajmującym

Mowa zależna

W przypadku pokrywania się form z trybem oznajmującym

Futur I

Du wirst das bereuen.

Konjunktiv Futur

Sie sagte,

dass ich das bereuen werde.*

Konditional I

Sie sagte,

dass ich das bereuen würde.

Präsens

Du machst Fehler.

Konjunktiv Präsens

Sie sagte,

dass ich Fehler mache.*

Konjunktiv Präteritum, Konditional I

Sie sagte,

dass ich Fehler machte/ machen würde.

Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt

Du hast mich nicht geliebt.

Konjunktiv Perfekt

Sie sagte,

dass ich sie nicht geliebt habe.*

Konjunktiv Plusquamperfekt

Sie sagte,

dass ich sie nicht geliebt hätte.

 

* Ze względu na pokrywanie się form z trybem oznajmującym musimy zamienić:

Konjunktiv Futur na Konditional I

Konjunktiv Präsens na Konjunktiv Präteritum lub Konditional I

Konjunktiv Perfekt na Konjunktiv Plusquamperfekt

 

Kiedy w zdaniu wstawiamy zu? Poziom średnio trudny

W języku niemieckim dwa czasowniki rozdziela zawsze zu

Ich versuche dich zu überreden. Próbuję cię przekonać.

Wyjątek stanowią:

  • wszystkie czasowniki modalne (können, müssen, sollen …) Ich kann Tennis spielen.

 

  • helfen, hören, sehen, lassen  Ich helfe Ihnen gern den Weg finden. Pomogę pani znaleźć drogę.

 

  • gehen, kommen, lernen, lehren, bleiben, laufen, fahren Ich gehe morgen schwimmen. Idę jutro popływać.

 

  • fühlen, spüren, haben Ich habe auf dem Schreibtisch viele Schulsachen liegen.  Mam na biurku dużo leżących rzeczy szkolnych.

Uwaga!

  • Po czasowniku lassen występuje dopełnienie w bierniku

Ich lasse sie und ihn abends Zähne putzen. Każę jej i jemu wieczorami myć zęby (w języku polskim, inaczej niż w niemieckim, po czasowniku kazać występuje dopełnienie w celowniku)

  • Po czasownikach gehen, kommen, lernen, lehren, bleiben, laufen, fahren może wystąpić zu. Zdanie będzie wtedy długie, rozdzielone przecinkiem.

Sie lehrt ihren Sohn, sich in jeder Situation höflich zu benehmen.

Poszukaj ćwiczeń w zakładce testy średnio trudne

Strona bierna Poziom trudny

STRONA BIERNA

Stronę bierną tworzy się przy pomocy czasownika posiłkowego werden (wurde, ist geworden), który określa czas strony biernej, oraz imiesłowu czasu przeszłego danego czasownika.

(Vorgangs)Passiv = werden + Partizip II

 

Präsens:                     Der Brief wird geschrieben. List jest pisany.

Präteritum:                  Der Brief wurde geschrieben. List był pisany.

Perfekt:                       Der Brief ist geschrieben worden. List był pisany.

 

 

Przykłady
  Präsens Präteritum Perfekt
machen

wird gemacht jest robione

wurde gemacht było robione

ist gemacht worden  było robione

kochen

wird gekocht jest gotowane

wurde gekocht było gotowane

ist gekocht worden  było gotowane

essen

wird gegessen jest jedzone

wurde gegessen było jedzone

ist  gegessen worden było jedzone
singen

wird gesungen jest śpiewane

wurde gesungen było śpiewane ist gesungen worden było śpiewane

 

 

Przykłady zdań:

Ich werde von dem Lehrer gefragt. (Jestem pytany przez nauczyciela.)

Das Buch wurde von mir gelesen. (Książka została przeze mnie przeczytana.)

Meine Aussage ist von ihm falsch verstanden worden. (Moja wypowiedź została przez niego źle zrozumiana.)

 

 

 

werden, wurde, sein są w zdaniach odmieniane

Wzór odmiany
ich werde wurde bin
du wirst wurdest bist
er/sie/es wird wurde ist
wir werden wurden sind
ihr werdet wurdet seid
sie/ Sie werden wurden sind

 

 

Zamiana strony czynnej na bierną

 

Czas

Aktiv

Passiv

Präsens

Ich frage ihn.

Er wird von mir gefragt.

Präteritum

Ich fragte ihn.

Er wurde von mir gefragt.

Perfekt

Ich habe ihn gefragt.

Er ist von mir gefragt worden.

     

 

Przy zamianie stron uważaj na:

  • zachowanie tego samego czasu
  • zamianę Nominativ w Dativ  

 

Er kauft einen Apfel.

Ein Apfel wird von ihm gekauft.  (On kupuje jabłko. Jabłko jest przez niego kupowane.)

 

  • zamianę Akkusativ w Nominativ  

 

Der Lehrer korrigiert den Aufsatz.

Der Aufsatz wird von dem Lehrer korrigiert. (Nauczyciel poprawia wypracowanie. Wypracowanie jest przez nauczyciela poprawiane.) 

 

Patrz przykłady:

 

Zamiana Nominativ w Dativ
Nominativ ich du er/sie/es wir ihr sie/Sie der die das die
Dativ von + mir dir ihm/ihr/ihm uns euch ihnen/Ihnen dem der dem den

 

Zamiana Akkusativ w Nominativ
Akkusativ mich dich ihn/sie/es uns euch sie/Sie den die das die
Nominativ ich du er/sie/es wir ihr sie/Sie der die das die

 

 

Porównanie strony biernej (Vorgangspassiv) ze stroną bierną z czasownikiem modalnym

 

 Czas

 Strona bierna

 Strona bierna z czasownikiem modalnym

 Präsens

 Das Auto wird gekauft.

 Das Auto muss gekauft werden.

 Präteritum

 Das Auto wurde gekauft.

 Das Auto musste gekauft werden.

 Perfekt

 Das Auto ist gekauft worden.

 Das Auto hat gekauft werden müssen.

 

 

 

Strona bierna z czasownikiem modalnym Poziom trudny

 

Strona bierna z czasownikami modalnymi - Das Passiv mit Modalverben

 

Przykład:

Präsens: dürfen (darf)                  Im Theater darf nicht gesprochen werden. (W teatrze nie wolno rozmawiać)

Präteritum: durfte                         Im Theater durfte nicht gesprochen werden.(W teatrze nie wolno było rozmawiać)

Perfekt: hat gedurft  dürfen          Im Theater hat nicht gesprochen werden dürfen. (W teatrze nie wolno było rozmawiać) - bardzo rzadko używane

 

machen muss gemacht werden musi być zrobione musste gemacht werden musiało być zrobione hat gemacht werden müssen musiało być zrobione
bauen kann gebaut werden może być budowane konnte gebaut werden  mogło być budowane hat gebaut werden können mogło być budowane
rauchen darf geraucht werden ≈ mażna palić durfte geraucht werden mażna było palić hat geraucht werden dürfenmażna było palić
singen soll gesungen werden powinno być śpiewane sollte gesungen werden powinno było być śpiewane hat gesungen werden sollen powinno było być śpiewane

 

 

Czasowniki modalne są w zdaniach odmieniane.

Poniżej przedstawiono wzór odmiany czasownika dürfen  i haben. Pozostałe czasowniki - patrz gramatyka - czasowniki modalne

Wzór odmiany czasownika
 
ich darf durfte habe
du darfst durftest hast
er/sie/es darf durfte hat
wir dürfen durften haben
ihr dürft durftet habt
sie/Sie dürfen durften haben

 

Inny przykład zdania:

Präsens:    Der Müll muss getrennt werden.Śmieci muszą być sortowane.

Präteritum :  Der Müll musste getrennt werden. Śmieci musiały być sortowane.

Perfekt :  Der Müll hat getrennt werden müssen. Śmieci musiały być sortowane.- (Uwaga! czasownik modalny nie zmienił się - odmieniamy tylko haben)

 

  Strona czynna Strona bierna
Präsens Das Gemüse muss man 10 Minuten kochen. Das Gemüse muss 10 Minuten gekocht werden.
Präteritum Hier durfte man nicht parken. Hier durfte nicht geparkt werden.
Perfekt Man hat den Fehler sofort korrigieren sollen.

Der Fehler hat sofort korrigiert werden sollen. (Występuje bardzo rzadko.)

 

Porównanie strony biernej (Vorgangspassiv) ze stroną bierną z czasownikiem modalnym

 

 Czas

 Strona bierna

 Strona bierna z czasownikiem modalnym

 Präsens

 DasAuto wird gekauft.

 Das Auto muss gekauft werden.

 Präteritum

 Das Auto wurde gekauft.

 Das Auto musste gekauft werden.

 Perfekt

 Das Auto ist gekauft worden.

 Das Auto hat gekauft werden müssen.

 

 

Strona bierna stanu - das Zustandspassiv Poziom średnio trudny

 

Strona bierna stanu (das Zustandspassiv) wyraża stan, rezultat działania.

 

Das Zustandspassiv używany jest głównie w dwóch czasach:

Präsens: sein + Partizip II (Die Tür ist geöffnet.) Drzwi są otwarte.

Präteritum: war + Partizip II (Die Tür war geöffnet.) Drzwi były otwarte.

 

Przykłady w innych czasach:

Perfekt: Die Tür ist geöffnet gewesen. Drzwi były otwarte.

Futur I:  Die Tür wird geöffnet sein.Drzwi będą otwarte.

Wybrane czasowniki mocne i nieregularne - lista Poziom średnio trudny

Unregelmäβige Verben

Infinitiv

Präsens (er)

Imperfekt/ Präteritum

Partizip II/ Perfekt

 

Znaczenie

backen

bäckt

buk/backte

gebacken

(h)

piec

befehlen

befiehlt

befahl

befohlen

(h)

rozkazywać

beginnen

beginnt

begann

begonnen

(h)

zaczynać

beißen

beißt

biss

gebissen

(h)

gryźć

besitzen

besitzt

besaβ

besessen

(h)

mieć, posiadać

bestehen

besteht

bestand

bestanden

(h)

zdawać, istnieć, składać się

betrügen

betrügt

betrog

betrogen

(h)

oszukiwać

bewegen

bewegt

bewog

bewogen

(h)

poruszać, nurtować, nakłaniać

biegen

biegt

bog

gebogen

(h)

giąć

bieten

bietet

bot

geboten

(h)

oferować

binden

bindet

band

gebunden

(h)

wiązać

bitten

bittet

bat

gebeten

(h)

prosić

bleiben

bleibt

blieb

geblieben

(s)

zostać

braten

brät

briet

gebraten

(h)

piec/smażyć

brechen

bricht

brach

gebrochen

(h)

łamać

brennen

brennt

brannte

gebrannt

(h)

palić się

bringen

bringt

brachte

gebracht

(h)

przynosić

denken

denkt

dachte

gedacht

(h)

myśleć

dürfen

darf

durfte

gedurft

(h)

móc

empfangen

empfängt

empfing

empfangen

(h)

przyjmować

empfehlen

empfiehlt

empfahl

empfohlen

(h)

polecać

erschrecken

erschrickt

erschrak

erschrocken

(s)

przestraszyć się

essen

isst

gegessen

(h)

jeść

fahren

fährt

fuhr

gefahren

(s)

jechać

fallen

fällt

fiel

gefallen

(s)

upadać

fangen

fängt

fing

gefangen

(h)

chwytać

finden

findet

fand

gefunden

(h)

znajdować

fliegen

fliegt

flog

geflogen

(s)

latać

fließen

fließt

floss

geflossen

(s)

płynąć

fressen

frisst

fraß

gefressen

(h)

pożerać

frieren

friert

fror

gefroren

(h)

marznąć

gebären

gebärt

gebar

geboren

(h)

rodzić

geben

gibt

gab

gegeben

(h)

dawać

gefallen

gefällt

gefiel

gefallen

(h)

podobać się

gehen

geht

ging

gegangen

(s)

iść

gelingen

gelingt

gelang

gelungen

(s)

udawać się

genieβen

genieβt

genoss

genossen

(h)

używać, rozkoszować się

geschehen

geschieht

geschah

geschehen

(s)

stawać się

gewinnen

gewinnt

gewann

gewonnen

(h)

wygrać

gießen

gießt

goss

gegossen

(h)

lać

graben

gräbt

grub

gegraben

(h)

kopać, grzebać

greifen

greift

griff

gegriffen

(h)

chwytać

haben

hat

hatte

gehabt

(h)

mieć

halten

hält

hielt

gehalten

(h)

trzymać

hängen

hängt

hing

gehangen

(h)

wisieć

heben

hebt

hob

gehoben

(h)

podnieść

heißen

heißt

hieß

geheißen

(h)

nazywać się

helfen

hilft

half

geholfen

(h)

pomagać

kennen

kennt

kannte

gekannt

(h)

znać

klingen

klingt

klang

geklungen

(h)

brzmieć

kommen

kommt

kam

gekommen

(s)

przychodzić

können

kann

konnte

gekonnt

(h)

móc

laden

lädt

lud

geladen

(h)

ładować

lassen

lässt

ließ

gelassen

(h)

zostawiać, kazać, pozwalać

laufen

läuft

lief

gelaufen

(s)

biec

leiden

leidet

litt

gelitten

(h)

cierpieć

leihen

leiht

lieh

geliehen

(h)

pożyczać

lesen

liest

las

gelesen

(h)

czytać

liegen

liegt

lag

gelegen

(h)

leżeć

lügen

lügt

log

gelogen

(h)

kłamać

meiden

meidet

mied

gemieden

(h)

stronić, unikać

messen

misst

maß

gemessen

(h)

mierzyć

mögen

mag

mochte

gemocht

(h)

lubić

müssen

muss

musste

gemusst

(h)

musieć

nehmen

nimmt

nahm

genommen

(h)

brać

nennen

nennt

nannte

genannt

(h)

nazywać

raten

rät

riet

geraten

(h)

radzić

reißen

reißt

riss

gerissen

(h)

rwać

reiten

reitet

ritt

geritten

(s)

jeździć konno

rennen

rennt

rannte

gerannt

(s)

pędzić

riechen

riecht

roch

gerochen

(h)

wąchać, pachnieć

rufen

ruft

rief

gerufen

(h)

wołać

schaffen

schafft

schuf

geschaffen

(h)

tworzyć

scheiden

scheidet

schied

geschieden

(h)

dzielić, rozwodzić

scheinen

scheint

schien

geschienen

(h)

świecić, zdawać się

schieben

schiebt

schob

geschoben

(h)

przesuwać

schießen

schießt

schoss

geschossen

(h)

strzelać

schlafen

schläft

schlief

geschlafen

(h)

spać

schlagen

schlägt

schlug

geschlagen

(h)

bić, uderzać

schließen

schließt

schloss

geschlossen

(h)

zamykać

schneiden

schneidet

schnitt

geschnitten

(h)

ciąć

schreiben

schreibt

schrieb

geschrieben

(h)

pisać

schreien

schreit

schrie

geschrien

(h)

krzyczeć

schreiten

schreitet

schritt

geschritten

(s)

stąpać

schweigen

schweigt

schwieg

geschwiegen

(h)

milczeć

schwimmen

schwimmt

schwamm

geschwommen

(s)

pływać

sehen

sieht

sah

gesehen

(h)

widzieć

sein

ist

war

gewesen

(s)

być

senden

sendet

sandte

gesandt

(h)

wysyłać

singen

singt

sang

gesungen

(h)

śpiewać

sinken

sinkt

sank

gesunken

(s)

spadać

sitzen

sitzt

saß

gesessen

(h)

siedzieć

sprechen

spricht

sprach

gesprochen

(h)

mówić

springen

springt

sprang

gesprungen

(s)

skakać

stechen

sticht

stach

gestochen

(h)

kłuć

stehen

steht

stand

gestanden

(h)

stać

stehlen

stiehlt

stahl

gestohlen

(h)

kraść

steigen

steigt

stieg

gestiegen

(s)

wznosić się, wzrastać,

sterben

stirbt

starb

gestorben

(s)

umierać

stinken

stinkt

stank

gestunken

(h)

śmierdzieć

streichen

streicht

strich

gestrichen

(h)

skreślać, malować

streiten

streitet

stritt

gestritten

(h)

kłócić się

tragen

trägt

trug

getragen

(h)

nieść

 

 

Składnia

Pytania o rozstrzygnięcie Poziom łatwy

Pytania o rozstrzygnięcie

 

Pytania o rozstrzygniecie to pytania, w których orzeczenie rozpoczyna zdanie.

Bezpośrednio po orzeczeniu występuje podmiot.

Takie pytania zaczynają sie w języku polskim zwykle od słówka „czy”.

 

Przykłady:

 

Kommen Sie aus Polen? Czy pani pochodzi z Polski?

Kommen - orzeczenie Sie - podmiot

 

Liebst du mich? (Czy) kochasz mnie?

Liebst - orzeczenie du - podmiot

 

Budowanie pytań do zdań:

 

Pytania o rozstrzygnięcie buduje się przez inwersję, czyli zamianę miejscami podmiotu z orzeczeniem.

 

Przykłady:

 

Er kocht eine Suppe. On gotuje zupę.

Czy on gotuje zupę?  Kocht er eine Suppe?

 

Sie lernen Deutsch. Oni uczą się niemieckiego.

Czy oni uczą sie niemieckiego? Lernen sie Deutsch?

 

Przy budowaniu pytań o rozstrzygnięcie należy uważać na logiczną zamianę podmiotu.

 

Przykłady:

 

Wir trinken Kaffee. Pijemy kawę.

Czy wy pijecie kawę? Trinkt ihr Kaffee?

Komentarz: Zamiana podmiotów: my - wir, na wy - ihr

 

Ich wohne in Berlin. Meszkam w Berlinie.

Czy mieszkasz w Berlinie? Wohnst du in Berlin?

Komentarz: Zamiana podmiotów: ja - ich, na ty - du

 

Uwaga! Zwróć uwagę, że orzeczenie zawsze dopasowuje się do podmiotu.

Przykłady:

wir trinken - ihr trinkt

ich wohne - du wohnst

Więcej informacji na temat orzeczenia znajdziesz w zakładce czasownik

- odmiana regularna czasownika:  http://niemiecki.co/str/gramatyka/relc/6/relp/35.html

 

 

Pytania szczegółowe - W-Fragen Poziom łatwy

Pytania z zaimkiem pytającym.

 

Pytania z zaimkiem pytającym, są pytaniami szczegółowymi i wymagają pełnej odpowiedzi.

 

Przykłady:

Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz?

Ich wohne in Warschau. Mieszkam w Warszawie.

Warum kommst du nicht? Dlaczego nie przyjdziesz?

Ich habe keine Zeit. Nie mam czasu.

 

Zaimki pytające w języku niemieckim zaczynają się z reguły na literę „w”,

stąd inna nazwa na pytania szczegółowe to W-Fragen.

 

W pytaniach z zaimkiem pytającym należy zachować następującą kolejność:

 

zaimek pytający orzeczenie podmiot reszta zdania tłumaczenie
Wo steht das Auto?   Gdzie stoi samochód?
Woher kommt ihr?   Skad pochodzicie?
Wann schreibst du die Klassenarbeit? Kiedy pisesz klasówkę?
Warum geht das Kind nicht in die Schule? Dlaczego to dziecko nie idzie do szkoły? 

 

 

Uwaga!

 

W pytaniach o podmiot zachowana jest następująca kolejność:

 

zaimek pytający orzeczenie reszta zdania tłumaczenie
Wer kommt heute zu Besuch? Kto przyjdzie dzisiaj w odwiedziny?
Wer  steht in der Mitte? Kto stoi na środku?

 

 

Zdania ze spójnikami: und, aber, denn, oder, sondern Poziom łatwy

 

Spójniki, które nie zmieniają kolejności w zdaniu

und, aber, denn, oder, sondern nie zmieniają kolejności w zdaniu

Przykład zdania prostego w czasie teraźniejszym

… und er geht schon nach Hause.

… a / i on idzie już do domu.

… aber er geht schon nach Hause.

… ale on idzie już do domu.

… denn er geht schon nach Hause.

… bo / ponieważ / gdyż on idzie już do domu.

… oder er geht schon nach Hause.

… albo on idzie już do domu.

… sondern er geht schon nach Hause.

… lecz on idzie już do domu.

 

Przykład zdania z czasownikiem modalnym

… und er muss schon nach Hause gehen.   

… a / i on musi iść już do domu.

… aber er muss schon nach Hause gehen.  

… ale on musi iść już do domu.

… denn er muss schon nach Hause gehen.  

… bo / ponieważ / gdyż on musi iść już do domu.

oder er muss schon nach Hause gehen.   

… albo on musi iść już do domu.

… sondern er muss schon nach Hause gehen.   

… lecz on musi iść już do domu.

 

Przykład zdania w czasie przeszłym Perfekt 

… und er ist schon nach Hause gegangen. 

… a / i on poszedł już do domu.

… aber er ist schon nach Hause gegangen. 

… ale on poszedł już do domu.

… denn er ist schon nach Hause gegangen. 

… bo / ponieważ / gdyż on poszedł już do domu.

… oder er ist schon nach Hause gegangen. 

… albo on poszedł już do domu.

… sondern er ist schon nach Hause gegangen. 

… lecz on poszedł już do domu.

 

 

Po und, aber, denn, oder, sondern, zachowana jest kolejność zdania prostego, tzn. orzeczenie znajduje się na drugim logicznym miejscu.

 

Chcesz się sprawdzić? Wejdź do ćwiczeń, do zakładki składnia! 

Zdania ze spójnikami: trotzdem,sonst, deshalb (deswegen darum) Poziom łatwy

 

Spójniki, które zamieniają miejscami podmiot z orzeczeniem

trotzdem, sonst, deshalb (deswegen darum)

 

Przykład zdania w czasie teraźniejszym z jednym czasownikiem

… trotzdem lernt sie drei Fremdsprachen.

… mimo to ona uczy się trzech języków.

… sonst lernt sie drei Fremdsprachen.

… w przeciwnym razie ona uczyć się będzie trzech języków.

… deshalb lernt sie drei Fremdsprachen.

… dlatego ona uczy się trzech języków.

 

 

Przykład zdania z czasownikiem modalnym

… trotzdem will sie drei Fremdsprachen lernen. 

… mimo to ona chce się uczyć trzech języków.

… sonst will sie drei Fremdsprachen lernen.

… w przeciwnym razie  ona chce się uczyć trzech języków.

… deshalb will sie drei Fremdsprachen lernen.

… dlatego ona chce się uczyć trzech języków.

 

Przykład zdania w czasie przeszłym Perfekt

… trotzdem hat sie drei Fremdsprachen gelernt. 

… mimo to ona uczyła się trzech języków obcych.

… sonst (nie występuje)

 

… deshalb hat sie drei Fremdsprachen gelernt.

… dlatego ona uczyła się trzech języków obcych.

 

Spójniki trotzem, sonst, deshalb (deswegen darum) zamieniają miejscami podmiot z orzeczeniem

 

 

er schreibt

trotzdem / sonst / deshalb schreibt er

 

er will

trotzdem / sonst / deshalb  will er

 

er hat … gelernt.

trotzdem / sonst / deshalb  hat er … gelernt.

 

                                                   

Zdania warunkowe z wenn Poziom średnio trudny

Zdania z wenn

 

wenn znaczy kiedy, jeśli

 

Wenn zaczyna zdanie poboczne, tzn. że po wenn jest podmiot, a na końcu zdania jest orzeczenie

 

Wenn er mich besucht, ... Kiedy on mnie odwiedzi, ...

Wenn man nach Hause zurückkommt, ... Kiedy wraca się do domu, ...

Wenn wir gesund bleiben wollen, ... Kiedy chcemy pozostać zdrowi, ...

 

 

Zdania z wenn występują głównie w czasie teraźniejszym.

W czasie przeszłym zwykle podkreśla się, że czynność wykonywana była wielokrotnie.

Immer wenn ich meine Oma besucht habe, ... Zawsze kiedy odwiedzałem moją babcię, ...

 

Wenn występuje często w zdaniach warunkowych.

Przyjrzyj się kolejności w zdaniach warunkowych.

 

Ich freue mich, wenn ich gute Noten bekomme.

Wenn ich gute Noten bekomme, freue ich mich.

 

Ich muss sparen, wenn ich mir ein neues Kleid kaufen will.

Wenn ich mir ein neues Kleid kaufen will, muss ich sparen.

 

Poszukaj ćwiczeń w zakładce ćwiczenia

 

Zdania czasowe z als i wenn Temporalsätze mit den Konjunktionen als i wenn Poziom średnio trudny

 

Zdania czasowe ze spójnikami als i wenn - Temporalsätzte mit als i wenn

 

Przykłady zdań:

Wenn er zu mir kommt, wartet die ganze Familie. Kiedy on do mnie przychodzi, czeka cała rodzina.

Als er mich gestern besuchte, gab er mir einen schönen Nelkenstrauß. Kiedy on wczoraj mnie odwiedził, dał mi piękny bukiet goździków.

 

Żeby poprawnie budować zdania czasowe z wenn i als trzeba znać: 

  • kolejność w tych zdaniach,
  • i rozróżniać sytuacje, w których użyjemy als, a w których wenn.

 

Zasady użycia als i wenn
zasada spójnik przykład:
przeszłość - czynność jednorazowa als

Als ich mein Bein gebrochen habe, …

Kiedy złamałem nogę, ...

przeszłość - czynność powtarzana wenn

Immer wenn ich Kopfschmerzen hatte, …

Zawsze kiedy bolała mnie głowa, ...

teraźniejszość wenn

Wenn ich mich kämme, …

Kiedy się czeszę, ...

przyszłość wenn

Wenn er nächste Woche zurückkommt, …

Kiedy on w następnym tygodni wróci, ...

 

Kolejność w zdaniach czasowych

Temporalsätzte mit als i wenn są zdaniami pobocznymi, tzn., że orzeczenie (odmieniony czasownik) jest zawsze na końcu zdania.

 

 

Kolejność po als i wenn, przykłady:

Wenn du am Wochenende einkaufst, … Kiedy w weekend robisz zakupy, …

Wenn du am Wochenende einkaufen willst, … Kiedy chcesz w weekend robić zakupy, …

Wenn du jedes Mal eingekauft hast, … Kiedy za każdym razem robiłeś zakupy, …

Als du letztens eingekauft hast, … Kiedy ostatnio robiłeś zakupy, …

Komentarz: Odmieniny czasownik jest zawsze na końcu zdania.

 

Zdanie z als i wenn może stać na początku zadania, lub po zdaniu głównym.

Przykłady:

 

Wir werden uns schon auf Mallorca sonnen, wenn er nächste Woche zurückkommt.

Będziemy się już opalać na Majorce, kiedy on wróci w następnym tygodniu.

Wenn er nächste Woche zurückkommt, werden wir uns schon auf Mallorca sonnen.

Kiedy on wróci w następnym tygodniu, będziemy się już opalać na Majorce.

Ich brauche einen Spiegel, wenn ich mich kämme.

Potrzebuję lustra, kiedy się czeszę.

Wenn ich mich kämme, brauche ich einen Spiegel.

Kiedy się czeszę, potrzebuję lustra.

Ich musste große Einkäufe machen, wenn meine Bekannten mich immer besuchen wollten.

Musiałem robić duże zakupy, kiedy moi znajomi chcieli mnie odwiedzić.

Wenn meine Bekannten mich immer besuchen wollten, musste ich große Einkäufe machen.

Kiedy moi znajomi chcieli mnie odwiedzić, musiałem robić duże zakupy.

Ich habe vor Freude geweint, als er mich unerwartet besucht hat.

Płakałam z radości, kiedy on mnie nieoczekiwanie odwiedził.

Als er mich unerwartet besucht hat, habe ich vor Freude geweint.

Kiedy on mnie nieoczekiwanie odwiedził, płakałam z radości.  

 

Zdania czasowe z nachdem Temporalsätze mit nachdem Poziom średnio trudny

 

W zdaniach z użyciem nachdem (po tym jak, skoro) występuje następstwo czasów.

 

Następstwo czasów
czynność wcześniejsza czynność późniejsza
Perfekt Präsens (Futur I)
Plusquamperfekt Präteritum (Perfekt)

 

 

Za pomocą czasu Plusquamperfekt wyrażamy czynność, która miała miejsce wcześniej niż inna czynność również wykonywana

w przeszłości.

Za pomocą czasu Perfekt wyrażamy czynność, która miała miejsce wcześniej niż inna czynność wykonywana

w teraźniejszości lub w przyszłości.

 

Przyklady:

 

Nachdem du den Kaffee mit Zitrone getrunken hast, wirst du dich besser fühlen. (Perfekt - Futur I)

Po tym jak wypiłeś kawę z cytryną, poczujesz się lepiej.  

 

Nachdem wir im Lotto gewonnen haben, reisen wir durch die ganze Welt. (Perfekt - Präsens)

Po tym jak wygraliśmy w lotka, podróżujemy po całym świecie.

 

Nachdem wir den Wettbewerb gewonnen hatten, jubelten wir die ganze Nacht.  (Plusquamperfekt - Präteritum)

Po tym jak wygraliśmy konkurs, świętowaliśmy całą noc.

 

 

Zwróć uwagę na kolejność w zdaniach z nachdem.

 

Nachdem wprowadza zdanie złożone podrzędnie, tzn., że orzeczenie jest na końcu zdania.

Zdanie z nachdem może stać zarówno przed jak i po zdaniu głównym.

 

Przykłady:

 

Nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte, wurde er berühmt.

Po tym jak zagrał główną rolę w filmie, stał się sławny.

Er wurde berühmt, nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte.

Stał się sławny, po tym jak zagrał główną rolę w filmie.

 

Nachdem wir die Monatskarten gekauft haben, fahren wir umsonst mit allen öffentlichen Verkehrsmitteln.

Po tym jak kupiliśmy bilety miesięczne, jeździmy za darmo wszystkimi publicznymi środkami transportu. 

Wir fahren  umsonst mit allen öffentlichen Verkehrsmitteln, nachdem wir die Monatskarten gekauft haben.

Jeździmy za darmo wszystkimi publicznymi środkami transportu, po tym jak kupiliśmy bilety miesięczne.

 

 

Zdanie czasowe z seitdem Poziom średnio trudny

"Seitdem"  znaczy od kiedy

W zdaniu rozpoczynającym się od  „seidem” orzeczenie stoi na końcu zdania.

Przykłady:

Seitdem ich Deutsch lerne, … Od kiedy uczę sie niemieckiego, …

Seitdem ich Deutsch lernen will, … Od kiedy chcę uczyć się niemieckiego, …

Seitdem ich nach Deutschland gefahren bin, … Od kiedy pojechałem do Niemiec, …

 

Kolejność w zdaniu.

Porównaj dwa zdania:


Er ist  ganz anderer Mensch, seitdem er eine neue Arbeit hat.

Seitdem er eine neue Arbeit hat, ist er ganz anderer Mensch.

Od kiedy on ma nową pracę, jest całkiem innym człowiekiem.

 

Jeśli rozpoczynamy zdanie od „seitdem“, wówczas zamieniamy kolejność w zdaniu głównym nie: "er ist" …, tylko: "ist er"

Zdania dopełnieniowe z dass Poziom średnio trudny

Zdania dopełnieniowe

Niemieckie dass to polskie że.

 

Dass wprowadza zdanie podrzędne, tzn., że czasownik (orzeczenie) jest na końcu zdania.

Bezpośrednio po dass jest rzeczownik (podmiot)

 

Wzór przekształcania zdań:

 

Zdanie z czasownikiem regularnym:

Du liebst mich.

Ich weiß, dass du mich liebst.     (Wiem, że mnie kochasz.)

 

Zdanie z czasownikiem rozdzielnie złożonym:

Du lädst mich ein.  

Ich hoffe, dass du mich einlädst.     (Man nadzieję, że mnie zaprosisz.)

 

Zdanie z czasownikiem modalnym:

Wir müssen so lange in der Schule bleiben.

Wir sind unzufrieden, dass wir so lange in der Schule bleiben müssen.     (Jesteśmy niezadowoleni, że tak długo musimy zostać w szkole.)

 

Zdanie w czasie Perfekt:

Markus ist vor drei Tagen nach Deutschland geflogen.

Er hat gehört, dass Markus vor drei Tagen nach Deutschland geflogen  ist.   (On słyszał, że Markus przed trzema dniami poleciał do Niemiec.)

 

 

Zdania okolicznikowe celu damit / um...zu Poziom średnio trudny

Um … zu i damit :

  • znaczą to samo: żeby/ ażeby/ aby, ponadto damit tłumaczymy w zależności od osoby żebym, żebyś, żebyśmy, żebyście.

  • tworzą zdania okolicznikowe celu tzn., że wyrażają cel lub zamiar.

 

Różnice w budowie zdań:

 

..., um die besten Noten zu haben.                                        ... żeby mieć najlepsze oceny.

..., damit er die besten Noten hat.                                          ... żeby on miał najlepsze oceny.

..., um sich gut auf die Prüfung vorzubereiten.                ... żeby przygotować się dobrze do egzaminu.

..., damit du dich gut auf die Prüfung vorbereitest.        ... żebyś przygotował się dobrze do egzaminu.

..., um schnell ins Zentrum zu kommen.                             ... żeby szybko dotrzeć do centrum.

..., damit ihr schnell ins Zentrum kommt.                            ... żebyście szybko dotarli do centrum.

..., um weite Reisen machen zu können.                              ... żeby móc robić dalekie podróże.

..., damit du weite Reisen machen kannst.                     ... żebyś mógł robić dalekie podróże.

 

 

W konstrukcji um … zu nie ma podmiotu, zu jest zawsze przedostatnie, poprzedza czasownik w bezokoliczniku (w czasownikach rozdzielnie złożonych stoi między przedrostkiem, a czasownikiem głównym).

 

 

 

Porównanie zdań z damit i um ... zu:

 

Halt dich fest, damit du nicht fällst!                   Trzymaj się mocno, żebyś nie upadł.

Halt dich fest, um nicht zu fallen!                      Trzymaj się mocno, żeby nie upaść.

 

Er soll sich die wichtigen Informationen aufschreiben, damit er sie nicht vergisst.

On powinien zapisać sobie najważniejsze inforacje, żeby on ich nie zapamniał.

Er soll sich die wichtigen Informationen aufschreiben, um sie nicht zu vergessen.

On powinien zapisać sobie najważniejsze inforacje, żeby ich nie zapomnieć.

 

Uwaga!

Zdań, w których występują dwa różne podmioty nie da się wyrazić za pomocą konstrukcji um … zu

 

Meine Mutter arbeitet schwer, damit wir besser haben. (mama pracuje / my mamy lepiej)

Du musst dich beeilen, damit wir uns nicht verspäten. (ty musisz się pospieszyć/ my się nie spóźnimy)

 

Konstrukcję um … zu stosuje się wyłącznie wtedy, gdy zdania główne i poboczne mają ten sam podmiot.

 

 

różne podmioty

Ich gehe aus, damit du Ruhe hast. 

Wychodzę, żebyś miał spokój. 

damit

ten sam podmiot

Ich kaufe Gemüse, damit ich estwas Gesundes esse.

Kupuję warzywa, żebym zjadł coś zdrowego.

Ich kaufe Gemüse, um etwas Gesundes zu essen.

Kupuję warzywa, żeby zjeść coś zdrowego.

damit   

um ... zu

 

 

 

 

 

 

Zdania okolicznikowe przyczyny z weil Poziom średnio trudny

 

Niemieckie weil to polskie ponieważ.

Weil wprowadza zdanie podrzędne, tzn., że czasownik (orzeczenie) jest na końcu zdania.

Bezpośrednio po weil jest rzeczownik (podmiot)

 

Wzór przekształcania zdań:

Zdanie z czasownikiem regularnym:

Ich liebe dich.

Ich bin glücklich, weil ich dich liebe.     (Jestem szczęśliwy, ponieważ cię kocham.)

 

Zdanie z czasownikiem rozdzielnie złożonym:

Ich räume meine Wohnung auf.  

Ich habe heute keine Zeit, weil ich meine Wohnung aufräume. (Nie mam dzisiaj czasu, poniweaż sprzątam mieszkanie.)

 

Zdanie z czasownikiem modalnym:

Wir müssen so lange in der Schule bleiben.

Wir sind böse, weil wir so lange in der Schule bleiben müssen.     (Jesteśmy źli, ponieważ tak długo musimy zostać w szkole.)

 

Zdanie w czasie Perfekt:

Sie hat sich vorgestern das linke Bein gebrochen.

Meine Mutter liegt im Bett, weil sie sich vorgestern das linke Bein gebrochen hat.     (Moja mama leży w łóżku, ponieważ przedwczoraj złamała sobie lewą nogę.)

 

Pytania zależne ze spójnikiem „ob”. Poziom łatwy

Pytania zależne ze spójnikiem „ob.”

Tworzenie pytań za pomocą spójnika "ob" - czy


Przyjrzyj się przykładom:  

Er: Geht deine Schwester ins Kino?

Er fragt, ob meine Schwester ins Kino geht?

On pyta, czy moja siostra idzie do kina.

 

Er: Darf deine Schwester ins Kino gehen?

Er fragt, ob meine Schwester ins Kino gehen darf?

On pyta, czy moja siostra może iść do kina.

 

Er: Ist deine Schwester ins Kino gegangen?

Er fragt, ob meine Schwester ins Kino gegangen ist?

On pyta, czy moja siostra poszła do kina.

 

 

Przyjrzyj się kolejności w zdaniu pytającym zależnym:

 

Kommst du morgen?

Sag mir, ob du morgen kommst.

Powiedz mi, czy jutro przyjdziesz.

 

Räumt er schon auf?  

Weißt du, ob er schon aufräumt?

Czy wiesz, czy on już sprzata?

 

Könnt ihr mir helfen?

Sagt mir bitte, ob ihr mir helfen könnt?

Powiedz mi proszę, czy wy mi możecie pomóc?

 

Hast du mit ihm gesprochen?

Kannst du mir sagen, ob du mit ihm gesprochen hast.

Czy możesz mi powiedzieć, czy z nim rozmawiałeś?

 

Podsumowanie:

Pytania zależne mają szyk poboczny,

tzn., że  orzeczenie (odmieniony czasownik) jest na końcu zdania.

 

Zdania wprowadzające są różne.

Przykłady:

Powiedz mi … - Sag mir …

Czy wiesz … - Weißt du …

On mnie pyta … - Er fragt mich …

 

Uwaga!

Pytania zależne mogą również zaczynać się od zaimka pytającego.

Porównaj:

Gest du ins Kino? Sag mir, ob du ins Kino gehst.

Wann gehst du ins Kino? Sag mir, wann du ins Kino gehst.

 

Pytania zależne rozpoczynają się od spójnika „ob”, jeśli pytanie proste nie zaczyna się od zaimka pytającego, czyli jest pytaniem o rozstrzygnięcie.

 

Pytanie o rozstrzygnięcie:

Hast du einen Bruder? Czy masz brata? (odp.: tak- nie)

Pytanie zależne:

Sag mir bitte, ob du einen Bruder hast. Powiedz mi, czy masz brata?

 

Więcej o pytaniach zależnych z zaimkami pytającymi: 

http://niemiecki.co/str/gramatyka/relc/7/relp/29.html 

 

Zdania pytające zależne Poziom łatwy

 

Zdania pytające zależne.

Przykłady:

Pytania

Zdania pytające zależne

Was machst du heute?

Co dzisiaj robisz?

Sag mir, was du heute machst.

Powiedz mi,co dzisiaj robisz.

Wann stehst du auf?

Kiedy wstajesz?

Ich möchte wissen, wann du aufstehst.

Chciałbym wiedzieć, kiedy wstajesz.

Wer kann gut Deutsch sprechen?

Kto potrafi dobrze mówić po niemiecku?

Ich frage euch, wer gut Deutsch sprechen kann.

Pytam was, Kto potrafi dobrze mówić po niemiecku.

Was hat das Auto gekostet?

Ile kosztował samochód?

Weißt du, was das Auto gekostet hat?

Czy wiesz, ile kosztował samochód?

 

W zdaniach pytających zależnych zaimki pytające np. was, wann, wer … wprowadzają zdania poboczne, w których orzeczenie występuje na końcu zdania.

 

 

Zdania okolicznikowe przyzwolenia (obwohl, trotzdem) Poziom średnio trudny

 

Zdania okolicznikowe przyzwolenia, są zdaniami złożonymi, w których występuje spójnik obwohl (obgleich, obschon) albo trotzdem

Znaczenie:

obwohl - chociaż, mimo że

trotzdem - mimo to

 

Przyjrzyj się kolejności w zdaniu:

 

trotzdem lerne ich Deutsch.  ... mimo to uczę się niemieckiego.

trotzdem will ich Deutsch lernen. ...mimo to chcę uczyć się niemieckiego.

trotzdem habe ich Deutsch gelernt. ...mimo to uczyłem się niemieckiego.

obwohl ich Deutsch lerne. ... chociaż (mimo że) uczę sie niemieckiego. 

obwohl ich Deutsch lernen will. ... chociaż (mimo że) chcę uczyć się niemieckiego.

obwohl ich Deutsch gelernt habe. ... chociaż (mimo że) uczyłem się niemieckiego.

 

Przyjrzyj się przykładowym zdaniom:

 

Ich habe kein Geld, trotzdem gehe ich ins Einkaufszentrum. Nie mam pieniędzy mimo to idę do centrum handlowego.

Obwohl ich kein Geld habe, gehe ich ins Einkaufszentrum. Chociaż, (mimo że) nie mam pieniędzy, idę do centrum handlowego.

Ich gehe ins Einkaufszentrum, obwohl ich kein Geld habe. Idę do centrum handlowego, chociaż, (mimo że) nie mam pieniędzy.

 

Sprawdź się w praktyce, w zakładce ćwiczenia, składnia, zdania okolicznikowe przyzwolenia

Zdania przydawkowe (względne) der Attributsatz (Relativsatz) Poziom trudny

 

 

Zdania przydawkowe względne

 

Zdania przydawkowe, określają rzeczownik w zdaniu głównym.

 

Przykład:

Der Hund, der hier läuft, ist noch jung.  Pies, który tu biegnie, jest jeszcze młody

 

Funkcję spójnika (który, która, które) pełnią zaimki względne:

Odmiana:

 

 

męski

żeński

nijaki

liczba mnoga

Nominativ

der

die

das

die

 

Genitiv

dessen

deren

dessen

 

deren

 

Dativ

 

dem

der

dem

denen

Akkusativ

 

den

die

das

die

 

 

O wyborze rodzajnika (pion)decyduje rzeczownik

O wyborze przypadku (poziom)decyduje czasownik lub czasownik z przyimkiem

 

Das Buch, das auf meinem Tisch liegt, ist lesenswert.  Książka, ktora leży na moim stole, jest warta przeczytania.

 

Buch – das - pion - rodzaj nijaki

liegt – Nominativ -  poziom - leży kto? co?

 

Der Mann, dem ich geholfen habe, war alt.   Mężczyzna, któremu pomogłem, był stary.

 

Mann – der – pion – rodzaj męski

geholfen – Dativ - poziom – pomagać  komu? czemu?

 

Przykład: czasownik + przyimek

 

Meine Tante, an die ich so oft denke, wohnt jetzt im Ausland.   Moja ciocia, o której tak często myślę, mieszka teraz za granicą. 

Tante – die – pion  – rodzaj żeński

denken an – Akkusativ - poziom – an +Akk. (wynika z rekcji czasownika)

 

Jeśli w zdaniu względnym występują dwa rzeczowniki obok siebie, stosujemy wówczas Genitiv.

Przykład:

 

Die Frau, deren Mann gestorben ist, ist unglücklich.   Kobieta, której mąż zmarł, jest nieszczęśliwa. 

Das Buch, dessen Titel ich vergessen habe, ist spannend.  Ksiązka, której tytuł zapomniałam, jest ciekawa. 

 

Sprawdź swoją wiedzę w testach - zakładka dla zaawansowanych. 

 

 

 

Zdania ze spójnikami dwuczłonowymi Poziom trudny

 

Zdania ze spójnikami wieloczłonowymi.

 

Należy zwrócić uwagę na:

  • znaczenie spójników
  • miejsce spójnika w zdaniach
  • miejsce czasowników w zdaniach
  • konieczność stawiania przecinka

 

 

Poniżej podano przykłady zdań

einerseits … , andererseits …  (z jednej strony …, z drugiej strony …)

Einerseits möchte ich Fremdsprachen lernen, andererseits habe ich keine Zeit dafür. Z jednej strony chciałbym uczyć się języków obcych, z drugiej nie mam na to czasu.

Ich möchte einerseits Fremdsprachen lernen, andererseits habe ich keine Zeit dafür.

Sie will einerseits um die Welt reisen, spart aber andererseits kein Geld dafür. Z jednej strony ona chce podróżować dookoła świata, z drugiej nie oszczędza na to pieniędzy.

 

zwar …, aber … (wprawdzie …., ale)

Karl ist zwar erkältet, aber er geht zur Schule. Karl jest wprawdzie przeziębiony, ale idzie do szkoły. 

Zwar ist Karl erkältet, (er) geht aber zur Schule. 

 

nicht nur …, sondern auch … (nie tylko …, lecz także …)

Sie ist nicht nur eine gute Schülerin, sonder auch ein schönes Mädchen. Ona jest nie tylko dobrą uczennicą, lecz także piękną dziewczyną. 

Nicht nur lügt er wie gedruckt, sondern er ist auch frech. On nie tylko kłamie jak z nut, lecz także jest bezczelny. 

Er lügt nicht nur wie gedruckt, sondern (er) ist auch frech.

 

entweder … oder … (albo … albo …)

Wir fahren entweder nach Sevilla oder (wir) verbringen unseren Urlaub in der Tatra. Albo jedziemy do Sevilii albo spędzimy nasz urlop w Tatrach. 

Entweder fahren wir nach Sevilla oder (wir) verbringen unseren Urlaub in der Tatra.

 

sowohl … als auch … (zarówno …, jak także …)

Sowohl geht  sie mit mir einkaufen als auch kocht sie für mich. Ona zarówno idzie ze mną na zakupy, jak również ugotuje dla mnie. 

Sowohl ich als auch meine Schwester spielen Klavier. Zarówno ja, jak także moja siostra gramy na fortepianie. 

Wir machen heute sowohl Ordnung in unserer Wohnung  als auch helfen (wir) unseren Nachbarn im Garten. My zrobimy dzisiaj zarówno porządek w naszym mieszkaniu, jak i pomożemy naszym sąsiadom w ogrodzie. 

 

weder … noch … (ani … ani …)

Weder putzt er die Zähne noch wäscht er die Ohren. On ani nie czyści zębów ani nie myje uszu. 

Er putzt weder die Zähne noch wäscht er die Ohren.

Weder du noch ich dürfen ausgehen. Ani ty ani ja nie możemy wyjść. 

Er war weder in Bern noch in Wien. On nie był ani w Bernie ani w Wiedniu. 

Er will weder arbeiten noch studieren. On nie chce ani pracować ani studiować.

 

Podsumowanie:

 Entweder 

 hilfst

 du

 mir

oder 

 ich

 brauche

 dich nicht mehr.

 

 Zwar

 ist

 er

 reich,

 aber

 er

 ist

 leider geizig.

 

 Er

 ist

 nicht nur

 krank,

 sondern

 er

 hat

 auch

 finanzielle  Probleme.

 Er

 bleibt

 weder

 zu Hause

 noch

 geht

 er

 zur Arbeit.

 

 Einerseits

 liebe

 ich

 dich,

 andererseits

 fürchte

 ich

 vor Enttäuschung.

 

 Der Lehrer

 arbeitet

 sowohl

 in der  Schule

 als auch

 muss

 er

 sich zu Hause

 für den  Unterricht  vorbereiten.

 

Zdania porównawcze so ... wie / als / je ...desto (umso) Poziom łatwy

 

 

Zdania porównawcze ze spójnikami: so … wie (jak) / als (niż)  / je ... desto, je ... umso  (im ... tym)    

Przykłady zdań:

Sie ist so fleißig wie du. Ona jest tak pilna jak ty.

Es regnet so stark, wie die Meteorologen es vorhergesagt haben. Pada tak mocno, jak przewidywali meteorolodzy.

so … wie (tak … jak) używamy do porównań w stopniu równym.

 

Sie ist fleißiger als du. Ona jest pilniejsza niż ty.

Es regnet stärker, als die Meteorologen es vorhergesagt haben. Pada mocniej, niż przewidywali meteorolodzy.

als (niż) - używamy do porównań w  stopniu wyższym.

 

je ... desto, je ... umso  (im ... tym)   

Kolejność w daniach porównawczych z je ... desto, je ... umso  (im ... tym)           

Je fleißiger du lernst, desto bessere Noten bekommst du.

Je schneller er das Auto führt, desto gefährlicher ist  die Fahrt.

 

Po je występuje przymiotnik w stopniu wyższym i kolejność zdania pobocznego, tzn. że czasownik jest na końcu, tuż przed przecinkiem. Przyjrzyj się teraz kolejności po desto (umso)

 

Przykłady przedstawiajace kolejność po desto (umso)

Die Fahrt ist gefährlich.

... desto gefährlicher ist die Fahrt.

Ich verstehe ihn gut.

... desto besser verstehe ich ihn.

Du hast viel Zeit gehabt.

... desto mehr Zeit hast du gehabt.

Ich kann die grammatischen Regeln gut erklären.

... umso besser kann ich die grammatischen Regeln erklären.

Po desto (umso) występuje przymiotnik w stopniu wyższym, czasownik, rzeczownik i reszta zdania.

 

Jeśli zrozumiałeś zasady poćwicz w zakładce ćwiczenia - składnia i testy trudne

 

Czasy

Czasy Poziom średnio trudny

Czasy

 

W języku niemieckim wyróżniamy 3 czasy przeszłe: prosty: Imperfekt=Präteritum i złożone: Perfekt i Plusquamperfekt.

W języku pisanym: w opowiadaniach, streszczeniach, bajkach występuje raczej czas Imperfekt= Präteritum, w języku mówionym czas Perfekt. Nie jest to jednak ścisła reguła. Czas Plusquamperfekt jest czasem zaprzeszłym, określa czynność wcześniejszą w stosunku do czynności wyrażonej w czasie Imperfekt.

Oprócz czasów przeszłych wyróżniamy jeden czas teraźniejszy, oraz czas przyszły złożony: Futur I oraz  Futur II - dla wyrażenia przypuszczenia , że dana czynność miała miejsce w przeszłości lub dla wyrażenia, że dana czynność będzie zakończona w przyszłości w określonym punkcie czasowym .

 

 

Czas

Przykład zdania

Tłumaczenie

Uwagi

Futur II

(werden + Partizip II)

 

Er wird in 15 Minuten die Matheaufgabe gelöst haben.

 

Er wird wohl eine Pane gehabt haben.

 

On za 15 minut rozwiąże zadanie z matematyki.

 

On prawdopodobnie miał awarię. 

Futur II

  wyraża przypuszczenie, że dana czynność   będzie zakończona w przyszłości lub w momencie jej relacjonowania.

wyraża przypuszczenie, że dana czynność miala miejsce w przeszłości.

Futur I

 

(werden + Infinitiv)

Er wird die Matheaufgabe lösen.

On rozwiąże (będzie rozwiązywał) zadanie z matematyki.

 

Präsens

Er löst die Matheaufgabe.

On rozwiązuje zadanie z matematyki.

 

Präteritum

Er löste die Matheaufgabe.

On rozwiązał zadanie z matematyki.

Czas stosowany głównie w

bajkach, streszczeniach.

Perfekt

 

(haben / sein + Partizip II)

Er hat die Matheaufgabe gelöst.

On rozwiązał zadanie z matematyki.

 

Plusquamperfekt

 

(hatte / war + Partizip II)

Er hatte die Matheaufgabe gelöst.

On rozwiązał zadanie z matematyki.

Czas stosowany w celu podkreślenia czynności wcześniejszej, wykonanej w przeszłości. (Np.: Er hatte die Matheaufgabe gelöst, dann ging er spazieren.).Często w następstwie czasów.

 

 

 

Futur I Poziom łatwy

 

Futur I - czas przyszły

 

Futur I jest czasem przyszłym, używanym głównie by wyrazić zamiar lub przypuszczenie

 

Przykłady:

 

  • zamiar na przyszłość

 

Morgen werde ich für die Prüfung lernen. Jutro będę uczyć się do egzaminu.

Im Sommer wird meine Mutter auf Mallorca fliegen. Latem moja mama poleci na Majorkę.

 

  • przypuszczenie

 

Das wirst du vielleicht  nicht an einem Tag schaffen. Możesz temu nie podołać  w jeden dzień.

Er wird sich bestimmt nicht ändern. On na pewno się nie zmieni.

Er wird wohl immer alles im letzten Augenblick machen. On będzie zawsze robić wszystko na ostatnią chwilę.

 

 

Budowa czasu przyszłego Futur I

 

werden + bezokolicznik

 

 

Przykłady:

Ich werde keine Süßigkeiten essen. Nie będę jadł słodyczy.

Morgen wird er mir helfen. On mi jutro pomoże.

Wirst du das Geschirr abwaschen? Czy zmyjesz naczynia?

 

Uwaga!

werden  jest zawsze odmienione

werden stoi w zdaniach na drugim logicznym miejscu, a w pytaniach o rozstrzygnięcie na pierwszym.

 

Odmiana czasownika werden
   
ich werde
du wirst
er, sie, es, man wird
wir werden
ihr werdet
sie, Sie werden

 

 

Bezokolicznik jest zawsze na końcu zdania.

 

Uwaga!

Dla wzmocnienia przypuszczenia w czasie Futur I używamy słówek wohl, vielleicht, wahrscheinlich, sicher, bestimmt.

 

W przypadku pewności, że dana czynność, zdarzenie będą miały miejsce w przyszłości, używamy czasu teraźniejszego Präsens.

 

 

Porównanie Präsens, Futur I:

 

Heute Abend besuche ich dich. Dzisiaj wieczorem odwiedzę cię. (Jestem przekonany i zapewniam o tym rozmówcę)

Heute Abend werde ich dich besuchen. Dzisiaj wieczorem cię odwiedzę. (Prawdopodobnie tak zrobię, taki mam zamiar)

 

Niemcy powszechnie używają czasu teraźniejszego Präsens, wraz z odpowiednim okolicznikiem czasu,  dla wyrażenia czynności, zdarzeń, które odbędą się w przyszłości.

Präsens: Morgen beginnt das Schuljahr. Jutro zaczyna się rok szkolny. 

Präsens: Nächsten Monat bekomme ich schon Gehaltserhöhung. W następnym miesiącu dostaję już podwyżkę.

 

Ich hoffe, Futur I wird euch keine Probleme bereiten.:-) 

 

Präsens czas teraźniejszy - czasownik odmiana Poziom łatwy

 

Präsens czas teraźniejszy  / Czasownik- odmiana

 

Odmiana czasownika przez osoby

 

Czasownik odmienia się przez osoby poprzez dodanie do tematu odpowiedniej końcówki osobowej.

Rozróżniamy trzy osoby liczby pojedynczej  trzy liczby mnogiej.

 

  liczba pojedyncza liczba mnoga
1 ich wir
2 du ihr
3 er/ sie/ es sie/Sie

 

Czasowniki proste

 

Większość czasowników otrzymuje następujące końcówki osobowe:

machen

 

ich mach                          wir machen

du machst                           ihr macht

er/ sie/ es macht                 sie / Sie machen

 

Czasowniki, których temat kończy się na -d i -t (warten, arbeiten, antworten, baden) lub na -m i -n (öffnen, zeichnen) otrzymują w 2 i 3 osobie l.poj. i 2 osobie l.mn. przed końcówką osobową łącznik -e.

 

ich bade / zeichne                     wir baden / zeichnen

du badest / zeichnest                 ihr badet / zeichnet

er badet / zeichnet                    sie baden / zeichnen

 

 

Jeżeli czasownik kończy się na -eln, to w 1. osobie l. poj. opuszczamy -e.

angeln - ich angle ( wędkuję) sammeln - ich sammle  zbieram

 

Istnieje pewna grupa czasowników nieregularnych, które zmieniają samogłoskę rdzenną w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej. Przykłady:

 

 

 

 helfen

 sehen

 fahren

 schlafen

 sprechen

 treffen

 nehmen

 laufen

 lassen

ich

 helfe

 sehe

 fahre

 schlafe

 spreche

 treffe

 nehme

 laufe

 lasse

du

 hilfst

 siehst

 fährst

 schläfst

 sprichst

 triffst

 nimmst

 läufst

 lässt

er/sie/es

 hilft

 sieht

 fährt

 schläft

 spricht

 trifft

 nimmt

 läuft

 lässt

wir

 helfen

 sehen

 fahren

 schlafen

 sprechen

 treffen

 nehmen

 laufen

 lassen

ihr

 helft

 seht

 fahrt

 schlaft

 sprecht

 trefft

 nehmt

 lauft

 lasst

sie/ Sie

 helfen

 sehen

 fahren

 schlafen

 sprechen

 treffen

 nehmen

 laufen

 lassen

 

Czasowniki posiłkowe- odmiana

 

 

 

sein

werden

haben

ich

bin

werde

habe

du

bist

wirst

hast

er/sie/es

ist

wird

hat

wir

sind

werden

haben

ihr

seid

werdet

habt

sie/ Sie

sind

werden

haben

 

Budując zdania w czasie teraźniejszym, należy pamiętać o umieszczeniu odmienionego czasownika na drugim logicznym miejscu.

Ich gehe heute mit meinem Bruder ins Kino. Idę dzisiaj do kina z moim bratem.

Heute gehe ich mit meinem Bruder ins Kino.

Mit meinem Bruder  gehe ich heute  ins Kino.

Ins Kino  gehe ich heute mit meinem Bruder.

W pytaniach zaczynających się od zaimków pytających nadal odmieniony czasownik jest na drugim logicznym miejscu.

Wohin gehst du heute mit deinem Bruder? Dokąd idziesz dzisiaj ze swoim bratem? 

Pytania zaczynające się od słówka czy? np.  rozpoczynamy zawsze czasownikiem.

Gehen wir heute ins Kino? Czy idziemy dzisiaj kina?

 

Budowa trybu rozkazującego, zdania złożone w czasie teraźniejszym omówione są w osobnych zakładkach. 

Perfekt - czas przeszły złożony Poziom średnio trudny

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Ćwiczenia / Czasy / Perfekt - dobór Partizip II
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt z czasownikiem modalnym
Ćwiczenia / Czasy / Perfekt / Budowa zdania, porządkowanie elementów
Ćwiczenia / Przyimek / Przyimki ruchu i spoczynku. Zdania w czasie teraźniejszym i przeszłym
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt - budowa zdań
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt (Tagesablauf von Hannah)
Ćwiczenia / Czasy / Czasy - odmiana czasowników w czasach
Ćwiczenia / Czasy / Uzupełnianie zdań w czasach Präsens i Perfekt
Ćwiczenia / Czasy / Zdania z als - uzupełnianie form czasowników
Ćwiczenia / Składnia / Weil - kolejność w czasie przeszłym Perfekt
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt - formy czasowników
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt -czasowniki regularne
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt - czasowniki nieregularne
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt - podróże
Ćwiczenia / Czasy / Czas przeszły Perfekt - Czasowniki zmiany stanu
Gramatyka / Czasy / Czasy
Gramatyka / Czasownik / Wybrane czasowniki mocne i nieregularne - lista
Gramatyka / Czasy / Perfekt z czasownikiem modalnym
Testy / Dla zaawansowanych / Budowanie zdań w czasach Präsens, Perfekt, Präteritum
Testy / Dla zaawansowanych / Tłumaczenie, czyli odpowiedzi na pytania w czasie Perfekt
Testy / Średnio trudne / Perfekt - Znaczenie i formy Partizip II
Quizy / Średnio trudne / Perfekt - zaznacz poprawną odpowiedź
Wykłady / Różne / Przebieg dnia w czasie przeszłym Perfekt

Czas przeszły Perfekt

Czas przeszły Perfekt jest używany powszechnie w rozmowach i dialogach. 

 

Czas Perfekt składa się z: 

  • czasownika posiłkowego (haben lub sein) w czasie teraźniejszym, odmienionego i występującego na drugiej logicznej pozycji w zdaniu
  • oraz z imiesłowy czasu przeszłego (Partizip II) nieodmiennego i występującego na końcu zdania.

 

haben / sein + Partizip II   

 

Odmiana czasowników posiłkowych haben, sein
ich habe bin
du hast bist
er/sie/es hat ist
wir haben sind
ihr habt seid
sie/Sie haben sind

 

Przykłady zadań:

Ich habe gestern Musik gehört. (Słuchałem wczoraj muzyki.)

Wir haben Hausaufgaben schon geschrieben. (Napisaliśmy już prac domowe.)

Wir sind durch Deutschland gereist. (Podróżowaliśmy przez Niemcy.)

Meine Tochter ist krank gewesen. (Moja córka była chora.)

 

Partizip II czasownikiów regularnych 

Do tematu bezokolicznika dodajemy przedrostek ge- oraz końcówki -t lub -et.

 

Przykłady: fragen  -  gefragt  /  sagen  -   gesagt   /   warten  -  gewartet   /   baden  -  gebadet

 

Czasowniki zakończone na -ieren nie mają przedrostka ge-.

studieren – studiert   /   fotografieren -  fotografiert   /   produzieren  -   produziert

Partizip II czasownikiów nieregularnych

Mają przedrostek ge-, lecz występuje tu najczęściej zmiana samogłoski rdzennej oraz końcówka -en.

Form czasowników nieregularnych należy uczyć się na pamięć

 

Przykłady: singen  -  gesungen  /   liegen -  gelegen   /     bleiben-  geblieben

 

Uwaga! Czasowniki zaczynające się od następujących przedrostków (niezależnie od tego czy są regularne czy nieregularne): 

er-, be-, ge-, ent-, ver-, zer-, emp, miss- 

nie mają przedrostka ge-

 

Przykłady: erklären - erklärt  /  versagen  -  versagt   /  bestehen- bestanden  /  entwerfen  - entworfen

 

Czasowniki złożone rozdzielnie otrzymują przedrostek ge- w środku, między przedrostkiem, a czasownikiem.

 

Przykłady: aufmachen- aufgemacht  /  einkaufen- eingekauft   /  anrufen- angerufen   /  teilnehmen- teilgenommen

 

Perfekt haben czy sein?

haben:

  • Czasowniki odpowiadające na pytanie, kogo? co?

Ich habe ihn gehört. Słyszałem go. (kogo?)

  • Czasowniki zwrotne

Ich habe mich sehr darüber gefreut. Bardzo się z tego ucieszyłem.

  • Czasowniki modalne

Ich habe es nicht gewollt. Nie chciałem tego.

  • Czasowniki nieosobowe

(es regnet, es gibt, es schneit…) Gestern hat es geregnet. Wczoraj padało.

  • Śmietnik :-) Czasowniki, które nie należą do żadnej z tych grup, ale nie oznaczają ruchu.

Er hat lange gedacht. Długo myślał. 

 

 sein:

 

  • Czasowniki oznaczające ruch, kierunek np. gehen, laufen, kommen, schwimmen, reisen…

Er ist schon in die Schule gegangen. On już poszedł do szkoły.

  • Czasowniki oznaczające zmianę jednego stanu w drugi np. aufstehen, einschlafen, sterben

Meine Oma ist schon gestorben. Moja babcia już umarła. 

  • Czasowniki: sein- gewesen, werden- geworden, bleiben- geblieben

Ich bin dieses Jahr im Ausland gewesen. W tym roku byłem za granicą.

Meine Schwester ist Ärztin geworden. Moja siostra została lekarką.

 

Sprawdź wiedzę w ćwiczeniach i testach

 

Perfekt z czasownikiem modalnym Poziom średnio trudny

Perfekt z czasownikiem modalnym

Perfekt z czasownikiem modalnym jest rzadko stosowany.

Zdania dotyczące przeszłości z czasownikami modalnymi, budujemy zwykle w czasie Präteritum.

 

Przykład:

Zwykle Präteritum: Ich wollte ins Kino gehen.Chciałam pójść do kina.

Rzadziej Perfekt: Ich habe ins Kino gehen wollen.Chciałam pójść do kina.

 

Budowa zdania w czasie Perfekt z czasownikiem modalnym:

 

Dwa czasowniki w zdaniu: Ich habe zum Arzt gehen müssen. Musiałem iść do lekarza.

Jeden czasownik w zdaniu:  Ich habe zum Arzt gemusst. Musiałem do lekarza.

 

Konstrukcja zdania w czasie przeszłym Perfekt z dwoma czasownikami:

 

czasownik posiłkowy 

odmieniony

 

bezokolicznik

czasownika

bezokolicznik

czasownika modalnego

Er hat gut schwimmen können.

 

Präteritum Czasowniki sein, haben i modalne Poziom łatwy

Czasowniki modalne, sein, haben. Czas przeszły Präteritum

 

Czas przeszły (Präteritum) – odmiana  czasowników

 

 

 

können
(umieć)

wollen
(chcieć)

müssen
(musieć)

sollen
(mieć powinność)

dürfen
(mieć pozwolenie)

mögen
(lubić/ chcieć)

 haben

mieć

 sein

być

ich

konnte

wollte

musste

sollte

durfte

mochte

hatte

war

du

konntest

wolltest

musstest

solltest

durftest

mochtest

hattest

warst

er/sie/es

konnte

wollte

musste

sollte

durfte

mochte

hatte

war

wir

konnten

wollten

mussten

sollten

durften

mochten

hatten

waren

ihr

konntet

wolltet

musstet

solltet

durftet

mochtet

hattet

wart

sie/Sie

konnten

wollten

mussten

sollten

durften

mochten

hatten

waren

 

Wzór odmiany czasowników w czasie Präteritum

 

 

ich

--

du

-st

er/sie/es

--

wir

-(e)n

ihr

-t

sie/Sie

-(e)n


Przykłady zdań

 

Waren Sie schon in Deutschland?

Warum hattest du keine Zeit für mich?

Mit fünf Jahren konnte sie schon lesen.

Ich wollte um 17 Uhr ins Kino gehen, ich durfte aber nicht.

Musstet ihr lange warten?

Meine Freundin sollte mehr Deutsch lernen.

Wir durften noch nicht Auto fahren.

Die Klasse 2g mochte ihren  Klassenlehrer.

 

Utrwal swoją wiedzę w zakladce testy średnio trudne

Präteritum odmiana czasownika, budowa zdania Poziom średnio trudny

 

 

Czas przeszły Präteritum

Präteritum to czas przeszły prosty stosowany głównie w prasie i literaturze, np. w bajkach, sprawozdaniach, życiorysach.

 

Budowa zadania w czasie Präteritum jest taka sama jak w czasie teraźniejszym, zastępujemy jedynie czasownik formą w czasie przeszłym. Np.:

Er steht vor der Schule. On stoi przed szkołą.

Er stand vor der Schule. On stał przed szkołą.

Schreibst du heute eine Klassenarbeit? Piszesz dzisiaj klasówkę?

Schriebst du heute eine Klassenarbeit? Pisałeś dzisiaj klasówkę?

Wzór odmiany czasownika:

 

 ich

  ---

wir

  (e)n

 du

  st

ihr

  t

 er/sie/es

  ---

sie/Sie

  (e)n

 

Form czasowników mocnych = nieregularnych należy uczyć się na pamięć.

Formy czasowników słabych = regularnych buduje się według wzoru:

 

machen   machte  kochen kochte  arbeiten  arbeitete

 

Zamiast końcówki en stosujemy te ewentualnie ete (przy czasownikach, których temat kończy się na t lub d.

Formy machte, kochte, arbeitete są gotowe dla: ich, er, sie, es (1 i 3os. l.poj.)

Do pozostałych zaimków dodajemy końcówki osobowe według wzoru powyżej.

Przykład odmiany czasowników regularnych i nieregularnych w czasie przeszłym Präteritum

 

 

 

czasowniki regularne

czasowniki nieregularne

ich

 fragte

 kochte

 badete

 blieb

 zog mich an

 wurde

du

 fragtest

 kochtest

 badetest

 bliebst

 zogst dich an

 wurdest

er

 fragte

 kochte

 badete

 blieb

 zog sich an

 wurde

wir

 fragten

 kochten

 badeten

 blieben

 zogen uns an

 wurden

ihr

 fragtet

 kochtet

 badetet

 bliebt

 zogt euch an

 wurdet

sie Sie

 fragten

 kochten

 badeten

 blieben

 zogen sich an

 wurden

 

Zwróć uwagę, że  forma czasownika dla er, sie es nie ma końcówki.

Formy czasownika dla ich, er, sie es  są takie same. 

 

Poćwicz swoją wiedzę w zakładce ćwiczenia

 

 

 

Czas zaprzeszły Plusquamperfekt Poziom średnio trudny

Czas Plusquamperfekt jest czasem złożonym zaprzeszłym.

 

Plusquamperfekt składa się z czasownika posiłkowego hatte lub war oraz trzeciej formy czasownika (Partizip II).

 

hatte / war + PartizipII (trzecia forma czasownika)

 

Przykłady:

Er hatte die Schuhe nicht gekauft. On nie kupił butów. 

Ich war nach Deutschland gefahren. Pojechałam do Niemiec.

 

Analiza przykładów:

hatte / war stoją w miejscu orzeczenia, a Partizip II (gekauft /gefahren) na końcu zdania.

Użycie hatte / war warunkują te same zasady, co haben i sein w czasie przeszłym Perfekt.

Zasady budowania zdań w czasie zaprzeszłym Plusquamperfekt są takie same jak w czasie Perfekt.

 

Odmiana hatte i sein

 ich

 hatte

 ich

 war

 du

 hattest

 du

 warst

 er, sie, es

 hatte

 er, sie, es

 war

 wir

 hatten

 wir

 waren

 ihr

 hattet

 ihr

 wart

 sie, Sie

 hatten

 sie, Sie

 waren

 

 

Porównanie zdania w czasie przeszłym Perfekt i Plusquamperfekt

 Perfekt

 Plusquamperfekt

 Ich habe sie nicht gesehen.

 Nie widziałem jej.

 Ich hatte sie nicht gesehen.

 Nie widziałem jej.

 Hast du sie gesehen?

 Widziałeś ją?

 Hattest du sie gesehen?

 Widziałeś ją?

 Wann hast du sie gesehen?

 Kiedy ją widziałeś?

 Wann hattest du sie gesehen?

 Kiedy ją widziałeś?

 Gestern sind wir in die Schweiz geflogen.

 Wczoraj polecieliśmy do Szwajcarii.

 Gestern waren wir in die Schweiz geflogen.

 Wczoraj polecieliśmy do Szwajcarii.

 Seid ihr gestern in die Schweiz geflogen?

 Czy polecieliście wczoraj do Szwajcarii?

 Wart ihr gestern in die Schweiz geflogen?

 Czy polecieliście wczoraj do Szwajcarii?

 Wie lange seid ihr gestern in die Schweiz geflogen?

 Jak długo lecieliście wczoraj do Szwajcarii?

 Wie lange wart ihr gestern in die Schweiz geflogen?

 Jak długo lecieliście wczoraj do Szwajcarii?

 Ich habe auf die Kinder nicht aufpassen wollen.

 Nie chciałam pilnować dzieci.

 Ich hatte auf die Kinder nicht aufpassen wollen.

 Nie chciałam pilnować dzieci.

 

Uwaga! Czas Plusquamperfekt nigdy nie występuje samodzielnie.

 

Za pomocą czasu Plusquamperfekt wyrażamy czynność, która miała miejsce wcześniej niż inna czynność również wykonywana w przeszłości.

Czas Plusquamperfekt jest czasem zaprzeszłym w stosunku do czasu przeszłego Präteritum i (czasami) Perfekt

 

Przykłady:

 

Nachdem sie die Suppe gekocht hatte, aß die ganze Familie zu Mittag.

Po tym jak ona ugotowała zupę, cała rodzina zjadła obiad.

Ich musste gestern schon um 20 Uhr schlafen gehen, denn ich war um 4 Uhr aufgewacht.  

Musiałam pójść już o dwudziestej spać, gdyż o czwartej obudziłam się.

Die Kinder waren ruhig, erst nachdem sie sie angeschrien hatte.

Dzieci były spokojne, dopiero po tym jak na nie nakrzyczała.

 

Uwaga! Zwróć uwagę na kolejność w zdaniach z użyciem spójnika nachdem

 

Nachdem wprowadza zdanie złożone podrzędnie, tzn., że orzeczenie jest na końcu zdania.

 

Przykład:

Nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte, wurde er berühmt. Po tym jak zagrał główną rolę w filmie, stał się sławny.

 Er wurde berühmt, nachdem er die Hauptrolle in dem Film gespielt hatte. Stał się sławny, po tym jak zagrał główną rolę w filmie.

 

 

Futur II Poziom średnio trudny

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Ćwiczenia / Czasy / Czas Futur II
Gramatyka / Czasy / Czasy
Gramatyka / Czasy / Futur I

 

Futur II wyraża przypuszczenie, że dana czynność:

a.      miała miejsce w przeszłości,

b.      lub wydarzy się w przyszłości.

 

a.      Przypuszczenie, że dane wydarzenie miało miejsce w przeszłości

 

Der Schüler hat lauter Sechen auf dem Zeugnis.  Uczeń ma same szóstki na świadectwie.

Er wird sicher sehr fleißig gewesen sein. ≈ On na pewno był bardzo pilny.

 

Bei uns wurde eingebrochen. U nas było włamanie.

Der Einbrecher wird wohl durchs offene Fenster ins Haus gekommen sein.

Włamywacz włamał się prawdopodobnie przez otwarte okno.

 

W tych zdaniach często używamy słówka podkreślające domniemanie lub przypuszczenie: wohl, sicher, bestimmt.

 

b.      Przypuszczenie, że coś wydarzy sie w przyszłości

 

Sie wird das Buch bis morgen gelesen haben.   Ona przeczyta tę książkę do jutra.

Das Kind ist schon müde.To dziecko jest już zmęczone. 

Es wird gleich eingeschlafen sein.  Ono zaraz zaśnie.

 

Futur II składa się z czasownika posiłkowego werden oraz form czasu przeszłego Perfekt.

 

werden gemacht haben

werden gefahren sein

 

Przykładowa odmiana w czasie Futur II

ich werde gemacht haben

ich werde gefahren sein

wir werden gemacht haben

wir werden gefahren sein

du wirst gemacht haben

du wirst gefahren sein

ihr werdet gemacht haben

ihr werdet gefahren sein

er wird gemacht haben

er wird gefahren sein

sie werden gemacht haben

sie werden gefahren sein

 

Różne

Odpowiedzi na pytanie wann - okoliczniki czasu Poziom średnio trudny

Wann? 

Odpowiedzi na pytanie wann sprawiją Polakom sporo trudności, ponieważ możliwych jest wiele wariantów różnych odpowiedzi

 

Sposoby:

Nie używamy przyimków czasowych

Używamy przyimków czasowych:

  • um
  • am
  • im
  • in

Ponadto określając czas trwania używamy przyimków czasowych:

  • ab
  • von … bis
  • seit

 

Nie używamy przyimków czasowych

 

Przykłady: vorgestern - przedwczoraj, gestern - wczoraj, heute - dzisiaj, morgen - jutro, übermorgen - pojutrze

 

  • Używając określeń: na początku, w połowie, na koniec

Przykłady: Anfang Juni - na początku czerwca, Mitte September – w połowie września, Ende Dezember – na koniec grudnia

 

  • Wyrażając powtarzalność zjawiska czasowego

Przykłady: abends - wieczorami, montags – w poniedziałki, mittwochs – w środy, täglich – codziennie

 

  • Używając tzw. biernika czasowego

Przykłady: voriges Jahr – w zeszłym roku, diese Woche – w tym tygodniu, kommenden Sonntag - w przyszłą niedzielę, nächste Woche – w następnym tygodniu (to zagadnienie omówiono osobno m.in. w wykladzie)

 

Używamy przyimków czasowych:

 

um używamy do godzin

Przykłady: um acht Uhr – o ósmej, um halb sieben – o wpół do siódmej, um Viertel vor neun – za kwadrans dziewiąta, um fünf nach zehn –pięć po dziesiątej

 

am (an dem) używamy do pór dnia, dni i dat

Przykłady - pory dnia i dni: am Morgen – rano, am Nachmittag – po południu, am Abend – wieczorem, am Montag – w poniedziałek, am Mittwoch – w środę, am Wochenende – w weekend

Przykłady - daty: am zweiten April – drugiego kwietnia,  am vierundzwanzigsten November – dwudziestego czwartego listopada

 

im (in + dem) używamy do tygodni miesięcy i pór roku

Przykłady: im Januar - w styczniu, im Februar – w lutym, im Herbst – jesienią, im Winter – zimą, im Jahr(e) 2009 – w roku 2009,  in diesem Jahrhundert – w tym stuleciu

oraz:

in den 20er (zwanziger) Jahren - w latach 20-stych (dwudziestych)

in den 80er (achtzigerer) Jahren - w latach 80-tych (osiemdziesiątych)…

 

Uwaga! Należy zapamiętać: in der Woche - w tygodniu,  in der Nacht – w nocy

 

in używamy do określenia, że coś się odbędzie za jakiś czas

Przykłady: in zwanzig Minuten - za dwadzieścia minut, in einer Stunde – za godzinę, in zwei Tagen - za dwa dni, in drei Wochen – za trzy tygodnie, in einem Monat - za miesiąc

 

 

Określamy czas trwania

ab

ab kommender Woche – od następnego tygodnia,  ab morgen – od jutra, ab dem 14.08. – od 14-stego sierpnia

 

bis

bis heute Abend – do dzisiejszego wieczora, bis Freitag – do piątku,  bis morgen – do jutra

 

seit

seit einer halben Stunde – od pół godziny, seit zehn Tagen – od dzisięciu dni, seit September 2006 - od września 2006

 

von / vom ... bis (zum)

vom 11.09. bis zum 25.10. – od 11-stego września do 25-tego października, von 9:00 Uhr bis 12:30 Uhr. – od 9.00 do 12.30, von morgens bis abends – od rana do wieczora, von Montag bis Freitag – od poniedziałku do piątku

 

Istnieje wiele sposobów na udzielenie odpowiedzi na pytanie wann. Tutaj podano najczęstsze. 

 

 

 

Lata - Podawanie lat Poziom łatwy

Podawanie lat

Podając lata w przedziałach do roku 1100 roku i od roku 2000, czytamy je jak liczby.

 

Przykłady:

rok 1089 eintausendnuenundachtzig

rok 2003 zweitausenddrei

 

Podając lata w przedziałach od roku 1101 roku do roku 1999, czytamy je podając ile setek jest w roku i następnie podajemy ile jest jedności i dziesiątek.

 

Przykłady:

rok 1146 elfhundertsechsundvierzig (jedenaście setek sześć i czterdzieści)

rok 1865 achtzehnhundertfünfundsechzig (osiemnaście setek pięć i sześćdziesiąt) 

 

Liczebniki porządkowe Poziom łatwy

Liczebniki porządkowe

Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytania:

który - der Wievielte, która - die Wievielte, które - das Wievielte,

 

Przykłady:

Der Wievielte ist heute? Który jest dzisiaj?

Heute ist der sechste Mai. Dzisiaj jest szósty maja.

 

Die Wievielte Kalenderwoche ist es jetzt?  Który tydzień w kalendarzu jest teraz?  

Es ist die neunzehnte Kalenderwoche. Jest dziewiętnasty tydzień kalendarzowy.

 

Das wievielte Jahr ist er im Ausland? Który rok on jest już za granicą.

Er ist das vierte Jahr im Ausland. On jest czwarty rok za granicą.

 

Liczebniki porządkowe od 2 do 19 oraz liczebniki zakończone na od 02 do 19  budujemy w następujący sposób:

der, die, das + liczebnik główny + końcówka -te

Np.:

drugi (2) – der zweite

czternasty (14) – der vierzehnte

sto dziewiętnasty (119) – der hundertneunzehnte

tysiąc piąty (1005) – der tausendfünfte

 

Liczebniki porządkowe od 20 budujemy w następujący sposób:

der, die, das + liczebnik główny + końcówka -ste

Np.:

pięćdziesiaty (50) – der fünfzigste

siedemset dwudziesty czwarty (724)  – der siebenhundertvierundzwanzigste

 

 

Wyjątki:

1. eins ale: der/ die/ das erste

3. drei ale: der/ die/ das dritte

7. sieben ale: der/ die/ das siebte

8. acht ale: der/ die/ das achte

 

Liczebniki porządkowe odmieniają się jak przymiotniki.

 

 

 

po rodzajniku określonym

po rodzajniku nieokreślonym

bez rodzajnika

 

męski

żeński

nijaki

liczba mnoga

męski

żeński

nijaki

męski

żeński

nijaki

liczba mnoga

Nominativ

-e

-e

-en

-er

-e

-es

-er

-e

-es

-e

Genitiv

-en

-en

-en

-er

-en

-er

Dativ

-en

-en

-em

-er

-em

-en

Akkusativ

-en

-e

-en

-en

-e

-es

-en

-e

-es

-e

 

 

Przykłady:

Englisch ist meine zweite Fremdsprache. (Nominativ r. żeński jak po rodzajniku nieokreślonym)

Angielski jest moim drugim językiem obcym.

 

Wir wohnen im dreizehnten Stock. (Dativ r. męski po rodzajniku określonym im = in dem)

Mieszkamy na trzynastym piętrze.

 

Er hat es als Erster erfahren. (Nominativ r. męski bez rodzajnika)

On dowiedział się o tym jako pierwszy.

 

 

zurecht Poziom średnio trudny

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Ćwiczenia / Różne / zurecht - użycie w zdaniu

 

ZURECHT występuje wyłącznie w połączeniu z czasownikiem.

Przykłady:

zurechtkommendogadywać się, dawać sobie radę,

zurechtweisen - upominać

sich zurechtfinden - orientować się (w nowym otoczeniu)

 

Wszystkie czasowniki z przedrostkiem zurecht są czasownikami złożonymi, tzn. w zdaniach zurecht występuje na końcu.

Przykłady:

Präsens:

Ohne ihren Mann kommt Helga nur schwer zurecht. Bez swojego męża Helga słabo daje sobie radę.

Präteritum:

Peter war aggressiv und kam mit den Kollegen nicht zurecht. Peter był agresywny i nie dogadywał się z kolegami.

Perfekt:

Ich habe mein Bett schon zurechtgemacht. Już pościeliłem swoje łóżko.

 

Słownictwo tematyczne

Rodzina, członkowie rodziny - Die Familie Poziom

Die Familie - rodzina

 

liczba pojedyncza

liczba mnoga

tłumaczenie

die Familie

-n

rodzina

die Mutter

Mütter

mama

der Vater

Väter

tata

die Tochter

Töchter

córka

der Sohn

Söhne

syn

-

die Eltern

rodzice

-

die Geschwister

rodzeństwo

der Bruder

Brüder

brat

die Schwester

-n

siostra

der Großvater , der Opa

-väter, -s

dziadek

die Enkelin

-

wnuczka

die Großmutter, die Oma

-mütter, -s

babcia

der Enkel

-

wnuk

-

die Großeltern

dziadkowie

die Ehepartner

-

małżonkowie

der Mann, der Ehemann

Männer, ‑männer

mąż

die Frau, die Ehefrau

-en, -en

żona

das Kind

Kinder

dziecko

die Schwiegermutter

‑mütter

teściowa

der Schwiegervater

‑väter

teść

die Tante

-n

ciocia

der Cousin

-s

kuzyn

die Cousine

-n

kuzynka

der Onkel

-

wujek

 

Zdania z wykładu „Die Familie, rodzina - Słownictwo tematyczne” na kanale YouTube FILM:

 

Das ist meine Familie.

To jest moja rodzina.

 

Die Mutter kocht gerne für unsere ganze Familie.

Mama lubi gotować dla całej naszej rodziny.

 

Der Vater spielt gerne mit mir Fußball.

Tata lubi grać w piłkę nożną ze mną.

 

Die Eltern gehen spazieren.

Rodzice chodzą na spacery.

 

Die Tochter spielt gerne mit Puppen.

Córka lubi bawić się lalkami.

 

Der Sohn spielt oft am Computer.

Syn często gra w gry na komputerze.

 

Das ist mein Bruder. Er fährt gerne Rad.

To jest mój brat. On lubi jeździć na rowerze.

 

Das ist meine Schwester. Sie liest gerne Bücher.

To jest moja siostra. Ona lubi czytać książki.

 

Wir haben keine Geschwister.

Nie mamy rodzeństwa.

 

Der Opa ist sehr alt. Er ist schon 80 Jahre alt.

Dziadek jest bardzo stary. On ma już 80 lat.

 

Die Oma strickt eine Mütze für den Winter.

Babcia robi na drutach czapkę na zimę.

 

Die Enkelin isst gerne Süßigkeiten.

Wnuczka lubi jeść słodycze.

 

Wir haben noch keinen Enkel.

Nie mamy jeszcze żadnego wnuka.

 

Die Ehepartner haben vor drei Tagen geheiratet. Sie haben noch keine Kinder.

Małżonkowie wzięli ślub trzy dni temu. Oni nie mają jeszcze dzieci.

 

Ihr Mann fährt oft nach Deutschland.

Jej mąż często wyjeżdża do Niemiec.

 

Seine Frau hat ein schönes Kleid.

Jego żona ma ładną sukienkę.

 

Der Schwiegervater ist sehr krank, und die Schwiegermutter kümmert sich um ihn.

Teść jest bardzo chory, a teściowa opiekuje się nim.

 

Die Tante ist eine berühmte Schauspielerin und der Onkel ist Sänger.

Ciocia jest znaną aktorką, a wujek piosenkarzem.

 

Der Cousin und die Cousine reisen oft mit ihren Eltern.

Kuzyn i kuzynka często podróżują ze swoimi rodzicami.

  • Rodzina - die Familie, członkowie rodziny + zdania - do drukuPobierz plik

Boże Narodzenie - Weihnachten Poziom

Weihnachten - Boże Narodzenie

 

liczba pojedyncza

liczba mnoga

tłumaczenie

der Advent

-e

adwent

der Adventskranz

‑kränze

wieniec adwentowy

der Weihnachtsmarkt

‑märkte

kiermasz przed Bożym Narodzeniem

Weihnachten

-

Boże Narodzenie

der Weihnachtsschmuck

-

ozdoby świąteczne

der Weihnachtsbaum

‑bäume

choinka

den Weihnachtsbaum schmücken

stroić choinkę

die Weihnachtskugel

-n

bombka na choinkę

die Lichterkette

-n

światełko na choinkę

die Vorweihnachtsstimmung

-en

nastrój przed Bożym Narodzeniem

das Geschenk

-e

prezent

der Weihnachtsmann

‑männer

św. Mikołaj

die Glocke

-n

dzwonek

der Mistelzweig

-e

gałązka jemioły

das Rentier

-e

renifer

der Pfefferkuchen

-

piernik

Pfefferkuchen backen

piec pierniki

der Mohnkuchen

-

makowiec

Sauerkraut mit Pilzen

-

kwaszona kapusta z grzybami

die Rote-Rüben-Suppe

-n

barszcz czerwony

der Karpfen

-

karp

der Heiligabend

-e

Wigilia

die Tradition

-en

tradycja

der erste Stern am Himmel

pierwsza gwiazda na niebie

die Oblate

-n

opłatek

die Oblate teilen

dzielić się opłatkiem

das Weihnachtslied

-er

kolęda

Weihnachtslieder singen

śpiewać kolędy

der Gottesdienst

-e

msza

zum Gottesdienst gehen

iść na mszę

die Weihnachtsmesse

-n

pasterka

die Kirche

-n

kościół

festlich geschmückt

świątecznie przybrany

das Krippenspiel

-e

jasełka

die Weihnachtskrippe

-n

szopka

das Christkind

-

dzieciątko Jezus

im Familienkreis

w rodzinnym kręgu

in fröhlicher Stimmung

w radosnym nastroju

sich Glück und Gesundheit wünschen

życzyć sobie szczęścia i zdrowia

sich alles Beste wünschen

życzyć sobie wszystkiego najlepszego

einsame Menschen einladen

zapraszać samotne osoby

 

Zdania z wykładu „Weihnachten, Boże Narodzenie - Słownictwo tematyczne” na kanale YouTube FILM:

 

Der Advent beginnt vier Wochen vor Weihnachten.

Adwent zaczyna się cztery tygodnie przed Bożym Narodzeniem.

 

Wir haben einen schönen Adventskranz gemacht.

Zrobiłyśmy śliczny wieniec adwentowy.

 

Mein Opa geht zum Weihnachtsmarkt und kauft Weihnachtsschmuck.

Mój dziadek chodzi na kiermasz świąteczny i kupuje ozdoby świąteczne.

 

Alle Kinder freuen sich auf die Festtage. Sie schmücken gerne den Weihnachtsbaum.

Wszystkie dzieci cieszą się z nadchodzących świąt. One chętnie stroją choinkę.

 

Wir hängen Weihnachtskugeln, Bonbons und Lichterketten an den Weihnachtsbaum.

Wieszamy na choince bombki choinkowe, cukierki oraz światełka.

 

Jetzt warten wir auf den Weihnachtsmann, der Geschenke bringt.

Teraz czekamy na św. Mikołaja, który przyniesie prezenty.

 

In meiner Stadt hängen leuchtende Glocken an den Straßenlaternen.

W moim mieście wiszą świecące dzwonki zawieszone na latarniach.

 

In meinem Haus hängt ein Mistelzweig an der Tür.

W moim domu wisi na drzwiach gałązka jemioły.

 

Rentiere ziehen den Schlitten des Weihnachtsmanns.

Renifery ciągną sanie świętego Mikołaja.

 

Ich backe mit meiner Mutter immer einen Pfefferkuchen mit Schokolade und einen Mohnkuchen.

Zawsze z mamą piekę piernik z czekoladą i makowiec.

 

Die Oma macht die besten Piroggen mit Sauerkraut und Pilzen, der Vater brät Karpfen und die Tante kocht Rote-Rüben-Suppe.

Babcia robi najlepsze pierogi z kwaszoną  kapustą i grzybami, tata smaży karpia, a ciocia gotuje barszcz czerwony.

 

Welche Gerichte stehen am Heiligabend auf deinem Tisch?

Jakie potrawy stoją na twoim stole w Wigilię?

 

Wenn der erste Stern am Himmel erscheint, setzt sich die ganze Familie an den Tisch. Das ist unsere Tradition.

Kiedy pojawi się pierwsza gwiazda na niebie, cała rodzina siada do stołu. To jest nasza tradycja.

 

Vor dem Abendessen teilen wir die Oblaten und wünschen uns alles Beste, Glück und Gesundheit.

Przed kolacją dzielimy się opłatkami i życzymy sobie wszystkiego najlepszego, szczęścia i zdrowia.

 

Wir singen am Abend Weihnachtslieder.

Śpiewamy wieczorem kolędy

 

Um Mitternacht gehen wir zum Gottesdienst zur Weihnachtsmesse.

O północy idziemy na mszę, na pasterkę.

 

Die Kirche ist festlich geschmückt.

Kościół jest świątecznie przybrany.

 

Ich gehe mit meinem Großvater zum Krippenspiel.

Idę z dziadkiem na jasełka.

 

Ich gehe mit meinem Sohn die Weihnachtskrippe sehen.

Idę z moim synem zobaczyć szopkę.

 

Mein Sohn will das Christkind sehen.

Mój syn chce zobaczyć dzieciątko Jezus.

 

Weihnachten feiere ich im Familienkreis.

Świętuję święta Bożego Narodzenia w rodzinnym kręgu.

 

Alle Verwandten sind in fröhlicher Stimmung.

Wszyscy krewni są w radosnym nastroju.

 

Lädt jemand von euch einsame Menschen zum Heiligabend ein?

Czy ktoś z Was zaprasza samotne osoby na wigilię?

Andrzejki - Die Andreasnacht Poziom

Die Andreasnacht - Andrzejki

 

liczba pojedyncza

liczba mnoga

tłumaczenie

die Andreasnacht

-

Andrzejki

die Andreasnacht organisieren

organizować andrzejki

zur Andreasnacht gehen

iść na andrzejki

der Andreasabend

-

wieczór andrzejkowy

das Wachsgießen am Andreasabend

lanie wosku w wieczór andrzejkowy

die Zukunft

-

przyszłość

der Schlüssel

-

klucz

die Schüssel mit Wasser

miska z wodą

die Kerze

-n

świeca

bei Kerzenschein

przy świecach

das Wachs

-e

wosk

Wachs gießen

lać wosk

Wachs durch das Schlüsselloch gießen

lać wosk przez dziurkę od klucza

die Wachsfigur

-en

figura woskowa

der Schatten

-

cień

im Kerzenschein

w blasku świec

die Weissagung

-en

wróżba

an Weissagungen glauben

wierzyć we wróżby

 

Zdania z wykładu „Die Andreasnacht, Andrzejki - Słownictwo tematyczne” na kanale YouTube FILM:

 

Meine Freundin organisiert die Andreasnachtparty.

Moja przyjaciółka organizuje andrzejki.

 

In der Nacht zum 30. November d.h. am Andreasabend werden wir das Wachs gießen. 

W nocy na 30 listopada tzn. w wieczór andrzejkowy będziemy lać wosk.

 

Am Andreasabend können Mädchen ihre Zukunft kennenlernen.

W wieczór andrzejkowy dziewczyny mogą poznać swoją przyszłość.

 

Wir brauchen einen alten Schlüssel mit einem großen Schlüsselloch.

Potrzebujemy starego klucza z dużą dziurką.

 

Wir müssen dann das Kerzenwachs auflösen.

Musimy rozpuścić następnie wosk ze świec.

 

Wir gießen das Wachs durch das Schlüsselloch in eine Schüssel mit Wasser.

Lejemy ten wosk przez dziurkę od klucza do miski z wodą.

 

Aus dem flüssigen Wachs entstehen Wachsfiguren.

Z płynnego wosku powstają figurki woskowe.

 

Wir schauen die Wachsfiguren im Lampenlicht an.

Oglądamy figurki woskowe w świetle lampy.

 

Der Schatten, den die Wachsfiguren an die Wand werfen, nimmt verschiedene Formen an.

Cień, który rzucają woskowe figury na ścianę, przybiera różne kształty.

 

Aus dem Schatten sagt man die Zukunft vorher.

Z tego cienia przepowiada się przyszłość.

 

Der ganze Spaß findet im Kerzenschein statt.

Cała zabawa odbywa się w blasku świec.

 

Wir glauben an Weissagungen nicht. Aber Andreasnachtpartys machen uns großen Spaß.

Nie wierzymy we wróżby. Ale zabawy andrzejkowe sprawiają nam ogromną frajdę.

Meine Woche - mój tydzień, czynności dnia codziennego Poziom łatwy

To zagadnienie jest powiązane z następującymi materiałami:

Wykłady / Różne / Meine Woche - mój tydzień, czynności dnia codziennego

Meine Woche 

 

słownictwo

tłumaczenie

ein Gymnasium besuchen

uczęszczać do gimnazjum

von Montag bis Freitag

od poniedziałku do piątku

Hausaufgaben schreiben

odrabiać prace domowe

lernen

uczyć się

Zeit haben

mieć czas

Gitarre spielen

grać na gitarze

das Mittagessen kochen

gotować obiad

ein Familientag

dzień dla rodziny

ins Kino gehen

chodzić do kina

aktiv sein

być aktywnym

in die Schwimmhalle gehen

chodzić na basen

meine Freunde

moi przyjaciele

treffen sich

spotykać się

die Wohnung aufräumen

sprzątać mieszkanie

Großeltern

dziadkowie

Einkäufe machen

robić zakupy

Hilfe brauchen

potrzebować pomocy

Bücher lesen

czytać książki

sich einen Film ansehen

oglądać film

im Internet surfen

serfować w Internecie

zu der Freundin fahren

jechać do przyjaciółki

fernsehen

oglądać telewizję

Spaß machen

sprawiać radość (przyjemność)

in der Woche machen

robić w ciągu tygodnia

 

Zdania z wykładu „Meine Woche, mój tydzień - Słownictwo tematyczne” na kanale YouTube FILM:

 

Ich besuche ein Gymnasium, also von Montag bis Freitag habe ich von 8 bis 14 Uhr die Schule.

Uczęszczam do gimnazjum, a więc od poniedziałku do piątku, od 8 do 14.00 mam szkołę.

 

Am Nachmittag muss ich meine Hausaufgaben schreiben und etwas für die Schule lernen.

Po południu muszę odrabiać moje prace domowe i uczyć się trochę do szkoły.

 

Dann habe ich Zeit für mein Hobby – Musik. Dienstags gehe ich zu einem Musikkurs, da lerne ich Gitarre spielen.

Potem mam czas na swoje hobby – muzykę. We wtorki chodzę na zajęcia muzyczne, tam uczę się grać na gitarze.

 

Der Mittwoch ist ein Familientag. Ich und meine Eltern kochen das Mittagessen und danach gehen wir ins Kino oder in den Park spazieren.

Środa jest dniem rodzinnym. Ja i moi rodzice gotujemy obiad i potem chodzimy do kina albo pospacerować do parku.

 

Meine Eltern sind sehr aktiv, deshalb gehen wir mittwochabends oft in die Schwimmhalle oder wir spielen Tennis. Tennis ist unser Familienhobby. Ich mag Mittwoche sehr.

Moi rodzice są bardzo aktywni, dlatego chodzimy w środowe wieczory na pływalnię albo gramy w tenisa. Tenis jest naszym rodzinnym hobby. Bardzo lubię środy.

 

Der Donnerstag ist für meine Freunde. Ich skype mit ihnen oder telefoniere, manchmal treffen wir uns in der Stadt und gehen z.B. in einen Pub.

Czwartek jest dla przyjaciół. Rozmawiam z nimi przez Skype albo telefonuję, czasami spotykamy się w mieście i chodzimy np. do pubu.

 

Freitags besuche ich meine Großeltern. Sie sind schon alt und brauchen Hilfe. Ich mache Ihnen Einkäufe oder ich räume etwas in der Wohnung auf. Ich fahre gern zu meinen Großeltern. Sie geben mir immer Taschengeld.

W piątki odwiedzam moich dziadków. Oni są już starzy i potrzebują pomocy. Robię im zakupy i sprzątam trochę w mieszkaniu. Lubię jeździć do moich dziadków. Oni dają mi zawsze kieszonkowe.

 

Samstags mache ich alles, was ich will. Ich spiele Gitarre, lese Bücher, surfe im Internet oder ich sehe mir einen Film an.

W soboty robię wszystko co chcę. Gram na gitarze, czytam książki, serfuję w Internecie albo oglądam sobie jakiś film.

 

An Sonntagen fahre ich zu meiner Freundin Kasia. Wir machen alles, was uns Spaß macht. Wir sehen fern, hören Musik, besuchen unsere Freunde und vieles mehr.

W niedziele jeżdżę do mojej przyjaciółki Kasi. Robimy wszystko, co nam sprawia przyjemność. Oglądamy telewizję, słuchamy muzyki, odwiedzamy przyjaciół i wiele więcej.

 

Das ist alles, was ich in der Woche mache. Und was macht ihr?

To wszystko, co robię w tygodniu. A co wy robicie?